Umowa o pracę, umowa zlecenie, umowa o dzieło 2020. Co ci przysługuje?

UMOWA O PRACĘ

To umowa, zgodnie z którą pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, a przede wszystkim, w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę.

Umowy o pracę zwyczajowo zawierane są najpierw na okres próbny, później na czas określony, by ostatecznie przejść w umowę na czas nieokreślony. Tu pojawia się pierwsza istotna zasada – na podstawie umowy o pracę na czas określony nie można zatrudniać dłużej niż 33 miesiące, a łączna liczba takich umów nie może przekraczać trzech. Jeżeli zostanie przekroczony ten limit, umowy takie traktowane są jako umowy o pracę na czas nieokreślony.

Umowa o pracę gwarantuje nam przede wszystkim minimalne krajowe świadczenie (w 2020 roku jest to 2600 złotych brutto miesięcznie). Dodatkowo pracodawca odprowadza za nas składki (emerytalną, rentową, zdrowotną). Przysługują nam także następujące prawa:

• prawo do urlopu wypoczynkowego (20 dni lub 26 dni, w zależności od stażu pracy i wykształcenia)

• wynagrodzenie za nadgodziny (za pracę w nocy, w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, wypłacane jest 100 proc. dodatkowego wynagrodzenia, 50 proc. za pracę w godzinach nadliczbowych w innych dniach)

• rozwiązanie umowy z zachowaniem okresu wypowiedzenia w przypadku umowy na czas nieokreślony albo określony to:

– 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy,

– 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,

– 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata,

– 3 dni robocze w przypadku umowy na okres próbny, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni,

– 1 tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie,

– 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące

• ochronę przed rozwiązaniem umowy o pracę, np. kobiet w ciąży i osób w wieku przedemerytalnym

• prawo do urlopu macierzyńskiego (obowiązkowe 14 tygodni, jeśli następnie ojciec weźmie urlop tacierzyński na 6 tygodni lub 20 tygodni, jeśli urlop wykorzysta tylko matka; 31 tygodni w przypadku urodzenia bliźniąt; 33 tygodnie w przypadku urodzenia trojaczków; 35 tygodni w przypadku urodzenia czworaczków, 37 tygodni w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie)

• prawo do urlopu ojcowskiego (2 tygodnie lub 6 tygodni, jeżeli matka dziecka wykorzysta tylko 14 tygodni urlopu macierzyńskiego)

• prawo do urlopu wychowawczego (przysługuje rodzicom, którzy posiadają co najmniej 6-miesięczny staż pracy; łącznie na dziecko przysługuje 36 miesięcy, z czego jeden miesiąc urlopu musi być przeznaczony wyłącznie dla drugiego rodzica, np. ojciec wykorzystuje 1 miesiąc, a matka 35 miesięcy)

UMOWA NA ZASTĘPSTWO

To rodzaj umowy, kiedy zatrudniamy kogoś na miejsce innego pracownika etatowego z powodu jego choroby, urlopu lub innej usprawiedliwionej nieobecności. Osoba na zastępstwie powinna być zatrudniona na takim samym stanowisku jak pracownik zastępowany oraz wykonywać taki sam rodzaj pracy. Co ważne, pracodawca powinien, ale nie musi określić terminu, do kiedy obowiązywać będzie zastępstwo. Może też określić datę zakończenia umowy na wcześniejszą niż przewidywany powrót pracownika do pracy. Osobom pracującym na zastępstwie przysługują te same prawa, co osobom zatrudnionym na umowę o pracę.

UMOWA ZLECENIE

Choć wiele osób myśli, że przy tej umowie nie odprowadza się żadnych składek, jest to błąd. Pracodawca jest zobowiązany opłacać składki emerytalne, rentowe i zdrowotne. Jedynie ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne. Przyjmujący zlecenie sam musi zgłosić wniosek zleceniodawcy, że chce takie opłaty regulować. Wypełniony dokument, w którym współpracownik zaznacza, że chce odprowadzać składki co miesiąc ze swojej pensji (które pobierać i w jego imieniu do ZUS przekazywać będzie pracodawca) przekazuje zleceniodawcy. Jeżeli zakład przyjmie wniosek, objęcie ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym został zgłoszony wniosek.

Osoba na umowie zlecenie musi otrzymywać minimalne wynagrodzenie w wysokości 17 złotych brutto za godzinę pracy. Dodatkowo w przypadku takiej umowy obowiązują nas zasady Kodeksu Cywilnego nie zaś Kodeksu Pracy. Pracownik na umowie zlecenie nie posiada praw do płatnego urlopu wypoczynkowego, urlopu macierzyńskiego oraz nie posiada okresu wypowiedzenia umowy.

UMOWA O DZIEŁO

Umowa o dzieło to zobowiązanie, według którego przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do wykonania konkretnego dzieła, w zamian za które otrzyma wynagrodzenie. Jej warunki, podobnie jak umowę zlecenie, obejmuje Kodeks Cywilny.

Warto pamiętać, że przy umowie o dzieło pracownik nie ma żadnej gwarantowanej stawki – ani godzinowej, ani miesięcznej. Ta zależna jest od pracodawcy. Dodatkowo od takiej umowy nie odprowadza się składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (emerytalnej, rentowej, chorobowej, wypadkowej). To sprawia, że osoba pracująca na umowę o dzieło może zarobić więcej, ale nie będzie miała dostępu np. do płatnego urlopu, świadczeń z tytułu choroby, praw do emerytury. Inaczej jest, jeśli dzieło wykonywane jest na rzecz własnego pracodawcy (osoba jest już zatrudniona w firmie na umowę o pracę), kiedy kontrakt podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym.

PRACOWNICZE PLANY KAPITAŁOWE 2020

W 2019 r. do Pracowniczych Planów Kapitałowych dołączyły przedsiębiorstwa zatrudniające 250 i więcej osób. Od 2020 r. PPK będzie obowiązywać także tych pracodawców, którzy zatrudniają od 50 do 249 osób. Co jednak istotne, choć obowiązek przygotowania PPK takie przedsiębiorstwa mają od 1 stycznia 2020 r., a ich wdrożenie ma nastąpić w II kwartale 2020 r., to stan zatrudnionych osób, zgodnie z którym dołączamy do PPK, obowiązuje na dzień 30 czerwca 2019 r. Oznacza to, że nawet jeżeli teraz firma zatrudnia tylko 15 osób, ale w czerwcu zatrudniała 50 osób, i tak ma obowiązek wdrożyć PPK.