Narzekasz na ZUS? ZOBACZ 10 MITÓW o Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych!

10 MITÓW O ZUS

Mit 1

Ubezpieczenia społeczne są zbędne. Potrafię sam o siebie zadbać

Ubezpieczenia społeczne są powszechne i obowiązkowe, gdyż tylko w takim przypadku mogą być dostępne dla wszystkich obywateli oraz tanie. Dokładnie tak – TANIE. Gdyby ubezpieczenia społeczne były prywatne, chcąc skorzystać z tak szerokiej gamy świadczeń, jak z tych wypłacanych z ZUS, należałoby płacić kilkakrotnie wyższe składki. Im mniej osób się ubezpiecza, tym większe ryzyko dla ubezpieczyciela, którym obciąża on ubezpieczonego.

Prywatny ubezpieczyciel nie musi też ubezpieczyć każdego chętnego, zwłaszcza w sytuacji gdy ten np. pracuje w szczególnie trudnych warunkach lub obciążony jest chorobami genetycznymi. Ponadto jedynie ok. 20 proc. osób deklaruje, że opłacałoby składki w przypadku, gdyby ubezpieczenia społeczne były dobrowolne. Oznacza to, że w przypadku jakichkolwiek zdarzeń losowych 80 proc. społeczeństwa byłoby nieubezpieczone. Państwo zaś tak czy inaczej obywatelami opiekować się musi – czyniłoby więc to z naszych podatków. A te musiałyby wówczas być odpowiednio wyższe.

Mit 2

ZUS to tylko emerytury i renty

Ubezpieczenia społeczne to nie tylko ubezpieczenia emerytalne i rentowe, ale także chorobowe i wypadkowe. W ramach każdego z tych ubezpieczeń przysługuje łącznie ok. 20 różnego rodzaju świadczeń. Z ubezpieczenia emerytalnego owszem tylko emerytura, ale już z ubezpieczeń rentowych – renta z tytułu niezdolności do pracy, renta rodzinna, renta socjalna i zasiłek pogrzebowy. Zasiłek chorobowy, opiekuńczy, macierzyński czy świadczenie rehabilitacyjne to świadczenia z tytułu podlegania ubezpieczeniu chorobowemu. Z ubezpieczenia wypadkowego mamy natomiast prawo do renty wypadkowej i jednorazowego odszkodowania.

Mit 3

Składki na ZUS to kolejny podatek na rzecz państwa. Płacę tak wysokie składki, a nic z tego nie mam

Składek nie płaci się na ZUS, ale do ZUS, który administruje środkami Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, gdzie gromadzone są składki za wszystkich ubezpieczonych i skąd wypłacane są świadczenia. Kwoty składek zapisywane są na naszym indywidualnym koncie. A z tytułu ich opłacania należą się określone świadczenia obliczane indywidualnie na podstawie informacji zapisanych na koncie np. zasiłek macierzyński, chorobowy czy emerytura i renta. Gdy przechodzimy na emeryturę, składki zgromadzone przez nas na indywidualnym koncie zostaną podzielone przez tzw. średnie dalsze trwanie życia, czyli liczbę miesięcy, jaką statystycznie przeżyjemy na świadczeniu.

Jeżeli będziemy żyli dłużej, to nadal będziemy mieli wypłacaną emeryturę, która będzie waloryzowana. O zasadności opłacania składek przekonujemy się najczęściej w momentach dla nas trudnych: choroby czy niezdolności do pracy. Nie oznacza to jednak, że zdarzenie takie wystąpi i skorzystamy ze świadczeń. Składki płacą solidarnie wszyscy obywatele jako członkowie jednej społeczności. Nie wiemy, kto i kiedy skorzysta z tak zgromadzonego kapitału. Ważna jest pewność, że jesteśmy zabezpieczeni na możliwe kłopotliwe dla nas zdarzenia życiowe.

