Dowód osobisty
W myśl prawa każdy z nas musi mieć dowód osobisty, jeśli ma polskie obywatelstwo i zamieszkuje w Polsce. Powszechnie uważa się, że tylko osoby, które ukończyły 18 lat powinny złożyć wniosek o wydanie dowodu, jednak nie jest to prawda. Dokument ten zobowiązani są też posiadać ci, którzy ukończyli 15 lat i pozostają w stosunku pracy bądź też nie mieszkają ze swoimi prawnymi opiekunami. O dowód osobisty może starać się już 13-latek, a dokument ten może być wydany nawet osobie młodszej, jeśli jej opiekunowie złożą uzasadniony wniosek. Dowód osobisty jest ważny 10 lat, jednak w przypadku osób, które nie są dorosłe, czas ten skraca się do lat pięciu, a w przypadku seniorów po 65. roku życia dowód jest wydawany bezterminowo, jeśli się o to zwrócą.
Zobacz także: Taryfikator mandatów drogowych 2015
Jakie są koszty wydania dowodu osobistego? Żadne, bo od 2010 r. dowód osobisty wydawany jest bezpłatnie (wcześniej za jego wydanie trzeba było zapłacić 30 zł). Dzieje się tak m.in. dlatego, że uznano, iż państwo nie powinno pobierać opłat od obywateli za dokument, którego posiadanie jest wymogiem prawnym. Za wydanie dowodu osobistego nie płaci się nawet w sytuacji, w której go zgubiliśmy, został nam skradziony czy jest wymieniany z jakichkolwiek innych powodów. A więc w tym przypadku państwo idzie obywatelom na rękę.
Paszport
Tak kolorowo nie jest już jednak w przypadku paszportów. Ich mieć nie musimy, więc należy za nie zapłacić. W dodatku kwoty opłat za dokument są bardzo różne w zależności od okoliczności jego wydania. Obecnie opłata za wydanie paszportu wynosi 140 zł, a dokument taki ważny jest 10 lat. Tak jest, jeśli chodzi o osoby między 13. a 70. rokiem życia. Po siedemdziesiątce za wydanie paszportu nic się nie płaci, a okres ważności pozostaje ten sam. Jeśli dokument ma być wydany osobie młodszej niż 13 lat, jego koszt wynosi 60 zł, a ważność to pięć lat. Trzeba jednak pamiętać, że w wielu przypadkach za paszport można zapłacić mniej dzięki ulgom. A przysługują one:
- ulga 50 proc. - emerytom, rencistom, osobom niepełnosprawnym, a także współmałżonkom tych osób, pozostającym na ich wyłącznym utrzymaniu, osobom przebywającym w domach pomocy społecznej lub zakładach opiekuńczych albo korzystającym z pomocy społecznej w formie zasiłków stałych, kombatantom i innym osobom będącym ofiarami represji wojennych i okresu powojennego, osobom małoletnim do czasu podjęcia ustawowo określonego obowiązku szkolnego, uczniom i studentom
- ulga 75 proc. - członkom rodzin wielodzietnych posiadającym ważną Kartę Dużej Rodziny w przypadku dzieci; w przypadku rodziców i małżonków rodziców – ulga 50 proc.
Zwolnienie z opłat za paszport przysługuje nie tylko osobom po 70. roku życia. Dotyczy także:
- osób przebywających w domach pomocy społecznej lub zakładach opiekuńczych albo korzystających z pomocy społecznej w formie zasiłków stałych, jeżeli ich wyjazd za granicę następuje w celu długotrwałego leczenia lub w związku z koniecznością poddania się operacji
- osób wymieniających paszport z powodu jego wady technicznej
- żołnierzy niezawodowych, wyznaczonych do pełnienia służby poza granicami państwa.
Czytaj również: Opłaty skarbowe. Ile zapłacisz w skarbówce?
Problemy posiadacza paszportu zaczynają się wtedy, gdy zniszczył lub zgubił dokument z własnej winy. W takim wypadku za wydanie nowego paszportu pobiera się dwa razy więcej, niż płacił za niego za pierwszym razem – czyli jeśli zgubiony dokument kosztował 140 zł, na nowy paszport należy wyłożyć aż 280 zł. Za paszporty tymczasowe (czyli takie, których ważność nie przekracza roku) płaci się 30 zł. Istnieje też ograniczona opłata za wydanie paszportu w przypadkach takich jak:
- zmiana lub konieczność sprostowania następujących danych podlegających wpisowi do paszportu tj.: nazwiska, imienia (imion), daty i miejsca urodzenia, płci, numeru PESEL
- zmiana wyglądu osoby posiadającej paszport, mogąca utrudnić ustalenie jej tożsamości
- brak w dotychczas posiadanym paszporcie miejsca na umieszczenie w nim wiz lub stempli poświadczających przekroczenie granicy
W obliczu powyższych sytuacji za nowy paszport - w przypadku dokumentu z terminem ważności 10 lat - zapłacimy jedną dziesiątą opłaty za każdy pełny rok pozostający do upływu ważności dotychczas posiadanego paszportu i jedną piątą - w przypadku paszportu z terminem ważności 5 lat.
Prawo jazdy
W ciągu kilku ostatnich lat wielu przyszłych kierowców nie nadąża za zmianami reguł dotyczących zdawania egzaminów na prawo jazdy. Jedno się jednak nie zmienia – dokument ten jest niezbędny, by legalnie móc usiąść za kółkiem, bo uprawnienia do kierowania pojazdem otrzymujemy w jakiś czas po zdaniu egzaminów, a ostatecznym potwierdzeniem ich otrzymania jest właśnie odebranie „prawka”. Obecnie za samo odebranie dokumentu musimy zapłacić 100,5 zł. Na opłatę tę składa się tzw. opłata komunikacyjna wynosząca 100 zł i ewidencyjna warta 0,5 zł. Złożenie potwierdzenia wniesienia opłaty za prawo jazdy jest niezbędne do tego, by dany wydział komunikacji wydał nam dokument. A co, jeśli nasze prawo jazdy zgubimy lub zniszczymy? Wtedy występujemy o wydanie tzw. wtórnika prawa jazdy, który również kosztuje nas 100,5 zł.
