Pracowałeś przed 1999 rokiem? Sprawdź, jak zwiększyć swoją emeryturę

Jak zwiększyć swoją emeryturę

Tysiące polskich emerytów może otrzymywać zaniżone świadczenia, nie zdając sobie z tego sprawy. Problem dotyczy szczególnie osób, które pracowały przed 1999 rokiem, gdy przeprowadzono reformę systemu emerytalnego.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznaje, że brakujące dokumenty potwierdzające historię zatrudnienia z tego okresu mogą znacząco wpływać na wysokość obecnie wypłacanych emerytur i rent. Na szczęście nie jest za późno na uzupełnienie dokumentacji i korektę świadczeń - wystarczy rozpocząć od przejrzenia domowego archiwum.

Przed 1999 rokiem Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie prowadził indywidualnych kont dla ubezpieczonych. Sytuacja zmieniła się dopiero po tej dacie - od tego momentu każdy ubezpieczony posiada własne konto, na którym rejestrowane są wszystkie składki. Dotyczy to zarówno składek należnych od pracodawców, jak i tych opłacanych przez osoby prowadzące działalność gospodarczą. Właśnie dlatego osoby pracujące przed 1999 rokiem, aby prawidłowo ustalić swój kapitał początkowy, muszą samodzielnie dostarczyć do ZUS dokumenty potwierdzające zarówno okres zatrudnienia, jak i wysokość otrzymywanego wynagrodzenia.

Dokumenty podwyższające emeryturę

Dokumentami potwierdzającymi zatrudnienie i wysokość wynagrodzenia przed 1999 rokiem, umożliwiającymi przeliczenie emerytury, są świadectwa pracy oraz zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu. Gdy pracowaliśmy przed 1999 rokiem, ale nie mamy odpowiednich świadectw pracy ani zaświadczeń, możemy dostarczyć do ZUS-u inne dowody, które Zakład ma obowiązek przeanalizować. Są nimi np.:

• legitymacja ubezpieczeniowa ze wpisami o zatrudnieniu i wynagrodzeniu,
• umowy o pracę,
• angaże,
• listy płac uzyskane z archiwum lub jednostki, która przechowuje dokumentację zlikwidowanych zakładów pracy,
• książeczka wojskowa albo zaświadczenie wojskowej komendy uzupełnień,
• wpisy w starym dowodzie osobistym np. o zatrudnieniu czy dotyczące dzieci,
• legitymacje związków zawodowych,
• opinie o pracy,
• legitymacje służbowe,
• pisma przesłane nam przez pracodawcę (np. o powołaniu, mianowaniu, zmianie angażu, przyznaniu nagrody),
• kopie lub odpisy dokumentacji osobowej, lub płacowej wydane przez jednostkę upoważnioną do przechowywania dokumentacji zlikwidowanych zakładów pracy,
• a nawet zeznania świadków byłych współpracowników.

Zeznania świadków jako dowód

Zeznaniami świadków można udowodnić okresy zatrudnienia:

• sprzed 15 listopada 1991 r.,
• po 14 listopada 1991 r., jeśli dokumenty zostały zniszczone wskutek powodzi w 1997 r. lub 2010 r.,
• gdy pracowało się jako pracownik młodociany przed 1 stycznia 1975 r.,
• gdy pracodawca nie ma dokumentacji z tego okresu i nie może potwierdzić, że zawierał umowy z pracownikami młodocianymi,
• albo gdy może potwierdzić zawieranie umów, ale nie może potwierdzić zatrudnienia konkretnej osoby.

Inne ważne dokumenty 

Okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych można udokumentować zaświadczeniem z urzędu pracy.

Okres pobierania zasiłku stałego z opieki społecznej, od którego były opłacone składki na ubezpieczenia społeczne, można potwierdzić zaświadczeniem z ośrodka pomocy społecznej.

Okres niewykonywania zatrudnienia z powodu opieki nad dzieckiem (dziećmi) można udowodnić dzięki odpisowi aktu urodzenia dziecka (odpisom aktów urodzenia dzieci).

Jeśli studiowaliśmy przed 1999 rokiem i ukończyliśmy te studia, możemy to potwierdzić zaświadczeniem z uczelni (zawierającym okres trwania i programowy wymiar studiów), dyplomem i indeksem (z zawartym programowym wymiarem studiów).

Potwierdzanie pracy w sektorze prywatnym

Aby ZUS mógł poświadczyć nasze ubezpieczenie, jeśli byliśmy zatrudnieni u małych przedsiębiorców (zatrudniających do 20 pracowników), w informacji o okresach składkowych i nieskładkowych (ERP-6) musimy podać okres zatrudnienia, nazwę zakładu pracy lub imię i nazwisko pracodawcy, adres zakładu pracy oraz (jeśli go znamy) numer konta płatnika. Numer ten, nadawany przez ZUS przed 1999 rokiem, może figurować w legitymacji ubezpieczeniowej.

Jeśli składkę na ubezpieczenie społeczne, jako prowadzący działalność gospodarczą albo współpracujący z taką osobą, opłacaliśmy indywidualnie, w formularzu ZUS EKP (wniosku w sprawie kapitału początkowego) powinniśmy podać:

• okres prowadzenia działalności,
• adres, gdzie była prowadzona,
• numer konta płatnika składek (NKP),
• adres ZUS-u, do którego składki z tego tytułu były opłacane przed 1999 rokiem.

Ponowne przeliczenie emerytury przez ZUS

Jeśli odnajdziesz nowe dokumenty potwierdzające zatrudnienie, którymi nie dysponowałeś w momencie wystąpienia o przyznanie emerytury to możesz wnioskować do ZUS o ponowne przeliczenie emerytury. 

ZUS powinien przeliczyć naszą emeryturę:

• gdy przy składaniu wniosku o przyznanie świadczenia nie dysponował wszystkimi dokumentami za okresy ubezpieczenia uwzględniane przy obliczaniu świadczenia,
• gdy wnioskodawca może udokumentować zarobki za lata przed przejściem na emeryturę lub zarobki, jakie uzyskiwał po przyznaniu świadczenia,
• gdy wnioskodawca pracował lub opłacał składki na ubezpieczenia społeczne po przyznaniu świadczenia.

Uwaga! Składanie wniosku o ponowne przeliczenie świadczenia jest bezzasadne, jeśli nie mamy nowych dowodów, wpływających na wysokość emerytury.