Musimy pomóc kredytobiorcom i budownictwu - apeluje wiceprezes Związku Banków Polskich

Super Express: Banki w sposób bardzo zdecydowany protestują przeciwko przedłużeniu wakacji kredytowych. Dlaczego tak robicie, dlaczego nie chcecie pomóc ludziom?

Agnieszka Wachnicka, wiceprezes Związku Banków Polskich: Banki zdecydowanie chcą pomagać kredytobiorcom mającym problemy ze spłatą kredytów i chciałabym, żeby to wybrzmiało bardzo wyraźnie. Natomiast uważamy, że mechanizmem do tego dedykowanym jest Fundusz Wsparcia Kredytobiorców (FWK), który jest nie tylko rozwiązaniem kompleksowym i trwałym, ale również finansowo bardziej korzystnym dla tych, którzy mają problemy ze spłatą kredytów. FWK to większa ulga dla kredytobiorców, za których przez nawet 40 miesięcy raty spłaca Fundusz, a dodatkowo część kwoty wsparcia można umorzyć, co jest po prostu realną korzyścią dla kredytobiorcy. Wakacje kredytowe są mechanizmem powszechnym, co znaczy, że trafiają do wszystkich, a nie jedynie do tych, którzy tej pomocy potrzebują. W przedniej edycji z wakacji kredytowych korzystały głównie osoby, które nie potrzebowały wsparcia i były w bardzo dobrej sytuacji finansowej. Jedynie około 14% z tych, którzy skorzystali z wakacji mogło potrzebować wsparcia, ale do nich właśnie jest adresowany Fundusz Wsparcia Kredytobiorców. Ponad 50% korzystających nadpłaciło kredyty, a dalsze około 20% zaciągnęło kolejne zobowiązania w bankach i poza bankami, np. na zakup różnego rodzaju dóbr. Widać, że to nie były osoby w trudnej sytuacji, które musiały ratować swój budżet. W obecnej propozycji rząd wprowadził pewne ograniczenia w dostępie do wakacji kredytowych, ale są one iluzoryczne i tak naprawdę katalog osób, które będą mogły korzystać z wakacji jest bardzo szeroki. Będą mogły z nich skorzystać osoby bardzo dobrze sytuowane, dlatego że jeżeli ktoś posiada zdolność kredytową, żeby zaciągnąć kredyt na milion 200 tysięcy złotych, to musi posiadać dochód brutto minimum 43 tys. złotych, co oznacza, że po zapłacie raty dalej zostanie mu do dyspozycji kwota powyżej 20 tysięcy złotych. I to jest osoba, która zdecydowanie nie potrzebuje wsparcia.

Przecież dla banków to niewielka kwota, te paręset milionów na planowane wakacje kredytowe. Zarobiliście na klientach.

Trzeba mieć na uwadze, że po jednej stronie działalności bankowej są kredytobiorcy, ale po drugiej stronie są deponenci, czyli ci wszyscy, którzy zanieśli swoje pieniądze do banków i oczekują tego, że za przechowywanie pieniędzy w bankach otrzymają wynagrodzenie. Jeśli zbyt mocno przeważamy szale na korzyść kredytobiorców, to niestety ci, którzy deponują swoje środki w bankach, nie będą mogli otrzymać takiego wynagrodzenie, jakiego by oczekiwali. I to też policzyliśmy - średnie oprocentowanie lokat bankowych mogłyby być około 1,5 pkt proc. wyższe, gdyby nie wakacje kredytowe. Myślmy również o tych, którzy oszczędzają bankach, a nie tylko o tych, którzy mają kredyty. Dla nich jest Fundusz Wsparcia Kredytobiorców.

Wiele osób skorzystało z programu Bezpieczny Kredyt 2%. Teraz rządzący proponują #kredytnastart. Jaka jest opinia banków o tym projekcie?

Sektor bankowy zasadniczo popiera działania, które wspierają budownictwo i nabywanie mieszkań przez Polaków. Natomiast jesteśmy zdania, że wszelkie programy powinny być dobrze przemyślane, żeby nie zaburzały równowagi na rynku. Bezpieczny Kredyt 2% pokazał, że skumulowanie tego programu w krótkim czasie skutkowało bardzo gwałtownym wzrostem cen nieruchomości i z całą pewnością trzeba myśleć o tym, żeby tego uniknąć. W nowym projekcie przewidziano pewien bezpiecznik, czyli limit 15 tysięcy wniosków w kwartale, które mogą zostać przyjęte, co będzie częściowo rozładowywało ten napływ. Natomiast sam program jest dość skomplikowany i bardzo trudno będzie przeciętnemu kredytobiorcy zorientować się, czy to będzie dla niego korzystne, czy nie. Wstępne kalkulacje pokazują, że w zależności od miejscowości, od dochodu, od wielkości gospodarstwa domowego, od wielkości posiadanego wkładu własnego, te warunki mogą się istotnie różnić. Trzeba, więc pracować nad tym, żeby mechanizm był możliwie najprostszy i możliwie jak najbardziej zrozumiały dla kredytobiorców. Liczymy na to, że dalej będziemy o tym dyskutować z ministerstwem rozwoju. Natomiast co do zasady trzeba absolutnie wspierać możliwości nabywania mieszkań, szczególnie, i to również adresuje projekt Kredyt na Start, rodzin, bo one najczęściej mają większe problemy ze zdolnością kredytową.

Na koniec jeszcze pytanie o ochronę klientów bankowych. Po procesach frankowych teraz klienci i kancelarie prawne próbują podważyć umowy kredytowe w złotówkach, oparte o WIBOR.

To są absolutnie nieporównywalne sytuacje i nie można robić prostego przełożenia z kredytów frankowych na kredyty złotówkowe oparte o WIBOR. Wszystkie instytucje sieci bezpieczeństwa finansowego, ale również instytucje ochrony konsumentów, takich jak Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Rzecznik Finansowy, Komisja Nadzoru Finansowego, Narodowy Bank Polski, Ministerstwo Finansów, jednym głosem wypowiedzieli się co do tego, że WIBOR był ustalany prawidłowo, zgodnie z wymogami rozporządzenia i umowy zawarte w oparciu o ten wskaźnik są w pełni legalne i nie powinny być podważane. Niestety z przykrością stwierdzamy, że niektóre kancelarie prawne próbują, wprowadzać w błąd konsumentów, przekonując ich, że są w stanie unieważnić umowę o WIBOR. To jest działanie nieuczciwe, wydaje się również sprzeczne z etyką radcowską. Co więcej, prowadzi ono do podważania zaufania do państwa, do prawa, do systemu bankowego i to jest działanie bardzo niebezpieczne, dlatego trzeba się temu skutecznie przeciwstawiać.