Mit 4

Płacę tak wysokie składki na ZUS, a nie mogę się dostać do lekarza specjalisty

Składka na ubezpieczenie zdrowotne, która trafia do ZUS, nie jest składką na ubezpieczenia społeczne. ZUS składkę na ubezpieczenie zdrowotne przekazuje do Narodowego Funduszu Zdrowia. Zadaniem NFZ jest natomiast określenie dostępności świadczeń opieki zdrowotnej.

Mit 5

ZUS buduje dla siebie pałace

Wszelkie działania podejmowane przez ZUS mają na celu poprawę zadowolenia klientów ze świadczonych przez Zakład usług oraz jakości obsługi. Jeżeli Zakład decyduje się na budowę nowej placówki, co czyni rzadko, to robi to w celu podniesienia standardu sal obsługi klienta. W tym też celu prowadzone są bieżące remonty.

ZUS zobligowany jest zapewnić swoim klientom jak najlepsze warunki obsługi, dlatego też sale są klimatyzowane, przestronne, z wydzieloną strefą oczekiwania na obsługę, biletomatem (systemem kierowania ruchem) oraz kącikiem dla dziecka. Budynki dostosowywane są też do potrzeb osób niepełnosprawnych. Zakład nie buduje i nie modernizuje placówek dla siebie, tylko dla osób, które przychodzą załatwiać swoje sprawy w instytucji. A każdego miesiąca ZUS odwiedza średnio 1,8 mln osób, co rocznie daje ponad 20 mln odwiedzających.

Mit 6

Od mojej pensji odprowadzane są składki na moją przyszłą emeryturę. Dlaczego z moich pieniędzy wypłaca się emerytury innym osobom. Może dla mnie nie wystarczyć

Ze składek obecnie pracujących Polaków wypłaca się świadczenia dla dzisiejszych emerytów. W przyszłości emerytura każdego z nas będzie wypłacona ze składek naszych dzieci i wnuków. Na tym fundamencie, solidaryzmie międzypokoleniowym, opiera się zasada działania większości systemów emerytalnych na świecie. Każdy płaci, by wszyscy byli zabezpieczeni. Gwarantem wypłaty świadczeń z ubezpieczeń społecznych jest państwo, lepszego gwaranta nie ma. ZUS zawsze na czas wypłacał i wypłaca swoim klientom świadczenia.

Mit 7

ZUS jest zbędną instytucją

Wszędzie tam, gdzie funkcjonują ubezpieczenia społeczne, do ich obsługi powoływane są odpowiednie instytucje. Gdyby nie było ZUS, to i tak musiałaby istnieć instytucja administrująca systemem. Ktoś musi być odpowiedzialny za księgowanie składek, dokonywanie rozliczeń z przedsiębiorcami, w końcu też za wypłatę blisko 200 mld zł świadczeń rocznie. Ktoś musi się zająć obsługą klientów, w tym przyznawaniem i wypłatą emerytur czy rent.

Mit 8

ZUS zbankrutuje, emerytur i tak nie będzie

ZUS jest tylko instytucją obsługującą system emerytalny i zbankrutować nie może. Ale również sam system emerytalny i Fundusz Ubezpieczeń Społecznych nie są zagrożone bankructwem. Gwarantem wypłaty świadczeń jest budżet państwa. W 80-letniej już historii Zakładu nigdy nie zdarzyło się, aby ZUS nie wypłacił emerytur.

Mit 9

Emerytury będą niższe niż dziś wypłacane

To wiąże się ze spadkiem tzw. stopy zastąpienia, czyli relacji ostatniej pensji do otrzymywanej emerytury. Obecnie stopa zastąpienia wynosi 50 proc., ale za 20–30 lat obniży się do około 30 proc. Wiąże się to ze zmianą systemu emerytalnego. W starym liczyły się najlepsze lata pracy, w nowym całość odprowadza składek. Nowy system jest jed bardziej przejrzysty i sprawiedliwy: moja emerytura wynika z moich składek z całego życia.

