Wcześniejsza emerytura: Kto może skorzystać?
Praca w "warunkach szkodliwych" to realne zagrożenie dla zdrowia. Osoby wykonujące takie zawody mogą liczyć na rekompensaty, w tym wcześniejszą emeryturę. Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z 1983 r., warunki szkodliwe to takie środowisko pracy, które zagraża zdrowiu lub życiu pracownika.
Do czynników szkodliwych zalicza się między innymi:
* Kontakt z substancjami toksycznymi, rakotwórczymi lub mutagennymi,
* Praca w wysokiej temperaturze,
* Hałas przekraczający dopuszczalne normy,
* Promieniowanie jonizujące,
* Zapylenie lub zadymienie,
* Praca pod ziemią lub pod wodą.
Zawody uprzywilejowane: Kto jest na liście?
Lista zawodów uznawanych za pracę w szczególnych warunkach obecnie obejmuje ona między innymi: górników, hutników, pracowników energetyki jądrowej, operatorów pieców przemysłowych,spawaczy, pracowników narażonych na działanie azbestu, osoby pracujące przy produkcji środków chemicznych, pracowników kanałów ściekowych, kierowców pojazdów uprzywilejowanych i ciężkich,rybaków morskich.
Zasady wcześniejszej emerytury
Osoby, które przepracowały odpowiednią liczbę lat w warunkach szkodliwych, mogą ubiegać się o emeryturę w obniżonym wieku. W zależności od rodzaju pracy, wiek emerytalny może być obniżony do 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn.
Wymagany okres pracy w warunkach szczególnych to zazwyczaj co najmniej:
* 15 lat pracy w warunkach szczególnych,
* 20 lat ogólnego stażu dla kobiet,
* 25 lat ogólnego stażu dla mężczyzn.
Petycja kucharzy: czy będzie przełom?
W 2025 roku do Ministerstwa Zdrowia trafiła petycja złożona przez pracowników gastronomii, naukowców i lekarzy, domagająca się uznania zawodu kucharza za pracę w warunkach szkodliwych - pisze forsal.pl. Sygnatariusze podkreślają, że kuchnie – szczególnie te zasilane gazem – generują emisję niebezpiecznych substancji, takich jak benzen, formaldehyd, NO2 czy pyły PM2.5. Długotrwałe narażenie na te czynniki znacząco zwiększa ryzyko chorób układu oddechowego, sercowo-naczyniowego i nowotworów.
Postulaty obejmują między innymi: uznanie pracy w kuchni jako szkodliwej dla zdrowia, obowiązkowe pomiary stężeń zanieczyszczeń, poprawę wentylacji i nadzór PIP oraz Sanepidu, promocję płyt indukcyjnych jako bezpieczniejszej alternatywy.
Czy lista zawodów szkodliwych się zmieni?
Obowiązujące przepisy pochodzą sprzed ponad 40 lat – z 1983 roku. Mimo postępu technologicznego i zmieniających się realiów pracy, lista zawodów w warunkach szczególnych nie była istotnie aktualizowana. Postulaty rozszerzenia tej listy pojawiają się regularnie. Eksperci wskazują, że zawody takie jak kierowcy autobusów miejskich, sprzątaczki, pracownicy ochrony czy nauczyciele w szkołach specjalnych również powinni być brani pod uwagę. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zapowiedziało w 2024 roku przegląd przepisów dotyczących prac szczególnych, jednak do czerwca 2025 roku nie opublikowano jeszcze konkretnych projektów zmian.
Polecany artykuł:
Podcasty
Playlisty tematyczne
