Emerytura z ZUS po zmarłym. Kiedy wypłacą pieniądze, a kiedy trzeba je oddać?

Śmierć bliskiej osoby to trudny okres, w którym rodzina musi uporać się nie tylko z żałobą, ale również z formalnościami urzędowymi. Jedną z istotnych kwestii jest sprawa emerytury po zmarłym. ZUS ma jasne zasady dotyczące tego, kiedy wypłaci pieniądze rodzinie, a kiedy świadczenia podlegają zwrotowi.

Emerytura z ZUS po zmarłym

i

Autor: Shutterstock
Super Biznes SE Google News

Z artykułu dowiesz się:

  • Zasady wypłaty niezrealizowanego świadczenia po zmarłym emerycie
  • Kolejność uprawnień - kto może złożyć wniosek o pieniądze po zmarłym
  • Wymagane dokumenty i terminy składania wniosków w ZUS
  • Kiedy emerytury podlegają zwrotowi do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych

Co się dzieje z emeryturą po śmierci seniora?

Po otrzymaniu informacji o zgonie emeryta, Zakład Ubezpieczeń Społecznych automatycznie wstrzymuje wypłaty świadczenia. Wypłacona już po śmierci seniora emerytura generalnie podlega zwrotowi - z jednym ważnym wyjątkiem.

ZUS może zachować wypłatę emerytury, jeśli dotyczy ona miesiąca, w którym nastąpił zgon. To tak zwane "niezrealizowane świadczenie" - pieniądze, do których emeryt miał prawo, ale z których nie zdążył skorzystać.

Rzeczniczka ZUS na Dolnym Śląsku wyjaśnia: 

Gdy ktoś zmarł w listopadzie, a ZUS nie wypłacił świadczenia za listopad tej osobie, ponieważ otrzymał informację o zgonie emeryta lub rencisty, to na wniosek rodziny może zostać wypłacone tzw. niezrealizowane świadczenie.

Kiedy ZUS wypłaci kilka transz emerytury?

Zdarza się, że rodzina może otrzymać nie jedną, ale kilka wypłat emerytury po zmarłym. Dotyczy to sytuacji, gdy osoba zmarła przed otrzymaniem decyzji o przyznaniu emerytury.

ZUS podaje konkretny przypadek: "Pan Janusz złożył 3 stycznia 2018 r. wniosek o emeryturę i spełniał wszystkie warunki niezbędne do jej przyznania, ale na skutek nieszczęśliwego wypadku zmarł 5 marca 2018 r., zanim otrzymał od nas decyzję o emeryturze."

W takiej sytuacji niezrealizowanymi świadczeniami będą wszystkie emerytury od dnia złożenia wniosku do miesiąca śmierci.

Kto może otrzymać emeryturę po zmarłym?

ZUS określa trzy grupy osób uprawnionych do otrzymania niezrealizowanego świadczenia - w kolejności od najbardziej do najmniej uprawnionej:

1. Pierwsza grupa (najwyższy priorytet)

  • Współmałżonek i dzieci zamieszkujące ze zmarłym emerytem w jednym gospodarstwie domowym

2. Druga grupa

  • Współmałżonek i dzieci zamieszkujące w innym gospodarstwie domowym niż zmarły

3. Trzecia grupa

  • Inni członkowie rodziny uprawnieni do renty rodzinnej po zmarłym
  • Osoby, które utrzymywały zmarłego członka rodziny

Jak złożyć wniosek o wypłatę emerytury po zmarłym?

Aby otrzymać pieniądze po zmarłym bliskim, należy złożyć wniosek o wypłatę niezrealizowanego świadczenia w ZUS.

Wymagane dokumenty

Do wniosku ENS (dostępnego w placówkach ZUS i na stronie internetowej) należy dołączyć:

  • Odpis aktu zgonu
  • Odpis aktu urodzenia lub zawarcia małżeństwa (w zależności od tego, kto składa wniosek)
  • Dokumenty potwierdzające prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego lub utrzymywanie zmarłego emeryta

Ważny termin

Na złożenie wniosku jest 12 miesięcy od dnia śmierci. Po tym terminie roszczenia wygasają. ZUS zastrzega jednak, że termin może ulec wydłużeniu, jeśli złożono wniosek o dalsze prowadzenie postępowania w sprawie.

Kiedy trzeba oddać emeryturę do ZUS?

Zwrotowi podlegają wszystkie emerytury wypłacone po śmierci, z wyjątkiem niezrealizowanego świadczenia za miesiąc zgonu. Dotyczy to sytuacji, gdy:

  • ZUS nie otrzymał na czas informacji o śmierci emeryta
  • Wypłacił świadczenia za okresy następujące po miesiącu zgonu
  • Rodzina nie złożyła odpowiedniego wniosku o niezrealizowane świadczenie

Kluczowe zasady

ZUS wypłaci emeryturę po zmarłym, gdy:

  • Dotyczy miesiąca, w którym nastąpił zgon
  • Rodzina złoży właściwy wniosek w terminie 12 miesięcy
  • Wnioskodawca należy do grupy uprawnionych osób

Emeryturę trzeba zwrócić, gdy:

  • Została wypłacona za okresy po miesiącu zgonu
  • Rodzina nie złożyła wniosku o niezrealizowane świadczenie
  • Nie są spełnione warunki do zachowania wypłaty

Pamiętaj, że każda sytuacja może być inna, dlatego warto skontaktować się bezpośrednio z ZUS w celu uzyskania szczegółowych informacji dostosowanych do konkretnego przypadku.

EKG 2025 Derdziuk
Mówi Krystyna Michałek, rzecznik regionalny ZUS:
QUIZ PRL: Jak dobrze znasz życie emerytów w PRL?
Pytanie 1 z 20
Co w PRL oznaczało przejście na emeryturę dla wielu ludzi?
QUIZ PRL: Jak dobrze znasz życie emerytów w PRL?

Player otwiera się w nowej karcie przeglądarki