Należy przy tym pamiętać, że w związku ze wzrostem gospodarczym rosnąć będzie wysokość wynagrodzeń i tym samym zwiększać się będzie ich siła nabywcza. Choć stopa zastąpienia spadnie, wartość realna świadczeń wzrośnie dwukrotnie w perspektywie 20 lat. Nie oceniajmy więc naszych przyszłych emerytur przez pryzmat dzisiejszych zarobków i dzisiejszej siły nabywczej pieniądza.

Mit 10

Emerytura? I tak jej nie dożyję

Już prawie co piąty Polak jest seniorem, ponieważ żyjemy coraz dłużej. W ciągu ostatnich 25 lat dalsze średnie trwanie życia noworodka wzrosło o przeszło 5 lat, a średnie dalsze trwanie życia dla mężczyzn w wieku 65 lat wydłużyło się o ok. 3 lata, a kobiet w wieku 60 lat o blisko 4 lata. Dziś przeciętna długość życia w Polsce to już 82 lata.

_____________________________________________________

Poradnik płatnika składek

Na Platformie Usług Elektronicznych sprawdzisz stan swoich rozliczeń z ZUS

Otwierasz własną firmę? To pierwszy krok na twojej drodze do sukcesu. Zanim jednak zaczniesz liczyć zyski, musisz pamiętać o swoich obowiązkach wobec ZUS.

Jako przedsiębiorca możesz podjąć działalność gospodarczą już w dniu złożenia wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Zgłaszasz siebie jako płatnika składek, składając wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej na formularzu CEIDG-1 drogą elektroniczną albo w urzędzie gminy – osobiście lub listem poleconym. ZUS na podstawie danych przekazanych z CEIDG sporządzi za ciebie dokumenty zgłoszeniowe płatnika składek:

• zgłoszenie płatnika składek – na formularzu ZUS ZFA,
• informację o numerach rachunków bankowych płatnika składek – na formularzu ZUS ZBA,
• informację o adresach prowadzenia działalności gospodarczej – na formularzu ZUS ZAA.

Twoje obowiązki wobec ZUS

• powinieneś zgłosić się do ubezpieczeń społecznych i/lub ubezpieczenia zdrowotnego na formularzu ZUS ZUA albo ZUS ZZA w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczeń, czyli od rozpoczęcia wykonywania działalności,
• jeśli zatrudniasz osoby na podstawie umowy o pracę lub umowy-zlecenia bądź pracę przy prowadzeniu twojej działalności rozpoczyna osoba współpracująca, pamiętaj o zgłoszeniu ich do ubezpieczenia w terminie 7 dni od dnia zatrudnienia/ podjęcia współpracy,
• pamiętaj zgłosić członków rodziny dla celów ubezpieczenia zdrowotnego na formularzu ZUS ZCNA zarówno swoich, jak i zgłoszonych przez ciebie ubezpieczonych,
• jeśli zakończyłeś prowadzenie pozarolniczej działalności, pamiętaj, aby wyrejestrować siebie oraz osobę współpracującą z ubezpieczeń na formularzu ZUS ZWUA w terminie 7 dni od daty ustania ubezpieczeń. W tym samym terminie dokonujesz wyrejestrowania zatrudnionych osób oraz ich członków rodziny zgłoszonych dla celów ubezpieczenia zdrowotnego,
• powinieneś rozliczać oraz opłacać należne za siebie oraz zgłoszone do ubezpieczeń osoby składki za każdy miesiąc kalendarzowy.

Jakim ubezpieczeniom podlegasz

Osoba prowadząca pozarolniczą działalność podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i zdrowotnemu w okresie od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, oprócz okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.  Osoba prowadząca pozarolniczą działalność podlegającą obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym może na swój wniosek zostać objęta dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym. Objęcie tym ubezpieczeniem następuje:

• od dnia wskazanego we wniosku, nie wcześniej niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony,
• od dnia wskazanego we wniosku, gdy wniosek ten zostanie złożony w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczeń emerytalnego i rentowych.

