PCC. Czym jest podatek od czynności cywilnoprawnych?

Czym jest podatek PCC?

Podatek od Czynności Cywilnoprawnych jest opłatą, którą poniesiesz, gdy podpisujesz umowy lub zawierasz transakcje z innymi osobami, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Z podatkiem PCC Polacy spotykają się najczęściej gdy kupują samochód, mieszkanie lub biorą od kogoś pożyczkę, jednak lista czynności jest znacznie dłuższa. Podatek PCC należy uregulować w przypadku:

• zawarcia umowy sprzedaży rzeczy lub praw majątkowych
• zawarcia umowa zamiany rzeczy lub praw majątkowych
• zawarcia umowa pożyczki pieniędzy
• ustanowienia hipoteki
• zawarcia umowa dożywocia, gdy przejmowane są długi i zobowiązania darczyńcy
• darowizny
• zawarcia umowy o podział spadku
• zawarcia umowy o zniesienie współwłasności
• depozytu nieprawidłowego (przechowanie komuś pieniędzy z możliwością korzystania z nich)
• zawarcia umowy odpłatnej służebności lub odpłatnego użytkowania
• zawarcia umowa spółki

Podatek od czynności cywilnoprawnych musisz zapłacić także, gdy zmieniasz jakąkolwiek z tych umów i spowoduje to zwiększenie wymaganego podatku. Dla przykładu, gdy podpisujesz zmianę umowy pożyczki, zwiększając pożyczoną kwotę, musisz zapłacić podatek od zwiększonej kwoty pożyczki.

Kiedy nie musisz płacić podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC)?

Nie wszystkie czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, nie zapłacisz podatku PCC gdy:

• kupujesz waluty obce lub kryptowaluty
• kupujesz rzeczy, których wartość rynkowa (przeczytaj o tym niżej!) nie przekracza 1000 złotych
• pożyczasz od kogokolwiek mniej niż 1000 złotych
• pożyczasz kwotę do 9 637 złotych (sumując pożyczki z 5 lat od tej samej osoby) od najbliższej rodziny: rodzice, małżonek, dzieci, wnuki, prawnuki, dziadkowie, pradziadkowie, pasierbowie, rodzeństwo, ojczym lub macocha, zięć i synowa, a także teściowie
• pożyczasz większą kwotę niż 9 637 złotych (sumując pożyczki z 5 lat od tej samej osoby) od rodziców, małżonka, dzieci, wnuków, prawnuków, dziadków, pasierbów, rodzeństwa, ojczyma lub macochy i zgłosisz to do urzędu skarbowego na formularzu PCC-3 oraz udokumentujesz, że pieniądze wpłynęły do Ciebie na konto bankowe, rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym
• kupujesz obligacje, bony skarbowe lub bony pieniężne
• kupujesz instrumenty finansowe.

Kto płaci podatek PCC?

Każda transakcja ma dwie strony, powstaje więc pytanie, kiedy to Ty musisz zapłacić podatek? Rozpatrując okoliczności opłacenia podatku:

• umowy sprzedaży rzeczy lub praw majątkowych - gdy to Ty kupujesz daną rzecz, np. kupujesz od kogoś samochód
• umowa zamiany rzeczy lub praw majątkowych - płacisz podatek wspólnie z drugą osobą
• umowę pożyczki pieniędzy - gdy to Ty bierzesz od kogoś pożyczkę
• ustanowienie hipoteki - gdy to Ty ustanawiasz hipotekę
• umowa dożywocia - gdy w jej wyniku nabywasz własność nieruchomości
• darowizna - gdy to Ty otrzymujesz darowiznę
• umowa o podział spadku - gdy otrzymujesz więcej niż należałoby Ci się w wyniku spadku
• umowa o zniesienie współwłasności - gdy Twój udział we współwłasności wzrósł lub zostałeś jedynym właścicielem
• depozyt nieprawidłowy (przechowanie komuś pieniędzy z możliwością korzystania z nich) - gdy to Ty przechowujesz komuś pieniądze i możesz z nich korzystać.
• umowa odpłatnej służebności lub odpłatnego użytkowania - gdy Ty otrzymujesz prawo służebności lub użytkowania
• umowa spółki - gdy jesteś wspólnikiem

Co istotne, gdy musisz zapłacić podatek PCC razem z innymi osobami, nie musisz płacić równych części, możecie umówić się, że Ty płacisz całość, płacicie równe lub nierówne części lub inna osoba płaci całość. Koniecznie zadbaj jednak, aby podatek został odprowadzony, ponieważ ponosisz za to odpowiedzialność.

