Umowa na czas nieokreślony, to umowa, w której jest zapisana data rozpoczęcia pracy, ale nie ma daty jej zakończenia. Natomiast umowa na czas określony to umowa o pracę, w której jest podana data rozwiązania umowy, a tym samym data zakończenia zatrudnienia. Po nowelizacji Kodeksu pracy mamy możliwość zawierania trzech rodzajów umów. Możemy podpisać z pracodawcą:
* umowę o pracę na czas nieokreślony,
* umowę o pracę na czas określony,
* umowę o pracę na okres próbny.
Maksymalnie 3 umowy na 33 miesiące
Najistotniejszą zmianą obowiązująca od ubiegłego roku jest wprowadzenie limitu trwania umów terminowych. Okres zatrudnienia konkretnego pracownika na podstawie umowy o pracę na czas określony oraz łączny okres zatrudnienia na podstawie takich umów zawieranych z tym samym pracownikiem nie może obecnie przekraczać 33 miesięcy. Po tym czasie pracownik jest już zatrudniony na podstawie umowy na czas nieokreślony.
Jednocześnie został wprowadzony limit umów terminowych. Niezależnie od okresu zatrudnienia pracodawca ma prawo zawrzeć z tym samym pracownikiem maksymalnie trzy umowy o pracę na czas określony, przy czym umowy zawartej na okres próbny nie wlicza się do tego limitu.
Jeżeli okres zatrudnienia jest dłuższy niż 33 miesiące lub jeżeli liczba zawartych umów jest większa niż trzy, uważa się, że pracownik, odpowiednio od dnia następującego po upływie okresu 33 miesięcy lub od dnia zawarcia czwartej umowy, jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Przekształcenie umowy na czas określony w umowę na czas nieokreślony odbywa się przy tym automatycznie, z mocy samego prawa, bez konieczności składania przez strony umowy dodatkowych oświadczeń, a pracownik jest traktowany tak samo jak zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.
Ważne!
Płatny urlop wypoczynkowy należy się każdej osobie zatrudnionej na podstawie umowy o pracę, zawartej zarówno na czas określony, jak i nieokreślony.
Mogą być przerwy w pracy
Umowa czasowa przekształca się w umowę na czas nieokreślony niezależnie od tego czy między umowami terminowymi były przerwy czy nie. Przed zmianą przepisów pracodawca mógł zawrzeć z jednym pracodawcą najwyżej dwie umowy na czas określony, ale tylko wtedy, gdy pomiędzy nimi nie było przerw dłuższych niż miesiąc. Przepisy nie precyzowały, jak długo może trwać umowa na czas określony. Pracodawcy skwapliwie to wykorzystywali i zawierali umowy na długie, nawet kilkuletnie okresy, natomiast wypowiedzieć je mogli już po dwóch tygodniach. Obecnie, niezależnie od tego, czy między umowami na czas określony, były przerwy czy nie, czwarta taka umowa staje się umową na czas nieokreślony.
Uwaga!
Nie ma znaczenia, na jaki okres zawarte będą umowy. Limit trzech umów na czas określony obowiązuje nawet wtedy, gdy każda z nich trwała jeden miesiąc. Do limitu tego wlicza się wyłącznie umowy na czas określony z jednym pracodawcą.
Na zastępstwo bez limitu
Powyższe zasady nie dotyczą jednak umów na zastępstwo oraz na czas wykonywania określonej pracy. Teraz nie są one odrębnymi rodzajami umów o pracę, lecz są traktowane jako umowy na czas określony. Pracodawca może zaangażować cię do pracy na czas określony w zastępstwa nieobecnego pracownika w okresie jego usprawiedliwionej nieobecności. Jednak, pomimo że jest to umowa czasowa, nie możesz liczyć na to, że po podpisaniu trzech umów na czas określony, pracodawca zatrudni cię na czas nieokreślony. Ma prawo zawrzeć z tobą więcej takich umów bez przekształcania ich w kontrakt bezterminowy.
Limitu trzech umów lub limitu łącznego zatrudnienia przez 33 miesiące nie stosuje się do umów terminowych, zawieranych:
* w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy
* wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym
* wykonywania pracy przez okres kadencji
* gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie.
Przy umowie na zastępstwo trwająca do pół roku obowiązuje dwutygodniowy okres wypowiedzenia, po przepracowaniu na takiej umowie sześciu miesięcy wypowiedzenie wynosi miesiąc, a po trzech latach będzie ją można wypowiedzieć za trzymiesięcznym okresem wypowiedzenia.
Na próbę tylko raz
Umowy na okres próbny nie są brane pod uwagę przy ustalaniu limitów umów na czas określony – ani ilościowych, a ni czasowych. Pracodawca może zawrzeć umowę próbną tylko raz i tylko po to, by sprawdzić kwalifikacje pracownika i możliwości wykonywania określonej pracy. Ponowne zawarcie umowy o pracę na okres próbny z tym samym pracownikiem jest możliwe tylko jeżeli:
* pracownik ma być zatrudniony w celu wykonywania innego rodzaju pracy
* po upływie co najmniej 3 lat od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniej umowy o pracę, jeżeli pracownik ma być zatrudniony w celu wykonywania tego samego rodzaju pracy.
Natomiast umowa na okres próbny liczy się do stażu pracy, od którego zależy okres wypowiedzenia. Ta umowa może zostać rozwiązana z upływem terminu, na jaki została zawarta. Wystarczy jej po prostu nie przedłużać, a automatycznie rozwiązuje się i nie łączy już w żaden sposób pracodawcy i pracownika. Można ją rozwiązać wcześniej z zachowaniem okresu wypowiedzenia (może to zrobić każda ze stron), który wynosi:
- 3 dni, jeśli umowa była zawarta na czas krótszy niż 2 tygodnie
- 1 tydzień, jeśli umowa była zawarta na czas dłuższy niż 2 tygodnie
- 2 tygodnie, jeśli umowa była zawarta na 3 miesiące
Takie same okresy wypowiedzenia
W umowach na czas określony podpisywanych po 22 lutego 2016 roku zmianie uległy okresy wypowiedzeń. Wcześniej umowy na czas określony najczęściej zawierały zapis o dwutygodniowym okresie wypowiedzenia. Obecnie obowiązują takie same okresy wypowiedzenia dla umów o pracę zawartych na czas nieokreślony i umów terminowych, zależne od łącznego okresu zatrudnienia u danego pracodawcy.
Oznacza to, że przez pierwsze sześć miesięcy zatrudnienia wypowiedzenie będzie wynosić dwa tygodnie. Po pół roku okres wypowiedzenia zwiększy się do jednego miesiąca, a po trzech latach pracy u jednego pracodawcy, okres wypowiedzenia wyniesie trzy miesiące.
Zatem umowę o pracę na czas określony można wypowiedzieć w terminie:
* 2 tygodni - w przypadku zatrudnienia u danego pracodawcy przez okres krótszy niż 6 miesięcy,
* 1 miesiąca - w przypadku zatrudnienia u danego pracodawcy przez okres co najmniej 6 miesięcy,
* 3 miesięcy - w przypadku zatrudnienia u danego pracodawcy przez okres co najmniej 3 lat.
Ważne!
Przy wypowiadaniu umów na czas określony nie ma obowiązku uzasadniania przyczyny wypowiedzenia.
