
Od Gagarina do Ignis - 13 lat edukacji, pracy i wysiłku
Już 11 czerwca 2025 roku Polska ponownie zapisze się w historii eksploracji kosmosu. Sławosz Uznański-Wiśniewski, drugi Polak w kosmosie po 47 latach od historycznego lotu Mirosława Hermaszewskiego, wystartuje na pokładzie misji Ax-4 do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Oto 10 fascynujących faktów o tym wyjątkowym człowieku i jego misji, które mogą Cię zaskoczyć.

Urodzony w dniu lotu Gagarina – "przeznaczony" do kosmosu
Sławosz Uznański-Wiśniewski urodził się 12 kwietnia 1984 roku w Łodzi – dokładnie w 23. rocznicę lotu Jurija Gagarina, pierwszego człowieka w kosmosie. Każdego roku jego mama składała mu życzenia urodzinowe mówiąc "wszystkiego najlepszego w Dniu Kosmonautów". To niesamowity zbieg okoliczności, który sprawił, że 12 kwietnia to jednocześnie Międzynarodowy Dzień Załogowych Lotów Kosmicznych.

Pierwszy polski astronauta na ISS, ale drugi w kosmosie
Uznański-Wiśniewski jest drugim Polakiem, który poleci w kosmos po Mirosławie Hermaszewskim z 1978 roku, ale pierwszym, który odwiedzi Międzynarodową Stację Kosmiczną. Pierwszy Polak, Mirosław Hermaszewski, odbył lot na statku kosmicznym Sojuz 30 w dniach 27 czerwca – 5 lipca 1978 roku.

Długa droga do spełnienia marzeń – 13 lat przygotowań
Uznański przygotowywał się do zostania astronautą przez 13 lat, śledząc rekrutacje ESA od 2008 roku i ostatecznie zdobywając status astronauty projektowego ESA w 2023 roku. W 2021 roku, gdy ESA ogłosiła nabór, zgłosiło się 22 500 kandydatów z całej Europy, w tym 549 z Polski. W końcowym etapie wybrano tylko 17 astronautów.

Misja "IGNIS" – symbol ognia i polskich ambicji kosmicznych
Oficjalna nazwa polskiej misji to "IGNIS" (łac. ogień), symbolizująca energię, pasję i ambicję, które mają rozpalić polski sektor kosmiczny. Ignis po łacinie oznacza "ogień", co ma symbolizować pasję odkrywania.

Świeżo poślubiony astronauta
W 2025 roku Sławosz poślubił Aleksandrę Uznańską-Wiśniewską, polityk, politolog i aktywistkę społeczną. Ślub odbył się 2 stycznia 2025 roku w kameralnej ceremonii w rodzinnej Łodzi. Aleksandra Uznańska-Wiśniewska jest posłanką na Sejm z ramienia Koalicji Obywatelskiej od 2023 roku.

Misja warta 65 milionów euro
Projekt IGNIS jest efektem porozumienia między Polską a Europejską Agencją Kosmiczną, finansowany kwotą 65 mln euro, co stanowi duży impuls dla polskiego sektora kosmicznego. Obecność Sławosza w misji Ax-4 jest możliwa dzięki umowie zawartej między Ministerstwem Rozwoju i Technologii a ESA.

13 eksperymentów + symbole Polski na orbicie
W ramach misji IGNIS Polak przeprowadzi 13 eksperymentów opracowanych przez polskie firmy i uczelnie wyższe. Eksperymenty obejmują badania nad wpływem mikrograwitacji na układ odpornościowy, stabilnością leków w przestrzeni kosmicznej, odpornością mikroorganizmów ekstremofilnych oraz kondycją psychiczną astronauty.
Na pokład zabierze flagę Polski, która leciała w kosmos w 1978 roku przyczepiona do skafandra Hermaszewskiego, oraz liofilizowane pierogi. Dodatkowo polecą: pamiątki po Marii Skłodowskiej-Curie, mapa z dzieła Mikołaja Kopernika "De revolutionibus orbium coelestium", bryłka soli z Wieliczki, kawałek polskiego bursztynu, manuskrypt mazurka Fryderyka Chopina oraz trzy wiersze Wisławy Szymborskiej.

Ekspert od technologii odpornych na promieniowanie kosmiczne
Sławosz ukończył z wyróżnieniem Politechnikę Łódzką w 2008 roku, a w 2011 roku obronił pracę doktorską na Université d'Aix-Marseille poświęconą projektom odpornym na promieniowanie do zastosowań kosmicznych. Od 2011 roku związany jest z Europejską Organizacją Badań Jądrowych (CERN), gdzie pracował jako ekspert ds. niezawodności systemów elektronicznych, a od 2017 roku jego system jest jedną z podstawowych części Wielkiego Zderzacza Hadronów.

Misja edukacyjna – 25% czasu dla młodych
Aż 25% czasu pracy na ISS polski astronauta przeznaczy na realizację programu edukacyjnego. Zaplanowano 4 wydarzenia edukacyjne, podczas których zaproszeni uczniowie połączą się na żywo ze Sławoszem, który odpowie na ich pytania i wykona demonstracje eksperymentów. Po misji powstanie 60 scenariuszy lekcji, propozycji doświadczeń oraz filmów edukacyjnych w ramach projektu "Lekcje z orbity".

