Świąteczne zakupy. Diamenty naturalne czy syntetyczne - jak wybrać?

Spis treści

1. Czym właściwie są diamenty syntetyczne?
2. W jaki sposób powstają diamenty sztuczne?
3. Naturalne vs syntetyczne - co naprawdę warto wiedzieć
4. Wartość - kluczowa różnica świątecznego wyboru
5. Praktyczny poradnik świątecznego zakupu

Czym właściwie są diamenty syntetyczne?

Wbrew popularnym mitom, diamenty syntetyczne to nie imitacje czy sztuczna biżuteria. To prawdziwe diamenty, tyle że stworzone w laboratorium zamiast w naturze. Mają identyczny skład chemiczny jak naturalne - to czysty węgiel - oraz te same właściwości fizyczne, optyczne i chemiczne. Różnica tkwi w sposobie powstania.

W jaki sposób powstają diamenty sztuczne?

Obecnie istnieją dwie główne metody produkcji diamentów syntetycznych. Pierwsza, nazywana HPHT (wysokociśnieniowo-wysokotemperaturowa), stosowana głównie w Chinach i Rosji, odtwarza naturalne warunki powstawania diamentów. Pod wpływem ekstremalnego ciśnienia i temperatury diament rośnie we wszystkich kierunkach, podobnie jak jego naturalny odpowiednik. Druga metoda, CVD (chemiczne osadzanie z fazy gazowej), popularna w Indiach, Singapurze i krajach zachodnich, wykorzystuje proces, w którym diament rośnie warstwa po warstwie w specjalnej komorze próżniowej. Uzyskanie jednokaratowego kamienia tą metodą zajmuje około 2-3 tygodni.

Naturalne vs syntetyczne - co naprawdę warto wiedzieć

Podczas gdy laboratoryjne odpowiedniki najbardziej pożądanego kamienia szlachetnego powstają w kilka tygodni, naturalne diamenty formowały się w głębi Ziemi przez miliardy lat, zanim zostały wydobyte na powierzchnię przez aktywność wulkaniczną. Ta różnica w procesie powstawania przekłada się na coś więcej niż tylko romantyczną historię kamienia.

Kwestie etyczne i ekologiczne stały się polem bitwy między zwolennikami obu rodzajów diamentów. Producenci syntetyków twierdzą, że ich metoda jest bardziej przyjazna środowisku - według nich wydobycie jednokaratowego naturalnego diamentu wymaga przekopania nawet 250 ton rudy. Z kolei branża diamentów naturalnych odpowiada miażdżącymi danymi: według niezależnych badań, produkcja syntetycznego diamentu generuje trzy razy większą emisję CO2 niż wydobycie naturalnego o tej samej masie.

Co do etyki - producenci syntetyków często odwołują się do historii "krwawych diamentów". Jednak dzięki Procesowi Kimberley, wprowadzonemu w 2003 roku, obecnie 99,8% naturalnych diamentów w obrocie posiada certyfikaty potwierdzające ich etyczne pochodzenie. Co więcej, przemysł wydobywczy generuje znaczące korzyści dla lokalnych społeczności - około 80% zysków z wydobycia pozostaje w regionach pochodzenia kamieni.

Wartość - kluczowa różnica świątecznego wyboru

Choć początkowa cena diamentów syntetycznych może kusić - są o 30-50 proc. tańsze od naturalnych - warto spojrzeć na tę inwestycję długoterminowo. Historia cen pokazuje niepokojący trend: o ile w 2017 roku karatowy syntetyczny diament klasy G/VS kosztował 45 proc. ceny naturalnego odpowiednika, to już w 2020 roku jego wartość spadła do zaledwie 20 proc. Eksperci przewidują dalszy spadek cen wraz ze zwiększającą się produkcją.

Co więcej, w przeciwieństwie do diamentów naturalnych, których podaż jest ograniczona przez naturę, syntetyczne mogą być produkowane w nieograniczonych ilościach. To sprawia, że ich wartość odsprzedaży jest znacznie niższa. "Problem z diamentami syntetycznymi polega na tym, że im więcej ich się produkuje, tym mniej są warte" - jak trafnie zauważają eksperci rynku jubilerskiego.

Istotny jest też aspekt emocjonalny, szczególnie w kontekście prezentu świątecznego. Badania pokazują, że choć wiele kobiet rozważyłoby zakup syntetycznego diamentu dla siebie, to jako prezent od bliskiej osoby zdecydowanie wolą kamień naturalny. Wartość diamentu wciąż jest postrzegana jako odzwierciedlenie wartości uczucia.

Praktyczny poradnik świątecznego zakupu

Na co zwrócić uwagę przy wyborze diamentu na prezent świąteczny?

Certyfikacja i pochodzenie

• W przypadku diamentów naturalnych upewnij się, że kamień posiada certyfikat 
• Kupuj tylko od renomowanych sprzedawców, którzy przestrzegają zasad Rady Odpowiedzialnej Biżuterii (RJC)
• Jeśli decydujesz się na diament syntetyczny, sprawdź metodę produkcji - CVD jest obecnie uważana za bardziej zaawansowaną niż HPHT

Stosunek jakości do ceny

• Pamiętaj, że zbyt niska cena naturalnego diamentu powinna wzbudzić podejrzenia
• W przypadku syntetyków unikaj kamieni, które przeszły dodatkową obróbkę (np. napromieniowanie dla poprawy koloru)
• Weź pod uwagę nie tylko cenę zakupu, ale także potencjalną wartość odsprzedaży

Miejsce zakupu

• Wybieraj uznane domy jubilerskie lub certyfikowanych sprzedawców
• Unikaj zakupów z niepewnych źródeł internetowych
• Poproś o pełną dokumentację kamienia