W jaki sposób rozliczasz i opłacasz składki

Po złożeniu wniosku o wpis do CEIDG i zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych i/lub ubezpieczenia zdrowotnego w ZUS siebie i innych osób, musisz pamiętać o obowiązku rozliczania i opłacania składek i/lub rozliczania wypłaconych świadczeń. Składki rozliczasz i opłacasz za każdy miesiąc w terminie:

• do 10. dnia następnego miesiąca za miesiąc poprzedni jeśli opłacasz składki wyłącznie na własne ubezpieczenia,
• do 15. dnia następnego miesiąca za miesiąc poprzedni, jeśli opłacasz składki za zatrudnionych pracowników, zleceniobiorców lub osoby współpracujące. Jeżeli opłacasz składki nie tylko na własne ubezpieczenia, rozliczasz składki i/lub wypłacone świadczenia, sporządzając i przekazując do ZUS, za wszystkie zgłoszone do ubezpieczeń osoby, w tym za siebie:
• odpowiednie imienne raporty miesięczne: ZUS RCA (imienny raport miesięczny o należnych składkach i wypłaconych świadczeniach) lub ZUS RZA (imienny raport miesięczny o należnych składkach na ubezpieczenie zdrowotne, przeznaczony dla ubezpieczonych, za których płatnik rozlicza wyłącznie składki na ubezpieczenie zdrowotne) i w razie potrzeby ZUS RSA (raport imienny o wypłaconych świadczeniach i przerwach w opłacaniu składek),
• deklarację rozliczeniową ZUS DRA sporządzoną na podstawie imiennych raportów miesięcznych.

Wysokość składek

Wysokości składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne zostały wyrażone w formie stopy procentowej:

• na ubezpieczenie emerytalne – 19,52 proc. podstawy wymiaru,
• na ubezpieczenia rentowe – 8 proc. podstawy wymiaru,
• na ubezpieczenie chorobowe – 2,45 proc. podstawy wymiaru,
• na ubezpieczenie wypadkowe – stopa procentowa składki jest zróżnicowana dla poszczególnych płatników składek, (więcej informacji znajdziesz w poradniku „Ustalanie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe dostępnym na stronie internetowej ZUS – www.zus.pl),
• na ubezpieczenie zdrowotne – 9% podstawy wymiaru.

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne

Na stroniewww.zus.pl znajdziesz wszystkie informacje dotyczące rozliczeń z ZUS

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dla osób prowadzących pozarolniczą działalność oraz osób z nimi współpracujących (z wyłączeniem osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą spełniających warunki poniżej) stanowi kwota, nie niższa niż 60 proc. Prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek. Jeżeli prowadzisz pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych oraz:

• nie prowadzisz bądź przez ostatnie 60 miesięcy kalendarzowych nie prowadziłeś pozarolniczej działalności,
• w ramach prowadzonej działalności nie świadczysz usług na rzecz byłego pracodawcy, dla którego przed rozpoczęciem działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywałeś w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej aktualnie działalności gospodarczej, to przez okres 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej składki na ubezpieczenia społeczne będziesz mógł opłacać od zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 30 proc. minimalnego wynagrodzenia.

Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne dla wszystkich osób prowadzących pozarolniczą działalność oraz osób z nimi współpracującymi stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 75 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku.
Jeżeli zatrudniasz pracowników lub podpisałeś umowę ze zleceniobiorcą – przeczytaj informacje dotyczące m.in. ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia za te osoby, w poradnikach zamieszczonych na stronie www.zus.pl.

Kto finansuje składki

Jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe za siebie i osobę z tobą współpracującą finansujesz w całości i z własnych środków sam. Jeśli zatrudniasz osoby na podstawie umowy o pracę lub umowę- -zlecenie składki na ubezpieczenia:

• emerytalne – finansują z własnych środków, w równych częś- ciach, ubezpieczony i płatnik składek,
• rentowe – finansuje w wysokości 1,5 proc. podstawy wymiaru z własnych środków ubezpieczony, a w wysokości 6,5 proc. Podstawy wymiaru z własnych środków płatnik składek,
• chorobowe finansuje w całości, z własnych środków, sam ubezpieczony,
• wypadkowe finansuje w całości, z własnych środków, płatnik składek.

