Galicyjski Trust Kapitałowo-Inwestycyjny, pierwsza piramida III RP

Galicyjski Trust Kapitałowo-Inwestycyjny powstał z inicjatywy Stanisława Kotarby, byłego podoficera Wojska Polskiego. Pomimo braku zgody na działalność ze strony Narodowego Banku Polskiego, GTKI zwabił ok. 4 tysięcy osób, których wyobraźnię pobudził wysoki zysk z lokaty.

Piramidy finansowe to niechlubny symbol pierwszych lat polskiego kapitalizmu. Chociaż najwięksi kanciarze działali na całym świecie (wystarczy wspomnieć spektakularne oszustwa Madoffa), to w latach 90. nad Wisłą istniało niemal zagłębie piramid. Jedną z pierwszych był Galicyjski Trust Kapitałowo-Inwestycyjny (w skrócie GTKI). Chociaż parabank działał bardzo krótko, bo zaledwie przez rok, to rzeszowskim oszustom udało się naciągnąć 4 tysiące ludzi na kwotę ponad 26 milionów złotych.

Swoją działalność trust prowadził bez zgody Narodowego Banku Polskiego. Obiecywał wysoki zysk za lokaty. Trust założył Stanisław Kotarba, były podoficer Wojska Polskiego. W 1992 roku został on aresztowany przez łódzką prokuraturę pod zarzutem wyłudzenia 1,2 mln zł z Westy.

Trust to forma koncentracji kapitałowej w której przedsiębiorstwa tworzą oligopol. W większości państw o gospodarce rynkowej tworzenie trustów jest prawnie zabronione

Brak odpowiednich przepisów, które powstały dopiero w 1992 roku dawał pole do popisu dla takich organizacji jak Galicyjski Trust Kapitałowo-Inwestycyjny. Stanisław i Urszula Kotarbowie firmę założyli w Rzeszowie. Klientom obiecano niemal złote góry - oprocentowanie z lokat miało wynosić 50 proc. w skali roku. Co ciekawe, wspomniane zmiany w prawie bankowym, które weszły w życie na początku 1992 roku i miały ukrócić działalność piramid, nie zniechęciły GTKI

Kotarba został aresztowany przez łódzką prokuraturę. Klienci rozpoczęli szturm na GTKI, chcąc odzyskać swoje pieniądze. Szybko zdali sobie sprawę, że firma jest niewypłacalna. Kilka tysięcy osób straciło łącznie okrągłe 270 mld. starych złotych. Po denominacji kwota nadal była zawrotna - 27 mln PLN.

Na wyrok trzeba było czekać 7 lat. Kotarbę skazano na 6 lat więzienia. Wyroki usłyszeli także jego żona i wspólnicy. Dodatkowo Kotarba musiał zapłacić grzywnę - 25 tys. zł.

Kilka tysięcy osób straciło łącznie okrągłe 270 mld. starych złotych. Po denominacji kwota nadal była zawrotna - 27 mln PLN.