Najbogatsze miasta w Polsce mają mniej pieniędzy na mieszkańca niż Kleszczów. Badanie zamożności samorządów

• Najnowszy ranking zamożności samorządów w Polsce ujawnia zaskakujące dysproporcje finansowe.
• Warszawa i Sopot dominują w swoich kategoriach, a Kleszczów jest liderem wśród gmin wiejskich.
• Odkryj, które gminy i miasta w Polsce są finansowymi potęgami i dlaczego!

Mamy kolejną edycję rankingu dotyczącego bogactwa samorządów. Autorzy raportu wzięli pod lupę ekonomiczne i inwestycyjne dane z minionego roku. Jak podkreślają, uwzględnienie wyłącznie dochodów własnych i otrzymywanych subwencji ma na celu jak najwierniejsze oddanie hasła przewodniego rankingu – zamożności. Wyniki rankingu wskazują, że mapa zamożności samorządów zmienia się stosunkowo powoli. Z tego względu szczególnie interesujące może być zestawienie przygotowywane za rok (z danymi obejmującymi rok 2025). Będziemy mogli wówczas zaobserwować, czy nowa ustawa o dochodach JST wpłynie na rozkład zamożności w bardziej znaczący sposób.

Tymczasem zestawienie województw pod względem zamożności wygląda następująco. Miejsce pierwsze należy do województwa mazowieckiego (zamożność per capita 881,79 zł), miejsce drugie do województwa zachodniopomorskiego (718,50 zł), zaś trzecie do województwa kujawsko-pomorskiego (701,54 zł). Poza podium, ale wciąż w pierwszej dziesiątce, znalazły się województwa: podkarpackie, dolnośląskie, pomorskie, świętokrzyskie, opolskie, lubuskie, warmińsko-mazurskie.

Dominacja Mazowsza trwa już od lat i wynika przede wszystkim z koncentracji działalności gospodarczej w regionie oraz obecności stolicy. Jak podkreślają eksperci, to właśnie dynamiczny rozwój Warszawy i okolic napędza gospodarkę całego województwa.

W przypadku województwa zachodniopomorskiego z wynikiem aż 45% wydatków to inwestycje, co jest najwyższym udziałem w Polsce. To dowód na to, że strategiczne inwestowanie w rozwój infrastruktury i gospodarki przynosi wymierne korzyści.

Miasta na prawach powiatu - liderzy finansowi

W kategorii miast na prawach powiatu, Warszawa dominuje z zamożnością 12,699 zł per capita. Stolica osiągnęła wpływy w wysokości 28,3 mld zł przy planowanych 24,5 mld zł, co skutkowało nadwyżką budżetową sięgającą 806 mln zł. Kluczowymi inwestycjami było ukończenie tramwaju do Wilanowa i budowa Muzeum Sztuki Nowoczesnej.

Drugie miejsce po raz ósmy z rzędu zajmuje Opole z wynikiem 10,445 zł per capita. Prezydent Arkadiusz Wiśniewski podkreśla, że "znakomita passa ośmiu lat z rzędu na podium to zasługa mieszkańców i przedsiębiorców". Od 2015 r. miasto wydało ponad 2,1 mld zł na inwestycje, z czego 900 mln zł stanowiło dofinansowanie zewnętrzne.

Trzecie miejsce przypadło Poznaniowi z zamożnością 10,220 zł per capita. Miasto zrealizowało duże projekty infrastrukturalne, w tym budowę wiaduktów nad linią kolejową i supernowoczesne Branżowe Centrum Umiejętności.

W pierwszej dziesiątce rankingu, ale jednak poza podium znalazły się kolejno następujące miasta: Wrocław, Katowice, Gdańsk, Kraków, Rzeszów, Olsztyn i Kielce.

Miasta powiatowe - turystyczny fenomen Sopotu

Sopot utrzymuje pierwsze miejsce nieprzerwanie od 15 lat z zamożnością 12,956 zł per capita. To wyjątkowy fenomen w polskim samorządzie — miasto nad Bałtykiem dzięki swojemu turystycznemu charakterowi i przemyślanej polityce podatkowej od półtorej dekady pozostaje bezkonkurencyjne w tej kategorii. Drugie miejsce zajmuje Płock z wynikiem 12,104 zł per capita. Miasto korzysta na obecności przemysłu petrochemicznego i rafineryjnego, co przekłada się na wysokie wpływy podatkowe. Podium zamykają Gliwice z zamożnością 9,963 zł per capita. Największy awans w tej kategorii zanotowała Jelenia Góra, przesuwając się o 10 pozycji głównie dzięki wzrostowi dochodów z PIT o 50%. W pierwszej dziesiątce zestawienia, ale poza podium, są kolejno: Krosno, Ostrołęka, Bielsko-Biała, Dąbrowa Górnicza, Nowy Sącz, Świnoujście, Konin.