Składki na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Pracy

Jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą zobowiązany jesteś do opłacania za siebie składek na Fundusz Pracy od kwoty stanowiącej podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez zastosowania ograniczenia dotyczącego górnej rocznej podstawy ich wymiaru, o ile:

• opłacasz składki na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tego tytułu, a kwota podstaw ich wymiaru (uwzględniając podstawy z innych tytułów) jest nie niższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia,
• nie ukończyłeś/ukończyłaś 55 lat w przypadku kobiet i 60 lat w przypadku mężczyzn.

Jeśli natomiast zatrudniasz pracowników bądź zleceniobiorców albo zgłaszasz do ubezpieczeń osobę współpracującą, to jesteś zobowiązany opłacać również za te osoby składki na:

• Fundusz Pracy (FP) – jeśli podlegają one obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, a podstawa wymiaru składek na te ubezpieczenia, w przeliczeniu na okres miesiąca (łącznie ze wszystkich tytułów, u wszystkich płatników) wynosi co najmniej tyle, ile minimalne wynagrodzenie za pracę, a w przypadku pracowników w pierwszym roku ich pracy – co najmniej 80 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę.
• Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP) – jeśli podlegają one obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym i zostały zatrudnione w związku z prowadzoną przez Ciebie działalnością gospodarczą – bez względu na wysokość podstawy wymiaru składek na te ubezpieczenia. Nie opłacasz tych składek za siebie ani za osoby głoszone do ubezpieczeń jako osoby współpracujące. Obowiązek ten będzie wyłączony również w przypadku zatrudnianych członków twojej rodziny (tj. małżonka, dzieci własnych i drugiego małżonka, dzieci przysposobionych, rodziców, macochy lub ojczyma, wnuków, dziadków, zięcia, synowej, bratowej, szwagra, szwagierki). Należy pamiętać, że składki na FP i FGŚP opłaca się wyłącznie za te osoby spełniające powyższe warunki, które nie ukończyły 55 lat w przypadku kobiet i 60 lat w przypadku mężczyzn.

• Fundusz Emerytur Pomostowych (FEP) – jeśli zatrudniasz na podstawie umowy o pracę pracowników, którzy spełniają łącznie następujące warunki: – urodzili się po 31 grudnia 1948 r., – wykonują prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych.

Składek na FP i FGŚP nie opłacasz za:

• pracowników powracających z urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego lub urlopu wychowawczego w okresie 36 miesięcy, począwszy od pierwszego miesiąca po powrocie z takiego urlopu;
• pracowników, którzy ukończyli 50. rok życia i w okresie 30 dni przed zatrudnieniem pozostawali w ewidencji bezrobotnych powiatowego urzędu pracy; zwolnienie przysługuje przez okres 12 miesięcy począwszy od pierwszego miesiąca po zawarciu umowy o pracę;
• za skierowanych do pracy bezrobotnych, którzy nie ukończyli 30. roku życia, przez okres 12 miesięcy, począwszy od pierwszego miesiąca po zawarciu przez nich umowy o pracę.

Wysokość składki wynosi: na FP – 2,45 proc. podstawy wymiaru, na FGŚP – 0,10 proc. podstawy wymiaru, natomiast na FEP – 1,5 proc. podstawy wymiaru.

Kiedy nie trzeba składać dokumentów rozliczeniowych?

Jeśli prowadzisz pozarolniczą działalność gospodarczą i opłacasz składki wyłącznie za siebie i/lub osoby współpracujące, to jesteś zwolniony z obowiązku składania dokumentów rozliczeniowych za kolejne miesiące, jeżeli nie zmieniły się dane wykazane w ostatnio złożonych dokumentach rozliczeniowych.

