PIP: sklepy łamią zakaz handlu, niektóre przyłapano na recydywie

15 sierpnia to jeden z kilku dni świątecznych, podczas których obowiązuje zakaz handlu. W tym roku Państwowa Inspekcja Kontroli w całym kraju sprawdzała, czy jest on przestrzegany.

Inspektorzy skontrolowali 1176 małych sklepów i 291 placówek wielkopowierzchniowych (czyli super- i hipermarketów oraz  i innych dużych sklepów o powierzchni handlowej przekraczającej 300 m kw.). Część z nich była zamknięta. W części z tych, w których praca była wykonywana ustalono, że świadczą ją właściciele lub członkowie ich rodzin. W innych przypadkach kontrolerzy szczegółowo sprawdzali m.in. umowę, na podstawie której pracowały osoby, które zastali w sklepie.

Zobacz także: Małe firmy łamią prawa pracowników

„Nie wszystkie kontrole zostały zakończone, m.in. ze względu na nieobecność przedsiębiorców prowadzących sklepy; zdarzały się także przypadki utrudniania czynności kontrolnych wydłużające proces dokonywania ustaleń” - informuje PIP. W sumie inspektorzy zakończyli procedurę związaną z kontrolą w 580 przypakdach (w 26 dużych sklepach oraz oraz 554 mniejszych).

W przypadku dużych sklepów kontrole wykazały złamanie zakazu pracy w 3 sklepach. Jeden należał do sieci franczyzowej (1 pracownik świadczył pracę polegającą na sprzedaży towarów), dwa - do międzynarodowej sieci hiper- i supermarketów (pracę wykonywało 3 pracowników ochrony wewnętrznej zatrudnionych przez sieć). W pozostałych placówkach praca była świadczona przez pracowników firm zewnętrznych zajmujących się ochroną obiektów.

Może Cię zainteresować: Przedsiębiorcy, od dziś wchodzą ważne zmiany w pracy

Okazuje się, że w przypadku pracy ochroniarzy przepisy są nieprecyzyjne – teoretycznie bowiem sklep, który zatrudnia własnych pracowników do ochrony również powinien dać im wolne  w świętą, w które obowiązuje zakaz handlu.

Roman Giedrojć, Główny Inspektor Pracy podczas konferencji prezentującej wyniki kontroli zapowiedział, że Państwowa Inspekcja Pracy będzie prowadzić działania w celu doprecyzowania tego przepisu i dostosowania go do dzisiejszych realiów.

Nieprawidłowości wykryto również w mniejszych placówkach. Z 554 sklepów, które sprawdzono 139 była już kontrolowania w latach ubiegłych. W ośmiu przypadkach doszło do „recydywy” - inspektorzy po raz kolejny złapali te sklepy na złamaniu zakazu pracy w święto.

Czytaj również: Będą zmiany w prawie pracy. Początek końca śmieciówek?

W 109 (19,7 proc.) w sklepach pracę wykonywali pracownicy lub osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych, które w ocenie inspektorów pracy zawarte zostały w warunkach właściwych dla stosunku pracy (149 osób).

Przykłady omijania prawa:
- zawieranie przez sieci franczyzowe jednodniowych umów cywilnoprawnych „krzyżowo” z pracownikami zatrudnionymi przez inne sklepy sieci
- zawieranie umów zlecenia z pracownikami sklepu przez inny podmiot, który na podstawie umowy z przedsiębiorcą obejmował obsługę sklepu na jeden dzień; pracownicy świadczyli pracę w tym samym miejscu, co w ramach stosunku pracy,
- powierzanie obsługi sklepu pracownikom tymczasowym zatrudnionym na podstawie umowy zlecenia zawartej z agencją pracy tymczasowej.
Inne nieprawidłowości wykryte przez PIP:
- 181 pracowników nie zostało poddanych profilaktycznym badaniom lekarskim: wstępnym, okresowym i kontrolnym
- 223 osób nie przeszkolono w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy
- 8 osób świadczyło pracę bez zawarcia umowy na piśmie
4 -  osób nie zgłoszono do ubezpieczenia społecznego, a 14 pracowników i 4 osoby świadczące pracę na podstawie umów cywilnoprawnych – zgłoszono z uchybieniem terminu.

Zobacz: Handel w niedzielę podzielił Polaków

W kontrolowanych sklepach pracę wykonywało 13 cudzoziemców (1 obywatel Białorusi, pozostali byli obywatelami Ukrainy); nie ujawniono przypadków nielegalnego zatrudnienia cudzoziemców.

W efekcie kontroli PIP w ukarał 112 osób mandatami na łączną kwotę 122 800 zł, do sądu skierowano siedem wniosków o ukaranie. PIP wydał też m.in. ostrzeżenia, pouczenia, decyzje nakazujące usunięcie nieprawidłowości.

Źródło: materiały prasowe PIP, PAP; oprac. MK