Seniorzy w rok mogą stracić nawet 400 zł! Niższe świadczenia dla emerytów

Spis treści

1. Nowe tablice GUS: dłuższe życie, niższe emerytury?
2. Jak działa mechanizm obniżania emerytur?
3. Jak czytać tablicę długości trwania życia?
4. Czy można uniknąć straty? Strategie dla przyszłych emerytów

Nowe tablice GUS: dłuższe życie, niższe emerytury?

Główny Urząd Statystyczny (GUS) ogłosił nowe tablice średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn, które będą miały kluczowe znaczenie przy obliczaniu wysokości emerytur w nadchodzącym roku. Jak podkreśla GUS, kluczowe wartości są najwyższe w historii. Co istotne, nowe tablice nie dotyczą osób, które już pobierają emeryturę, ale są niezwykle ważne dla tych, którzy dopiero planują przejście na zasłużony odpoczynek.

Z danych GUS wynika jeden zasadniczy wniosek: żyjemy coraz dłużej. To z kolei ma bezpośredni wpływ na wysokość emerytur. Tablice te będą podstawą do przyznawania świadczeń na wnioski złożone od 1 kwietnia 2025 roku do 31 marca 2026 roku.

"Takie destrukcyjne wnioski płyną z ogłoszonych wczoraj przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego tablic średniego dalszego trwania życia, na podstawie których będzie się szacować emerytury od 1 kwietnia br. do 31 marca 2026 r." – czytamy w analizach ekspertów.

Jak działa mechanizm obniżania emerytur?

W jaki sposób dłuższe życie przekłada się na niższe emerytury? Wzór jest prosty: emerytura to wynik podzielenia kwoty zgromadzonej w Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS) przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku emerytalnym. Im dłużej statystycznie będziemy żyć, tym przez większą liczbę miesięcy trzeba będzie podzielić zgromadzone środki, co skutkuje niższą miesięczną emeryturą.

Średnie dalsze trwanie życia stanowi podzielnik podstawy wymiaru emerytur ustalanych na nowych zasadach, tj. dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. Dzięki niemu świadczenia ulegają indywidualizacji i zróżnicowaniu na podstawie wysokości składek odprowadzonych za ubezpieczonego w całej karierze. Ustala się je w miesiącach, wspólnie dla kobiet i mężczyzn w formie tablic, które prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza co roku do końca marca w Monitorze Polskim. Służą do obliczania emerytur zainteresowanych przechodzących na świadczenie od 1 kwietnia do 31 marca kolejnego roku kalendarzowego (art. 25 i 26 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych; t.j. DzU z 2024 r. poz. 1631 ze zm.; dalej ustawa emerytalna).

Konkretne przykłady: Ile można stracić?

"Fakt" pokazał, jak zmiana tablic przekłada się na konkretne kwoty. Dla przykładu, dla 60-latka przeciętne trwanie życia według obecnych tablic to 264 miesiące. Nowe tablice wskazują, że prognoza dla 60-latka wynosi 266 miesięcy. W przypadku 65-latka statystyczna długość życia wyniesie 220 miesięcy, czyli o dwa miesiące dłużej niż obecnie.

Spójrzmy na konkretne wyliczenia:

60-letnia kobieta, która zgromadziła na koncie w ZUS 600 tys. zł, na nowych tablicach straci około 19 zł miesięcznie. W skali roku to już prawie 230 zł.70-letni mężczyzna, który zgromadził na koncie w ZUS 700 tys. zł, na nowych tablicach straci około 34 zł miesięcznie. Rocznie to ponad 400 zł mniej.Jak widać, różnice mogą być znaczące, zwłaszcza w dłuższej perspektywie.

Jak czytać tablicę długości trwania życia?

Zastanawiasz się, jak odczytać te skomplikowane tablice? To prostsze niż myślisz. W kolumnie po lewej stronie tabeli znajdziesz wiek seniora mierzony pełnymi latami, a w górnym wierszu – pełne zakończone miesiące.

"W kolumnie po lewej stronie tabeli widnieje wiek seniora mierzony pełnymi latami, a w górnym wierszu - pełne zakończone miesiące. Jeśli ktoś przechodzi na emeryturę np. w maju 2025 r. mając 63 lata i 2 miesiące i 23 dni, właściwą wartość znajdzie na przecięciu zakresów pierwszej kolumny dla 63 lat i górnego wiersza z pozycji 2 miesiące – w tym przypadku 237,1 miesiąc. Znaczy to, że ustawodawca zakłada, że pożyje jeszcze prawie 20 lat."

Na przykład, jeśli planujesz przejść na emeryturę w maju 2025 roku, mając 63 lata i 2 miesiące, odpowiednią wartość znajdziesz na przecięciu wiersza dla 63 lat i kolumny dla 2 miesięcy. Ta liczba (np. 237,1 miesiąca) oznacza, ile miesięcy statystycznie jeszcze pożyjesz.

Czy można uniknąć straty? Strategie dla przyszłych emerytów

Czy istnieje sposób, aby zminimalizować negatywny wpływ nowych tablic na wysokość emerytury? Eksperci wskazują na kilka strategii:

• Opóźnienie przejścia na emeryturę: Im później zdecydujesz się przejść na emeryturę, tym wyższe będzie Twoje świadczenie. Wynika to z faktu, że zgromadzone środki będą dzielone przez mniejszą liczbę miesięcy.
• Wykorzystanie waloryzacji składek: Warto poczekać z wnioskiem o emeryturę do lipca. W połowie roku przeprowadzana jest roczna waloryzacja składek zebranych w ZUS, która w tym roku może wynieść nawet 14 proc. To znacząco zwiększy zgromadzony kapitał i wpłynie na wysokość emerytury.
• Świadome planowanie: Zastanów się, czy przejście na emeryturę jest rzeczywiście konieczne. Być może warto jeszcze popracować, aby zgromadzić większy kapitał i odłożyć decyzję o przejściu na emeryturę na później. Eksperci zwracają uwagę na potencjalne problemy z metodologią stosowaną przez GUS. Ich zdaniem, dalsze trwanie życia po przejściu na emeryturę rośnie zbyt szybko, co świadczy o błędnej kalibracji ważnego parametru służącego do obliczania świadczeń.

"Wedle GUS dalsze trwanie życia po przejściu na emeryturę szybko rośnie. To dowód na błędną kalibrację ważnego parametru służącego do obliczania świadczeń – mówią eksperci. Zalecają jego ustalanie ze średniej z kilku ostatnich lat, a nie tylko z poprzedniego."

Zalecają oni, aby ustalanie tego parametru opierało się na średniej z kilku ostatnich lat, a nie tylko z poprzedniego roku. To mogłoby zapewnić bardziej stabilne i przewidywalne emerytury. Zmiany w ZUS od 1 kwietnia 2025 roku to fakt. Nowe tablice średniego dalszego trwania życia oznaczają potencjalnie niższe emerytury dla osób, które planują przejście na świadczenie w najbliższym roku. Kluczem do sukcesu jest świadomość i odpowiednie planowanie. Opóźnienie decyzji o przejściu na emeryturę, wykorzystanie waloryzacji składek i świadome zarządzanie finansami to strategie, które mogą pomóc zminimalizować negatywny wpływ zmian. Pamiętaj, że Twoja przyszłość finansowa jest w Twoich rękach!