Nie musisz ich składać także wtedy, gdy dane się zmieniły, ale wyłącznie z powodu zmiany wysokości minimalnego albo przeciętnego wynagrodzenia, a tym samym zmiany minimalnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i/lub ubezpieczenie zdrowotne. Twoim obowiązkiem jest natomiast opłacanie składek za kolejne miesiące, w prawidłowej, obowiązującej za poszczególne miesiące wysokości.

Jak korygować dokumenty ubezpieczeniowe?

Jeśli zmieniły się dane wykazywane w dotychczas składanych do ZUS dokumentach ubezpieczeniowych, a Ty stwierdziłeś lub ZUS wykrył, że zawierały one błędy, musisz przekazać do ZUS odpowiednie zgłoszenie zmiany lub korekty danych. Wcześniej upewnij się, który formularz należy zastosować w danym przypadku ij ak prawidłowo go wypełnić. Na innych formularzach dokonuje się bowiem zgłoszenia zmiany lub korekty danych identyfikacyjnych, na innych – zmiany lub korekty pozostałych danych (np. ewidencyjnych lub adresowych), a jeszcze na innych –korekty rozliczeń składek. Ponadto inne są formularze i zasady w przypadku zgłaszania zmiany lub korekty danych dotyczących płatnika składek, a inne w przypadku zgłaszania zmiany lub korekty danych dotyczących osoby ubezpieczonej.  Zasady korygowania formularzy ubezpieczeniowych zawarte zostały w poradniku „Ogólne zasady wypełniania i korygowania dokumentów ubezpieczeniowych" dostępnym na stronie internetowej ZUS –www.zus.pl.

Jak przekazywać dokumenty ubezpieczeniowe do ZUS?

Dokumenty ubezpieczeniowe przekazujesz do ZUS w formie obowiązującej danego płatnika, czyli:

• jeśli rozliczasz składki za nie więcej niż pięć osób – w wybranej formie, tzn. drogą elektroniczną, korzystając z aplikacji ePłatnik na PUE.ZUS.PL, bądź z aktualnej wersji programu Płatnik lub innego oprogramowania interfejsowego albo w formie papierowej;

• jeśli rozliczasz składki za więcej niż pięć osób – poprzez transmisję danych w formie dokumentu elektronicznego z aplikacji Płatnik na PUE.ZUS.PL, bądź z aktualnej wersji programu Płatnik lub innego oprogramowania interfejsowego. W uzasadnionych przypadkach, za zgodą dyrektora oddziału ZUS (właściwego według siedziby płatnika składek), możesz przekazywać dokumenty ubezpieczeniowe w formie papierowej albo na informatycznych nośnikach danych (np. CD-ROM) z aktualnej wersji programu Płatnik lub innego oprogramowania interfejsowego.

Na co uważać

• We wszystkich dokumentach ubezpieczeniowych, w tym płatniczych, w polach dotyczących danych identyfikacyjnych płatnika składek podajesz odpowiednio takie same dane, jakie zostały podane w formularzu CEIDG-1 (we wniosku o wpis do CEIDG).
• Zgłaszając daną osobę do ubezpieczeń szczególną uwagę na podanie prawidłowych danych identyfikacyjnych tej osoby, tj. nazwiska i imienia, daty urodzenia oraz numeru PESEL.
• W imiennych raportach miesięcznych podajesz tylko jeden identyfikator numeryczny osoby ubezpieczonej: numer PESEL, a jeżeli osobie tej nie nadano tego numeru – serię i numer dowodu osobistego lub paszportu.

Gdzie szukać dodatkowych informacji?

Szczegółowe informacje możesz uzyskać w każdej terenowej jednostce organizacyjnej ZUS lub telefonicznie oraz na stronie WWW.ZUS.PL. Na stronie internetowej ZUS znajdują się m.in.: wykaz jednostek ZUS, bieżące wyjaśnienia komórek merytorycznych ZUS oraz informacje dotyczące aktualnych wysokości składek i świadczeń. Zamieszczono tam również poradniki dla płatników składek.

