Czym jest wypadek przy pracy? Jego definicja jest bardzo szeroka i można ją sprawdzić dokładnie w Ustawie o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych z 2002 r. W skrócie wypadkiem przy pracy jest „nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć”, które nastąpiło, kiedy pracownik wykonywał zwykłe polecenia szefa bądź też w związku z tymi poleceniami. Ale nie tylko. Wypadkiem przy pracy jest też podobne zdarzenie, do którego doszło, kiedy ktoś wykonywał czynności na rzecz pracodawcy nawet bez szczególnego polecenia, a także w drodze między siedzibą firmy, a miejscem, w którym pracownik rzeczywiście będzie wykonywał obowiązki czyli np. w delegacji. Od razu jednak należy zaznaczyć, że jeśli podczas wyjazdu służbowego z powodu naszych działań przydarzy nam się np. złamanie nogi podczas wieczorku zapoznawczego, nie jest to wypadek przy pracy, bo ten musi nastąpić w związku z powierzonymi zadaniami.
Zobacz również: Gdy pracodawca nie płaci Ci pensji
Lista świadczeń
Za wypadek przy pracy i w obliczu jego różnych konsekwencji przysługują nam następujące świadczenia przyznawane w zależności od skutków, które wywołał nasz wypadek:
- zasiłek chorobowy - dla ubezpieczonego, którego niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową
- świadczenie rehabilitacyjne – dla ubezpieczonego, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy
- zasiłek wyrównawczy – dla ubezpieczonego będącego pracownikiem, którego wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu
- jednorazowe odszkodowanie – dla ubezpieczonego, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu
- jednorazowe odszkodowanie – dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty
- renta z tytułu niezdolności do pracy – dla ubezpieczonego, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej
- renta szkoleniowa – dla ubezpieczonego, w stosunku do którego orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie spowodowaną wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową
- renta rodzinna – dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty uprawnionego do renty z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej
- dodatek do renty rodzinnej – dla sieroty zupełnej
- dodatek pielęgnacyjny
- pokrycie kosztów leczenia - z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne w zakresie określonym ustawą
W drodze z lub do pracy
Innym zagadnieniem jest wypadek w drodze z lub do pracy. Tu, niestety, nie występuje możliwość uzyskania jednorazowego odszkodowania. Nie znaczy to jednak, że jeśli coś złego przydarzy nam się, gdy jedziemy do firmy, nie możemy liczyć na świadczenia. Tu ważne jest to, co ustawodawca rozumie przez drogę z lub do pracy. A jej definicja jest dość zagmatwana. Z zasady, aby trasę nazwać „drogą z lub do pracy”, musi to być najkrótsza możliwa droga z naszego domu do firmy i odwrotnie. Nie może też być przerwana. Co to oznacza? Że z pracy powinniśmy jechać od razu do domu. Ale jeśli w trakcie powrotu wstąpimy do marketu na zakupy spożywcze czy do apteki, uważa się, że powrót z pracy był ciągły. Jeśli jednak prosto po pracy pojedziemy na spotkanie ze znajomymi, z którego dopiero wrócimy do domu, taki wypadek nie jest traktowany jak droga z pracy. Jeśli w drodze z lub do pracy spotka nas coś, co spowoduje naszą niezdolność do pracy, przysługuje nam pełne wynagrodzenie przez łączny okres 215 dni. Bardziej szczegółowe informacje dotyczące tego zagadnienia można znaleźć w Ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z 1998 r.
Zobacz również: Ponad 25 tysięcy rocznie! Tyle płacisz na utrzymanie państwa
Co ze śmieciówkami
Wbrew powszechnemu przekonaniu, nie musimy być zatrudnieni na umowę o pracę, by otrzymać świadczenia za wypadek przy pracy. Wystarczy umowa zlecenia czy też każda inna, która jest „uzusowiona”, czyli taka, na mocy której pracodawca odprowadza za nas m.in. składkę wypadkową. Do takich umów zalicza się umowa zlecenia. Gorzej mają ci, którzy pracują w oparciu o umowy o dzieło. Tu świadczenia od ZUS im nie przysługują, jednak takie osoby mogą odprowadzać za siebie składki do dobrowolnie i wtedy będą miały takie same przywileje jak pracujący w oparciu o „uzusowione” rodzaje umów. Można też ubezpieczyć się prywatnie, korzystając z tzw. NNW – ubezpieczeń od następstw nieszczęśliwych wypadków.
Wypadki po alkoholu
Pamiętać należy o tym, że żadne świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują nam, jeśli wyłączną przyczyną zdarzenia było „naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa”. Nie mają też na co liczyć ci, którzy, „będąc w stanie nietrzeźwym lub pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, przyczynili się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku”.
