Obniżenie wieku emerytalnego – marketingowy sukces, emerytury groszowe pozostają
Obniżenie wieku emerytalnego sprawiło, że wiek emerytalny kobiet w Polsce jest najniższy w UE. Jednak rozszerzenie przywileju nie było efektywne dla wszystkich. Niektórym pozostały tzw. emerytury groszowe zmuszające do egzystencji poniżej minimum.
Publikacja Instytutu Badań Strukturalnych „Czy polski system emerytalny zbankrutuje” kreśli wizję znaczącego kryzysu około 2060 r. Perspektywy nie są optymistyczne. Według publikacji, za kilkadziesiąt lat polski system emerytalny może być znacznie bardziej dotknięty kryzysem niż w innych krajach UE. Postulat podwyższenia wieku emerytalnego może powracać.
Jakie są przyczyny emerytur groszowych?
Im dłuższy okres aktywności zawodowej, tym wyższe powinno być świadczenie emerytalne. Długotrwała opieka nad dzieckiem lub rodziną może w praktyce zredukować przyszłą emeryturę do minimum.
Osobną kwestią są umowy śmieciowe. Umowa – zlecenie oznacza składki do ZUS na przyszłą emeryturę ale umowa o dzieło jest nieoskładkowana. Zdarzają się przypadki, kiedy dwie osoby pracują w tym samym miejscu, na tym samym stanowisku ale jedna z nich ma „etat”, a druga „śmieciówkę” na podstawie umowy o dzieło. W skrajnym przypadku można przepracować 40 lat, a emeryturę mieć poniżej 100 zł.
Badania Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych pokazują, że niemal 20% osób na emeryturze w „nowym” systemie (autorstwa rządu AWS) otrzymuje świadczenie poniżej emerytury minimalnej (obecnie 1588 zł). Znaczna część dysponuje kwotą rzędu 900 zł miesięcznie.
Obecny rząd nie ucieknie od zmian w emeryturach
Obniżenie wieku emerytalnego oraz 13. i 14. emerytury były sukcesem od strony marketingu politycznego jednak nie naprawiły chwiejących się fundamentów systemu emerytalnego, wzbogaconych dodatkowymi wadami ustawowymi.
Przykładowo, czternastą emeryturę można uzyskać po wpłaceniu jednej składki, co jest szczególnie korzystne dla obcokrajowców. Pojawiają się zarzuty, że regulacje dotyczące 13. i 14 emerytur to przykład przepisów „pisanych na kolanie”.
System emerytalny w Polsce był reformowany bardziej chaotycznie niż systematycznie, przez lata wady się nawarstwiały. Obecnie można mówić o bombie z opóźnionym zapłonem tzn. możliwością niewydolności systemu w dłuższej perspektywie czasu. Kwestią najbardziej pilną do rozwiązania „na teraz” są emerytury groszowe powodujące skrajne ubóstwo. Przywileje kreowane przez dwie kadencje sejmu nie wzięły pod uwagę tych, którzy mają najmniej.