_____________________________________________________

Zawieszenie, umorzenie i odroczenie składek

Jeśli chcesz rozłożyć na raty bądź zawiesić opłacanie składek do ZUS musisz złożyć wniosek

Każdy biznes wiąże się z ryzykiem. Czasami konieczna jest likwidacja firmy lub ogłoszenie upadłości. Jeśli jednak twoje kłopoty z prowadzeniem własnej firmy są przejściowe, możesz na pewien czas zawiesić swoją działalność gospodarczą. Takie posunięcie pozwoli uniknąć dalszego zadłużania się. Nie będziesz musiał odprowadzać zaliczek na podatek dochodowy ani opłacaćskładek do ZUS na ubezpieczenie zdrowotne.

Złóż wniosek

Masz prawo do zawieszenia wykonywania działalności na okres od 30 dni (w lutym 28 bądź 29 dni) do 24 miesięcy (na podstawie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej). Jednak możliwość ta nie obejmuje wszystkich przedsiębiorców, a jedynie tych, którzy nie zatrudniają żadnych pracowników.

Zawieszenie i wznowienie wykonywania działalności gospodarczej następuje na twój wniosek. Jeśli prowadzisz działalność gospodarczą przez okres co najmniej 6 miesięcy i nie zatrudniasz pracowników, możesz zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres do 3 lat w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie 5. roku życia, a w przypadku dziecka, które z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub u którego stopień niepełnosprawności wymaga osobistej opieki osoby prowadzącej działalność gospodarczą, na okres do 6 lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 18. roku życia. Z tego upoważnienia możesz skorzystać jednorazowo w całości lub w nie więcej niż w czterech częściach.

Bez obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne

Podjęcie decyzji o zawieszeniu działalności rodzi określone konsekwencje w zakresie podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom. W okresie przerwy w prowadzeniu działalności gospodarczej jesteś zwolniony z obowiązku ubezpieczeniowego – od dnia, w którym rozpoczyna się termin zawieszenia, aż po dzień poprzedzający wznowienie wykonywania działalności. Za ten czas nie musisz składać deklaracji rozliczeniowych ani opłacać składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Nie masz także obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy (opłaca się je tylko za okres obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych). W okresie zawieszenia działalności zwolniony też jesteś z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia zdrowotne.

Możesz płacić dobrowolnie składki emerytalne, i rentowe i zdrowotne

Chociaż w okresie zawieszenia działalności gospodarczej nie podlegasz obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, przysługuje ci prawo przystąpienia do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Jednak tylko wtedy, gdy nie masz innego tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń (np. w czasie przerwy w działalności firmy nie pracujesz na podstawie umowy-zlecenia). Jeśli się zdecydujesz na dobrowolne ubezpieczenia emerytalne i rentowe, składki opłacasz od zadeklarowanej kwoty, która nie może być jednak niższa niż kwota podstawy wymiaru składek, od której opłacałeś składki w okresie sprzed zawieszenia działalności, tj. 30 proc. minimalnego wynagrodzenia (o ile nie upłynął jeszcze okres 24 miesięcy kalendarzowych) albo 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. W czasie zawieszenia działalności nie masz natomiast prawa do ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego.

Dla wielu przedsiębiorców, zwłaszcza tych, którzy musieli zawiesić działalność z powodu chwilowych kłopotów ze zdrowiem, istotna jest kwestia ubezpieczeń zdrowotnych w czasie przerwy. Jeśli jest ona dłuższa niż 30 dni, warto pomyśleć o przystąpieniu do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego na podstawie umowy zawartej z NFZ. Przedsiębiorca może też być zgłoszony do ubezpieczenia jako członek rodziny np. przez pracującego współmałżonka.

