Urlop opiekuńczy 2023. Czym jest nowość w Kodeksie pracy?

Urlop opiekuńczy: opieka nad małżonkiem, rodzicem, dzieckiem lub konkubiną

Art. 173 (1) §2 Kodeksu pracy daje podstawę do urlopu na opiekę nad małżonkiem, rodzicem lub dzieckiem.

Jednocześnie art. 173 (1) §1 Kodeksu przyznaje prawo do urlopu na opiekę nad osobą zamieszkującą w tym samym gospodarstwie domowym (np. konkubina). W tym przypadku wniosek musi dodatkowo zawierać adres zamieszkania tej osoby.

Urlop opiekuńczy – jak złożyć wniosek do pracodawcy?

Art. 173 (1) §4 Kodeksu pracy stanowi, że urlopu udziela się na wniosek pracownika złożony w postaci papierowej lub elektronicznej w terminie nie krótszym niż 1 dzień przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu.

Wskazany przepis wskazuje na dwa elementy prawidłowo złożonego wniosku o przyznanie urlopu opiekuńczego.

Termin to dzień przed rozpoczęciem urlopu opiekuńczego lub wcześniej. Nie można wnioskować tego samego dnia, jak np. w przypadku urlopu na żądanie lub wolnego z powodu siły wyższej.

Jednocześnie poprawny wniosek musi być złożony elektronicznie lub w tradycyjnej formie papierowej. Nie jest dopuszczalna forma np. telefoniczna.

Kolejne warunki wniosku o urlop opiekuńczy precyzuje Art. 173 (1) §4 Kodeksu pracy:

„wskazuje się imię i nazwisko osoby, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych, przyczynę konieczności zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia (…) oraz w przypadku członka rodziny ‒ stopień pokrewieństwa z pracownikiem lub w przypadku osoby niebędącej członkiem rodziny ‒ adres zamieszkania tej osoby”.

Co jest podstawą urlopu opiekuńczego?

Art. 173 (1) §1 Kodeksu pracy przyznaje prawo do urlopu opiekuńczego w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych.

Urlop opiekuńczy – czy pracodawca ma pole manewru, aby odmówić?

Wspomniany wcześniej  art. 173 (1) §1 Kodeksu pracy nie precyzuje czym są poważne względy medyczne. Jednocześnie nie wymaga przekazania pracodawcy jakiejkolwiek dokumentacji medycznej.

Pracodawca nie może odmówić na podstawie typu żądanie szczegółowych wyjaśnień i negowanie konieczności opieki.

Pracodawca miałby jednak podstawę do odmowy, gdyby wniosek zawierał braki formalne tzn. uchybienie wymaganiom określonym w art. 173 (1) §5 Kodeksu pracy (przykładowo niewskazanie stopnia pokrewieństwa osoby wymagającej opieki) lub byłby złożony za późno, np. w dniu rozpoczęcia urlopu opiekuńczego.