Jaka jest podstawa Podatku od Czynności Cywilnoprawnych?

Pamiętaj, że podstawą PCC jest wartość rynkowa, a nie kwota wpisana w umowie. Jeżeli dokonujesz zakupu w cenie różniącej się od ceny rynkowej, to podatek należy naliczyć od wartości takiej samej transakcji na tym samym terenie. Jeżeli okazyjnie kupujesz mieszkanie od swoich rodziców, to podatek należy wyliczyć od realnej wartości mieszkania, nie zaś kwoty na umowie.

W przypadku umowy zamiany wartość podstawy to droższa rzecz, np. zamieniasz się ze swoją siostrą samochodami, jeden jest wart 2000 złotych, a drugi 3000 złotych. Podstawą opodatkowania jest 3000 złotych.

Ile wynosi podatek PCC? Stawki podatku PCC

Podatek ma zróżnicowane stawki. Podatek w wysokości 2% wartości rynkowej zapłacisz gdy kupujesz, zamieniasz, dzielisz spadek, znosisz współwłasność lub otrzymujesz darowiznę rzeczy ruchomej (np. samochód, zegarek, itp.). Gdy tym transakcjom podlegają prawa majątkowe (np. prawo do lokalu) to podatek wynosi 1% wartości rynkowej.

• Gdy ustanawiasz hipotekę - 19 złotych.
• Gdy otrzymujesz odpłatne użytkowanie lub służebność - 1% wartości rzeczy..
• Gdy otrzymujesz pożyczkę lub depozyt nieprawidłowy - 0,5% depozytu lub pożyczki..
• Gdy zakładasz spółkę lub zmieniasz w niej wielkość kapitału  - 0,5% kapitału.

Co się stanie, jeżeli nie zapłacę podatku od czynności cywilnoprawnych?

W razie wykrycia tego przez Urząd Skarbowy, może zostać na Ciebie nałożony podatek sankcyjny w wysokości 20% wartości podstawy opodatkowania. Są to duże kwoty, dlatego zadbaj o dopełnienie formalności.

Taki sam podatek możesz otrzymać, gdy nie zgłosisz pożyczki lub darowizny od osób najbliższych lub nie będziesz w stanie udokumentować otrzymania ich przelewem lub przekazem pocztowym.

Jak zapłacić podatek PCC?

Gdy umowa, która podlega opodatkowaniu, jest zawierana u notariusza, to podatek wnosisz właśnie do niego. Nie ma potrzeby opłacania go wtedy w inny sposób. W innym przypadku możesz zrobić to przez Internet, składając deklarację PCC-3, która jest dostępna na rządowej stronie PODATKI.GOV.PL Deklarację składasz w ciągu 14 dni od chwili zawarcia umowy.

Częste pytania na temat podatku PCC:

- Zawieram umowę pożyczki, jednak nie ma w niej określonej dokładnej kwoty. Jaki podatek muszę zapłacić?

Podatek należy zapłacić w chwili przekazania danej kwoty pieniędzy, wtedy też powstaje obowiązek opłacenia podatku.

- Pożyczyłem 5 000 złotych od mojego teścia oraz 5 000 złotych od mojej mamy, czy muszę zapłacić podatek? Łącznie pożyczyłem 10 000 złotych, a to więcej niż limit. Nie brałem w ciągu ostatnich 5 lat innych pożyczek.

Nie musisz płacić podatku, limit liczony jest dla każdej osoby oddzielnie.

- Kupiłam od mojego brata samochód w bardzo okazyjnej cenie 10 000 złotych, gdy na rynku jego wartość wynosi 30 000 złotych. Od jakiej kwoty zapłacę podatek?

Podstawa opodatkowania to zawsze wartość rynkowa, dlatego zapłacisz 2% od kwoty 30 000 złotych. Kwota na umowie nie ma wpływu na podstawę opodatkowania, liczy się rynkowa wartość rzeczy.