Podatki a renta wdowia – co musisz wiedzieć?

Spis treści

1. Czym jest renta wdowia i kto może ją otrzymać?
2. Zasady opodatkowania renty wdowiej
3. Progi podatkowe przy rencie wdowiej
4. Kwota wolna od podatku
5. Obliczanie podatku od renty wdowiej - praktyczne przykłady
6. Przykład 1
7. Przykład 2
8. Limity wysokości renty wdowiej a opodatkowanie
9. Ulgi podatkowe dla osób pobierających rentę wdowią

Czym jest renta wdowia i kto może ją otrzymać?

Renta wdowia to potoczna nazwa świadczenia, które umożliwia łączenie wypłaty renty rodzinnej po zmarłym małżonku z innym świadczeniem emerytalno-rentowym. Nie jest to nowe, odrębne świadczenie, lecz możliwość łączenia dwóch różnych świadczeń w określonym zakresie.

Aby otrzymać rentę wdowią, należy spełnić następujące warunki:

1. Ukończenie powszechnego wieku emerytalnego (60 lat dla kobiet, 65 lat dla mężczyzn)
2. Pozostawanie we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci małżonka
3. Brak zawarcia nowego związku małżeńskiego po śmierci współmałżonka
4. Nabycie prawa do renty rodzinnej nie wcześniej niż 5 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego

Zasady opodatkowania renty wdowiej

Renta wdowia, podobnie jak inne świadczenia emerytalno-rentowe, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT). Od łącznej kwoty świadczeń pobierana jest zaliczka na podatek dochodowy oraz potrącana jest składka na ubezpieczenie zdrowotne.

Progi podatkowe przy rencie wdowiej

W 2025 roku obowiązują następujące progi podatkowe:

• Pierwszy próg podatkowy (12 proc.) - obejmuje dochody do 120 000 zł rocznie
• Drugi próg podatkowy (32 proc.) - dotyczy nadwyżki dochodów ponad 120 000 zł rocznie

Należy pamiętać, że w pierwszym progu podatkowym uwzględniana jest kwota zmniejszająca podatek w wysokości 3 600 zł, co wynika z kwoty wolnej od podatku wynoszącej 30 000 zł (30 000 zł × 12 proc. = 3 600 zł).

Kwota wolna od podatku

Kwota wolna od podatku w 2025 roku wynosi 30 000 zł. Oznacza to, że jeśli łączne dochody emeryta lub rencisty (w tym renta wdowia) nie przekraczają tej kwoty, to nie zapłaci on podatku dochodowego.

Warto podkreślić, że w przypadku wspólnego rozliczenia z małżonkiem kwota wolna podwaja się do 60 000 zł, jednak w przypadku osoby pobierającej rentę wdowią taka sytuacja z zasady nie będzie miała miejsca.

Obliczanie podatku od renty wdowiej - praktyczne przykłady

Przykład 1

Maria pobiera własną emeryturę w wysokości 3 200 zł brutto miesięcznie (38 400 zł rocznie). Po śmierci męża otrzymała prawo do renty rodzinnej w wysokości 4 000 zł. Od lipca 2025 roku korzysta z renty wdowiej, decydując się na pobieranie 100% własnej emerytury i 15% renty rodzinnej (600 zł). Jej łączny dochód wynosi 3 800 zł brutto miesięcznie (45 600 zł rocznie).

Obliczenie podatku:

• Dochód roczny: 45 600 zł
• Kwota wolna od podatku: 30 000 zł
• Podstawa opodatkowania: 45 600 zł - 30 000 zł = 15 600 zł
• Podatek: 15 600 zł × 12% = 1 872 zł
• Kwota zmniejszająca podatek: 3 600 zł
• Podatek do zapłaty: 0 zł (ponieważ kwota zmniejszająca podatek jest większa niż wyliczony podatek)

Przykład 2

Jan pobiera emeryturę w wysokości 4 500 zł brutto miesięcznie (54 000 zł rocznie). Po śmierci żony zdecydował się na pobieranie 100% renty rodzinnej po żonie wynoszącej 5 200 zł i 15% własnej emerytury (675 zł). Jego łączny dochód wynosi 5 875 zł brutto miesięcznie (70 500 zł rocznie).

Obliczenie podatku:

• Dochód roczny: 70 500 zł
• Kwota wolna od podatku: 30 000 zł
• Podstawa opodatkowania: 70 500 zł - 30 000 zł = 40 500 zł
• Podatek: 40 500 zł × 12% = 4 860 zł
• Kwota zmniejszająca podatek: 3 600 zł
• Podatek do zapłaty: 4 860 zł - 3 600 zł = 1 260 zł rocznie (105 zł miesięcznie)

Limity wysokości renty wdowiej a opodatkowanie

Ważną kwestią przy rencie wdowiej jest istniejący limit wysokości świadczenia. Suma świadczeń wypłacanych w ramach renty wdowiej nie może być wyższa niż trzykrotność najniższej emerytury. Po waloryzacji od 1 marca 2025 roku limit ten wynosi 5 636,73 zł brutto miesięcznie.

Jeśli suma świadczeń przekracza ten limit, to renta wdowia będzie odpowiednio obniżona. Oznacza to, że maksymalna kwota brutto, od której może być naliczany podatek w przypadku renty wdowiej, to 5 636,73 zł miesięcznie (67 640,76 zł rocznie).

Ulgi podatkowe dla osób pobierających rentę wdowią

Osoby pobierające rentę wdowią mogą korzystać z tych samych ulg podatkowych w rocznym rozliczeniu PIT, które przysługują emerytom i rencistom:

• Ulga rehabilitacyjna - dla osób niepełnosprawnych lub opiekunów osób niepełnosprawnych
• Odliczenie darowizn - np. na cele kultu religijnego, krwiodawstwo czy organizacje pożytku publicznego
• Przekazanie 1,5 proc. podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego
• Harmonogram zmian w rencie wdowiej a opodatkowanie

Warto pamiętać, że renta wdowia będzie wprowadzana etapowo:

1. Od 1 lipca 2025 r. do 31 grudnia 2026 r. - będzie można otrzymywać 15 proc. drugiego świadczenia
2. Od 1 stycznia 2027 r. - procent ten wzrośnie do 25 proc.

Oznacza to, że z czasem kwota renty wdowiej będzie wyższa, co może wpłynąć na wysokość płaconego podatku. Jednak zasady opodatkowania pozostaną takie same - zgodnie z ogólnymi regułami podatku dochodowego od osób fizycznych.