Musisz poinformować

Jeśli działasz jako jednoosobowa firma na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej i zamierzasz zawiesić wykonywanie działalności, powinieneś zgłosić do CEIDG informację o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej. Natomiast jeżeli zamierzasz wznowić jej wykonywanie, to również musisz o tym poinformować, składając formularz CEIDG-1 (dla zawieszenia i wznowienia).

Gdy zawieszasz

Jeśli zdecydujesz się na zawieszenie działalności, nie musisz wyrejestrowywać się z ZUS jako płatnik składek i jako ubezpieczony. To oznacza, że nie masz obowiązku przekazywać bezpośrednio do ZUS odpowiednich formularzy ubezpieczeniowych. Na podstawie informacji otrzymanych z CEIDG ZUS dokonuje wyrejestrowania:• płatnika składek – wypełniając formularz ZUS ZWPA (z wyjątkiem gdy nadal zatrudniasz osoby, za które masz obowiązek składania dokumentów ubezpieczeniowych – np. zleceniobiorców),

• z ubezpieczeń – wypełniając formularz ZUS ZWUA,
• z ubezpieczeń osoby współpracującej z przedsiębiorcą – wypełniając formularz ZUS ZWUA,
• członków rodziny przedsiębiorcy – wypełniając formularz ZUS CNA,
• członków rodziny osoby współ- pracującej z przedsiębiorcą – wypełniając formularz ZUS ZCN

Gdy wznawiasz

Jak postanowisz wznowić wykonywanie działalności, ZUS sporządzi dokumenty:

• zgłoszenie płatnika składek – na formularzu ZUS ZFA,
• zgłoszenie do ubezpieczeń osoby prowadzącej działalność – odpowiednio na formularzu ZUS ZUA lub ZUS ZZA, zgodnie ze schematem podlegania ubezpieczeniom, który był wskazany w ostatnim zgłoszeniu przed zawieszeniem działalności.

Po wznowieniu działalności masz obowiązek zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego członków rodziny, którzy nadal spełniają warunki określone ustawą z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Gdy likwidujesz firmę

Jeśli zaprzestałeś prowadzenia działalności, w ciągu 7 dni od dnia trwałego zaprzestania jej wykonywania powinieneś przekazać do CEIDG wniosek o wykreślenie wpisu. Na podstawie danych z CEDG ZUS sporządzi za ciebie dokument ZUS ZWPA – wyrejestrowanie płatnika składek. Również w terminie 7 dni powinieneś, na formularzu ZUS ZWUA, zgłosić wyrejestrowanie z ubezpieczeń, siebie jak i pozostałych osób, w stosunku do których wygasł tytuł do ubezpieczeń albo zmienił się schemat podlegania im. Pamiętaj również o obowiązku wyrejestrowania członków rodziny na formularzu ZUS ZCNA w terminie 7 dni od dnia ustania tytułu ubezpieczenia osoby zgłaszającej członków rodziny lub od ustania okoliczności powodujących konieczność zgłoszenia członków rodziny.

Raty, umorzenie, odroczenie

Prowadząc własny biznes łatwo popaść w tarapaty finansowe. Jeśli nie dajesz rady z wszystkimi opłatami i zalegasz ze składkami do ZUS, jest wyjście. Możesz złożyć wniosek o rozłożenie długu na raty lub wystąpić o umorzenie, a w przypadku składek, których termin płatności jeszcze nie upłynął również wniosek o odroczenie terminu ich płatności. Każda z tych możliwości pozwoli ci przetrwać gorsze chwile, a dodatkowo nie musisz się obawiać przymusowej egzekucji należności. Jednak są to rozwiązania wyjątkowe, ponieważ zasadą jest terminowe opłacanie składek. Dlatego twój wniosek musi być wyczerpująco umotywowany. Musisz wykazać, że zastosowanie tego przywileju jest uzasadnione szczególnymi okolicznościami, z powodu których nie jesteś w stanie uregulować należności z tytułu składek.