Spis treści
- Pierwsza waloryzacja emerytur - marzec 2024
- Druga waloryzacja emerytur - wrzesień 2024
- O ile wzrośnie emerytura minimalna?
- Ile kosztuje państwo waloryzacja?
- Trzynasta emerytura już w kwietniu
- Czternasta emerytura dla najniżej uposażonych
- Kiedy emerytury wolne od podatku?
Waloryzacja rent i emerytur to coroczny mechanizm zwiększania ich wartości o wskaźnik waloryzacji. W 2024 roku waloryzacja odbędzie się 1 marca. Jak poinformowało w swoim komunikacie Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, rzeczywista waloryzacja wyniesie 12,12 proc. To przełoży się na niemałe podwyżki rent i emerytur. Waloryzacja obejmuje wszystkie świadczenia emerytalno-rentowe wypłacane przez ZUS, KRUS i inne instytucje. Nie trzeba składać żadnego wniosku o waloryzację. ZUS z urzędu wyliczy i wypłaci świadczenia w nowej wysokości.
Pierwsza waloryzacja emerytur - marzec 2024
Po wielu spekulacjach i prognozach ostateczny rzeczywisty wskaźnik wiosennej waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych poznaliśmy w piątek 9 lutego (patrz tabela obok). Tego dnia prezes GUS ogłosił wskaźnik realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w 2023 r. (wyniósł on 1,1 proc.). Wcześniej połowie stycznia poznaliśmy zaś dane GUS dotyczące średniorocznych wskaźników cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem oraz dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów w 2023 r. (inflacja). Wyniosły one odpowiednio: 111,4 (wzrost cen o 11,4 proc.) i 111,9 (wzrost cen o 11,9 proc.). Do ustalenia wskaźnika waloryzacji w 2024 r. został zatem przyjęty średnioroczny wskaźnik inflacji dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów w 2023 r. na poziomie 111,9 proc., czyli tzw. inflacja „emerycka” oraz 20 proc. realnego wzrostu wynagrodzeń w gospodarce narodowej tj. 20 proc. z 1,1 proc., czyli 0,22 pkt proc.
Ważne! Wskaźnik waloryzacji to średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w poprzednim roku kalendarzowym zwiększony o co najmniej 20 proc. realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym
Druga waloryzacja emerytur - wrzesień 2024
Wbrew wcześniejszym spekulacjom, druga, bo wrześniowa waloryzacja emerytur ma być przeprowadzana na podobnych zasadach jak waloryzacja dotychczasowa – marcowa. Zatem w praktyce oznacza to, że we wrześniu emerytury będą podnoszone o poziom inflacji z pierwszego półrocza plus 20 proc. realnego wzrostu płac. Należy także uwzględnić taką sytuację, kiedy to realnego wzrostu płac nie będzie i wówczas świadczenia seniorów będą podniesione tylko o inflację na przykład rzędu 6,6 proc. (patrz tabela obok). Gdy w pierwszym półroczu danego roku inflacja nie przekroczy 5 proc., to obecne zasady waloryzacji się nie zmienią: pozostanie jedna marcowa podwyżka wyliczana na obecnych zasadach.
| Emerytura brutto przed waloryzacją | Emerytura brutto po marcowej waloryzacji 12,12 proc. | Emerytura brutto po wrześniowej waloryzacji 6,6 proc. |
| 1588,44 zł | 1 780,96 zł | 1 898,50 zł |
| 1 700,00 zł | 1 906,04 zł | 2 031,84 zł |
| 1 800,00 zł | 2 018,16 zł | 2 151,36 zł |
| 1 900,00 zł | 2 130,28 zł | 2 270,88 zł |
| 2 000,00 zł | 2 242,40 zł | 2 390,40 zł |
| 2 200,00 zł | 2 466,64 zł | 2 629,44 zł |
| 2 400,00 zł | 2 690,88 zł | 2 868,48 zł |
| 2 600,00 zł | 2 915,12 zł | 3 107,52 zł |
| 2 800,00 zł | 3 139,36 zł | 3 346,56 zł |
| 3 000,00 zł | 3 363,60 zł | 3 585,60 zł |
O ile wzrośnie emerytura minimalna?
Minimalna emerytura w Polsce to obecnie 1588,44 zł brutto. Zgodnie z komunikatem MRPiPS z 9 lutego br. wskaźnik waloryzacji wyniesie 12,12 proc., czyli niewiele mniej, od prognozowanego 12,3 proc. i przyjętego w prowizorium budżetowym na 2024. Zatem od marca 2024 roku najniższa emerytura wzrośnie o 192,52 zł brutto z 1 588,44 zł brutto do kwoty 1 780,96 zł brutto. W ubiegłych latach waloryzacja emerytur była kwotowo-procentowa, dzięki czemu osoby uposażone najniżej miały gwarantowaną kwotę podwyżki (w 2023 r. było to minimum 250 zł brutto). Jednak w tym roku rząd nie zdecydował się na takie rozwiązanie i pozostając przy ustawowej podwyżce procentowej.
