Jeśli nie spłacasz swoich długów, musisz liczyć się z tym, że zgłosi się do ciebie wierzyciel, firma windykacyjna czy ostatecznie komornik sądowy. Są jednak sytuacje, gdzie możesz uniknąć odpowiedzialności. W polskim prawie istnieje bowiem instytucja przedawnienia. Przedawnienie to inaczej termin ważności długu. Po upływie określonego czasu możesz odmówić zapłaty. Wierzyciel nie może domagać się spłaty zadłużenia, a sąd ma obowiązek z urzędu – czyli bez zarzutu lub wniosku ze strony dłużnika – zbadać, czy dług jest przedawniony.
Kiedy przedawnią się twoje długi
Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego podstawowy termin przedawnienia wynosi 6 lat, a w przypadku długów związanych z prowadzeniem działalności 3 lata. W zależności od powodu powstania zobowiązania, termin przedawnienia jest inny.
* Zobowiązania z umowy kredytu czy pożyczki – 3 lata licząc od dnia, w którym miałeś obowiązek spłacić kredyt czy pożyczkę. W przypadku kredytu hipotecznego podany termin przedawnienia dotyczy wyłącznie odsetek, a nie kwoty kapitału. Bank może więc uzyskać sądowy nakaz zapłaty nawet po okresie przedawnienia.
* Debet na koncie – 2 lata. Dotyczy wszelkich roszczeń wynikających z umowy rachunku bankowego (z wyjątkiem roszczeń o zwrot wkładów oszczędnościowych). Termin przedawnienia biegnie od daty określonej w umowie, w której należało spłacić debet, data zawarcia umowy nie ma znaczenia.
* Zadłużenie na karcie kredytowej – 3 lata.
* Usługi telekomunikacyjne – 2 lata.
* Zobowiązania podatkowe – termin przedawnienia zależy od tego, w jaki sposób zobowiązanie to powstało:
- 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku - w przypadku zobowiązań powstających z mocy prawa (np. podatki dochodowe, VAT, podatek od czynności cywilnoprawnych),
- 3 lata licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy – w przypadku zobowiązań powstających na skutek doręczenia ci decyzji ustalającej wysokość podatku przez urząd skarbowy (np. podatek od nieruchomości).
* Roszczenia z umowy ubezpieczeniowej – 3 lata.
* Roszczenia przedsiębiorcy z tytułu niezapłaconej przez klienta faktury – 2 lata.
* Długi spadkowe – 6 lat. Wierzyciel ma prawo żądać od spadkobierców zapłaty wszelkich należności, nawet jeśli nie wiedzieli oni o zaciągniętych przez spadkodawcę kredytach czy pożyczkach. Spadkobiercy odpowiadają za jego długi, wraz z odsetkami. Wyjątkiem jest, gdy odrzucili spadek. Jeżeli jednak wierzyciel nie podejmuje żadnych kroków wobec dłużnika w celu wyegzekwowania długu, to roszczenie może się przedawnić (np. gdy od umowy zawarcia kredytu przez spadkodawcę upłynęło 10 lat, a bank nie podjął przeciwko niemu żadnych kroków, żeby wyegzekwować dług , w szczególności na drodze sądowej.
* Roszczenia stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu lub innej instytucji powołanej do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczenie sądu polubownego, a także ugoda zawarta przed sądem lub sądem polubownym albo przed mediatorem i zatwierdzone przez sąd – 10 lat.
* Abonament rtv – 5 lat.
* Niezapłacona lub niezwrócona kaucja oraz zaliczka czy przedpłata – 3 lata.
* Mandaty za jazdę bez biletu – pociągiem lub komunikacją miejską – 1 rok.
* Roszczenia z tytułu przedwstępnej umowy sprzedaży – 1 rok.
* Należności wobec ZUS z tytułu składek – 10 lat.
* Roszczenia o świadczenia alimentacyjne – 3 lata.
* Roszczenia z umowy sprzedaży – 2 lata.
* Zadłużenie z tytułu czynszu – 3 lata.
* Roszczenia z umowy o pracę – 3 lata od dnia, w którym pracodawca powinien ci zapłacić.
* Roszczenia z umowy o dzieło – 2 lata od oddania dzieła.
* Umowa zlecenie – 2 lata od momentu wykonania zlecenia.
* Roszczenia z umowy najmu – 1 rok (np. o zwrot nadpłaconego czynszu).
* Roszczenia z umowy użyczenia – 1 rok (np. o zwrot nakładów na rzecz).
* Pożyczka od osoby prywatnej – 6 lat.
ZOBACZ: Sharon Stone poderwała 25-LATKA! Ona ma 63 lata, on złote zęby i kominiarkę
Bieg przedawnienia
Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, czyli od dnia, w którym musisz spłacić dług bądź w inny sposób wykonać dane zobowiązanie. Może on zostać przerwany przez wystąpienie pewnej czynności czy zdarzenia i zaczyna biec na nowo po jej zakończeniu. Oznacza to, że bieg ten w stosunku do konkretnego długu można przerywać wielokrotnie. Bieg przedawnienia przerywa się:
* przez każdą czynność przed sądem zmierzającą do spłaty należności – np. złożenie pozwu w sądzie, wniosek do sądu o zawezwanie do próby ugodowej, złożenie wniosku o wszczęcie egzekucji do komornika;
* przez uznanie należności przez dłużnika np. zawarcie z wierzycielem ugody co do terminu spłaty długu czy też rozłożenie długu na raty, wniosek do wierzyciela o rozłożeniu długu na raty;
* przez wszczęcie mediacji.
Ważne! Po każdym przerwaniu przedawnienia, termin biegnie od początku. Jeżeli np. po 5 latach od powstania długu, wierzyciel upomni się sądownie o spłatę zobowiązania, którego ustawowy termin przedawnienia wynosi 6 lat, to do przedawnienia faktycznie dojdzie dopiero po 11 latach.