Powiaty - Mazowsze na czele

Powiat przysuski z województwa mazowieckiego zajmuje pierwsze miejsce z zamożnością 2,826 zł per capita. W 2024 r. pozyskał finansowanie na przebudowę zbiornika wodnego z budową architektury upustowej, gdzie całkowita wartość przedsięwzięcia wyniosła 411 tys. zł, z czego 85% pokryła dotacja z programu "Fundusze Europejskie dla Mazowsza 2021–2027". Drugie miejsce zajął powiat człuchowski z województwa pomorskiego z wynikiem 2,742 zł per capita. Trzecią pozycję zajął powiat opatowski z województwa świętokrzyskiego z zamożnością 2,727 zł per capita. Na terenie dawnej cukrowni we Włostowie powstaje inkubator przemysłowy, którego inwestorem jest powiat całkowita wartość inwestycji wynosi blisko 20 mln zł z dofinansowaniem przekraczającym 15 mln zł.

Gminy miejsko-wiejskie - potęga Polkowic

Polkowice są bezkonkurencyjne w tej kategorii z zamożnością 10,706 zł per capita. Głównym motorem finansowania gminy są wpływy z podatku od nieruchomości generowane przez strategiczne firmy wydobywcze w regionie, w tym miedziowy gigant KGHM. Budżet miasta w 2024 r. zaplanowano z wydatkami sięgającymi 419,3 mln zł, w tym aż 99,3 mln zł na wydatki majątkowe. Drugie miejsce zajmuje Grodzisk Mazowiecki z zamożnością 9,239 zł per capita. Miasto utrzymuje wysoką pozycję dzięki rosnącej liczbie mieszkańców i skutecznym inwestycjom w infrastrukturę. Trzecie miejsce przypadło Pruszczowi Gdańskiemu z wynikiem 8,292 zł per capita. Miasto awansowało dzięki rozwojowi aglomeracji trójmiejskiej i rewitalizacji dawnej cukrowni, która przeobraża się w nowoczesne, wielofunkcyjne centrum miejskie.

Gminy miejskie - turystyczny raj nad Bałtykiem

Krynica Morska zajmuje pierwsze miejsce z zamożnością 20,566 zł per capita. To małe miasto nad Zatoką Gdańską dzięki swojemu turystycznemu charakterowi i sezonowym wpływom osiąga wyjątkowo wysokie dochody. Drugie miejsce należy do Międzyzdrojów z wynikiem 18,226 zł per capita. Popularne uzdrowisko nadmorskie korzysta na intensywnym ruchu turystycznym i wysokich wpływach z podatków lokalnych. Trzecią pozycję zajmuje Kamieńsk z województwa łódzkiego z zamożnością 14,600 zł per capita. Największe awanse w tej kategorii zanotowały Krzepice, które przesunęły się o 420 pozycji, zwiększając dochody z 43 mln zł do 72 mln zł głównie dzięki dotacjom na infrastrukturę.

Gminy wiejskie - Kleszczów król finansów

Kleszczów z województwa łódzkiego nazywany "polskim Kuwejtem" utrzymuje bezapelacyjną dominację z zamożnością 35,603 zł per capita. To kwota niemal dwukrotnie wyższa od drugiego miejsca, co czyni tę gminę prawdziwym fenomenem na mapie Polski. Sukces wynika przede wszystkim z obecności elektrowni węglowej, która generuje ogromne wpływy z podatku od nieruchomości. Drugie miejsce zajmuje Rewal z województwa zachodniopomorskiego z wynikiem 20,896 zł per capita. Ta nadmorska gmina korzysta na turystyce i przemyślanej polityce podatkowej. Trzecią pozycję zajmują Sulmierzyce z województwa łódzkiego z zamożnością 15,613 zł per capita. Spektakularny awans zanotowała gmina Padew Narodowa, która wskoczyła o 1155 pozycji na 38. miejsce. Wójt Robert Pluta przypisuje ten sukces "konsekwentnym działaniom opartym na strategii rozwoju gminy przyjętej już w 2015 roku", a rekordowe dochody 60,2 mln zł wynikały głównie ze sprzedaży w pełni uzbrojonych terenów inwestycyjnych.

Ranking zamożności samorządów za 2024 rok to fascynujące studium przypadku o tym, jak różnorodne czynniki – od turystyki, przez przemysł, po strategiczne inwestycje – wpływają na kondycję finansową lokalnych społeczności. To również inspiracja dla innych samorządów, które mogą uczyć się od liderów i wdrażać sprawdzone rozwiązania, aby poprawić jakość życia swoich mieszkańców.