Pierwszy "komercyjny" lot z międzynarodową załogą
Misja Ax-4 to komercyjna wyprawa organizowana przez firmę Axiom Space, w której uczestniczą astronauci z USA, Indii, Polski i Węgier. W skład załogi wchodzą: Peggy Whitson (dowódczyni/USA), Shubhanshu Shukla (pilot/Indie), Sławosz Uznański-Wiśniewski (specjalista misji/Polska), Tibor Kapu (specjalista misji/Węgry). Dla Polski, Węgier i Indii to pierwszy od ponad 40 lat przypadek, gdy przedstawiciele tych krajów ponownie lecą w kosmos.

Przygotowanie liofilizowanych pierogów do misji kosmicznej
Sławosz Uznański-Wiśniewski zabierze na pokład ISS tradycyjne polskie pierogi jako symbol naszej kuchni narodowej i wspomnienie domu, setki kilometrów nad Ziemią.

Sławosz Uznański-Wiśniewski (w środku) wraz z polskim zespołem naukowym przygotowującym 13 eksperymentów na misję IGNIS
W sterylnych warunkach laboratorium finalizują przygotowania aparatury badawczej, która poleci na ISS i przyczyni się do rozwoju polskiej nauki kosmicznej.

Jurij Gagarin - pierwszy człowiek w kosmosie, który 12 kwietnia 1961 roku odbył historyczny lot na pokładzie statku Wostok 1
12 kwietnia 1961 roku - data, która na zawsze zmieniła historię ludzkości. Jurij Gagarin jako pierwszy człowiek opuścił atmosferę Ziemi, a 23 lata później, w tę samą datę, w Łodzi przyszedł na świat przyszły polski astronauta Sławosz Uznański-Wiśniewski.

Generał Mirosław Hermaszewski - pierwszy Polak w kosmosie, który odbył historyczny lot w 1978 roku jako kosmonauta w ramach programu Sojuz 30
To on wspierał Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego podczas procesu selekcji i jako pierwszy zadzwonił z gratulacjami po jego wyborze do korpusu astronautów ESA.

Symboliczne przejęcie pałeczki pokoleń
Sławosz Uznański-Wiśniewski pozuje przed plakatem przedstawiającym generała Mirosława Hermaszewskiego, pierwszego Polaka w kosmosie. Po 46 latach od historycznego lotu Hermaszewskiego, Polska ponownie wyśle swojego reprezentanta na orbitę, kontynuując dumną tradycję polskiej astronautyki.

Międzynarodowa Stacja Kosmiczna (ISS) - cel misji IGNIS
Na tej orbitalnej platformie badawczej, znajdującej się około 400 kilometrów nad Ziemią, Sławosz Uznański-Wiśniewski spędzi 14 dni, przeprowadzając 13 polskich eksperymentów naukowych. To będzie pierwszy raz w historii, gdy Polak przekroczy próg tej kosmicznej laboratorium.

Sławosz Uznański-Wiśniewski w futurystycznym skafandrze SpaceX zaprojektowanym przez Elona Muska
Inspirowany komiksami Marvela (Iron-Man i Kapitan Ameryka) kombinezon łączy najnowsze technologie z wygodą astronautów. Na ramieniu widoczna polska flaga i nazwisko S.UZNANSKI

Kapsuła SpaceX Dragon przygotowana do startu na platformie LC-39A w Centrum Kosmicznego Kennedy'ego
W tej nowoczesnej kapsule załogowej Sławosz Uznański-Wiśniewski wraz z trzema innymi astronautami rozpocznie swoją podróż na ISS. W tle widoczny Księżyc - symbol ludzkiej fascynacji kosmosem.

Rakieta SpaceX Falcon 9 gotowa do startu z Centrum Kosmicznego im. Kennedy'ego na Florydzie
Misja Ax-4 rozpocznie się 11 czerwca o godz. 14 czasu polskiego (8:00 czasu lokalnego), ponieważ precyzyjnie wyliczono optymalne okno startowe, które pozwoli kapsule Dragon dotrzeć do ISS w idealnym momencie do dokowania na orbicie.

Moment dokowania kapsuły Dragon do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej
Po około 24-godzinnej podróży przez kosmos Sławosz Uznański-Wiśniewski i reszta załogi Ax-4 dotrą do swojego orbitalnego laboratorium, gdzie spędzą kolejne 14 dni przeprowadzając eksperymenty naukowe w warunkach mikrograwitacji.

Trening załogi Ax-4 w symulatorze kapsuły SpaceX Dragon
Od lewej: Sławosz Uznański-Wiśniewski, Shubhanshu Shukla, Peggy Whitson i Michael López-Alegría podczas intensywnych ćwiczeń procedur lotu i sytuacji awaryjnych. Każda godzina w symulatorze przybliża ich do bezpiecznego wykonania prawdziwej misji kosmicznej.

Załoga misji Axiom-4: od lewej Sławosz Uznański-Wiśniewski (Polska/ESA), Shubhanshu Shukla (Indie), Peggy Whitson (dowódca misji, USA) i Michael López-Alegría (pilot, USA/Hiszpania).
Ta międzynarodowa czwórka astronautów razem spędzi 14 dni na ISS, reprezentując cztery różne kraje i agencje kosmiczne.

Sławosz Uznański-Wiśniewski w oficjalnym niebieskim kombinezonie Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) na tle Międzynarodowej Stacji Kosmicznej
Na naszywce widoczne jego nazwisko i logo ESA - symbol przynależności do elitarnego grona europejskich astronautów. Za kilka dni ten uśmiech będzie widoczny z orbity.