Ile kosztuje państwo waloryzacja?
Całkowity koszt waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych i innych świadczeń z systemu powszechnego, rolniczego i mundurowego, szacowany jest na ok. 43 mld zł.
Trzynasta emerytura już w kwietniu
W 2024 roku emeryci otrzymają trzynastkę i czternastkę. Trzynasta emerytura przysługuje wszystkim osobom pobierającym emerytury, bez względu na to jak wysokie jest ich świadczenie. Wypłacana jest ona w wysokości minimalnej emerytury (waloryzowanej każdego roku). Wskaźnik marcowej waloryzacji wyniesie 12,12 proc. Ma to wpływ na wysokość nie tylko podstawowych emerytur, ale i 13-tki oraz 14-tki. Po zastosowaniu podwyżki świadczeń o 12,12 proc. uzyskamy najniższą emeryturę rzędu 1780, 96 zł brutto. W związku z tym, że 13. emerytura jest wysokości właśnie najniżej emerytury, to wzrośnie ona z 1588 zł brutto do 1781 zł brutto. Co istotne, wszyscy emeryci dostaną 13-tkę takiej samej wysokości.
Uwaga! Każdy emeryt i rencista otrzyma decyzję z ZUS z informacją o nowej wysokości swojego świadczenia oraz o przyznaniu „trzynastki” w jednej przesyłce pocztowej.
Czternasta emerytura dla najniżej uposażonych
Wypłata 14. emerytury jesienią 2024 r. wyniesie średnio około 800 zł brutto. Wynika to z faktu, że ustawa, którą rząd PiS wprowadził „czternastkę” na stałe została skonstruowana tak, aby zgodnie z kryterium dochodowym świadczenie się obniżało i aby rząd nie mógł ustalać jego wysokości za pomocą rozporządzenia, jak to miało miejsce w 2023 roku. 14 emerytura w 2024 może wynieść maksymalnie 2650 zł. Zapisane w ustawie PiS zasada „złotówka za złotówkę” polega na tym, że jeżeli emerytura lub renta przekracza kwotę 2900 zł brutto, wysokość wypłacanej 14. emerytury jest obniżana o tyle, o ile ten próg został przekroczony. Jeśli więc powiedzmy czyjaś emerytura brutto będzie wyższa od 2900 zł o 150 zł, to jego „czternastka” zostanie pomniejszona właśnie o 150 zł. Emeryt dostanie więc z ZUS kwotę odpowiadającą minimalnej emeryturze brutto w danym roku – będzie to 1781 zł brutto. W wyniku corocznej waloryzacji emeryci otrzymują z ZUS coraz wyższe kwoty, ale to oznacza, że coraz więcej świadczeniobiorców będzie przekraczało próg dochodowy 2900 zł brutto. Dlatego coraz więcej osób będzie dostawać 14. emeryturę w mniejszym wymiarze. Przybywać tez będzie osób z emeryturami wysokimi na tyle, że „czternastki” nie dostaną. Minimalna kwota wypłaty to w przypadku 14. emerytury 50 zł brutto. 14. emerytury nie otrzymają osoby, których emerytura przekracza 5500 zł brutto.
„Czternastka”, jak widać po ubiegłorocznej, nie musi być w wysokości najniższej emerytury, ale może być wyższa. Jednak wysokość najniższej emerytury w danym roku jest gwarancją, że przynajmniej tyle wyniesie to drugie dodatkowe świadczenie w roku dla emerytów i rencistów otrzymujących najniższe kwoty z ZUS.
Centrum Kontaktu Klientów ZUS
22 560 16 00
Od poniedziałku do piątku w godz. 7.00 - 18.00
Koszt połączenia wg umowy klienta z operatorem telekomunikacyjnym
Kiedy emerytury wolne od podatku?
Zwiększenie kwoty wolnej do 60 000 zł sprawiłoby, że podatku dochodowego od osób fizycznych od emerytur nie zapłaciliby emeryci otrzymujący świadczenie w wysokości do 5 000 zł brutto miesięcznie. Tak będzie jednak dopiero od 2025 roku, kiedy faktycznie kwota ta ma ulec zwiększeniu.
Obecnie podatku nie płacą emeryci mający emeryturę nie wyższą niż 2500 zł. Z tego grona na zmianie kwoty wolnej skorzystają tylko ci, którzy dzięki waloryzacji w marcu 2024 r. przekroczą próg emerytury brutto 2 500 zł – po prostu podwyżka emerytury nie spowoduje, że będą musieli zapłacić PIT. Obecnie przy emeryturze 2600 zł podatek wynosi 12 zł, a przy 5000 zł – 300 zł. Do opodatkowania emerytury powyżej 2500 zł brutto miesięcznie stosuje się 12 proc. stawkę podatku. Zaliczka na podatek dochodowy od emerytury jest pobierana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) i odprowadzana bezpośrednio do urzędu skarbowego. Więcej informacji na temat opodatkowania emerytur można znaleźć na stronie internetowej Ministerstwa Finansów lub Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Podcasty
Playlisty tematyczne
