Walcz o odszkodowanie

Zanim jednak dojdzie do wypłaty pieniędzy, będziesz musiał przejść długą drogę - najpierw u swojego pracodawcy, następnie w ZUS, a czasem także i przed sądem. Trzeba będzie też ustalić, czy to, co ci się przydarzyło, można w świetle przepisów prawa uznać za wypadek przy pracy.

Wypadek przy pracy, czyli co

Wypadek przy pracy - według przepisów - to nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które spowodowało uraz lub śmierć i nastąpiło w związku z pracą:
podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;
podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania pracy wynikającym z umowy o pracę.

Uwaga!
Żeby zdarzenie zostało uznane za wypadek przy pracy, muszą być spełnione jednocześnie trzy warunki - nagłość zdarzenia, przyczyna zewnętrzna oraz związek z pracą.

Złóż wniosek w firmie

Gdy dojdzie do wypadku, pracodawca powinien ustalić okoliczności zdarzenia i sporządzić protokoły z zeznań poszkodowanego i świadków, a następnie - nie później niż w ciągu 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku - protokół powypadkowy. Powinien do niego dołączyć inne dokumenty zebrane w czasie ustalania okoliczności i przyczyn wypadku, np. pisemną opinię lekarza, opinię innych specjalistów, szkice lub fotografie miejsca wypadku.

Natomiast pracownik, który uległ wypadkowi, musi złożyć u swego pracodawcy wniosek o jednorazowe odszkodowanie. Dołącza do niego druk N9, w którym lekarz opiekujący się poszkodowanym stwierdza, że leczenie i rehabilitacja zostały zakończone. Pracodawca po otrzymaniu tego wniosku kompletuje całą dokumentację niezbędną do ustalenia uszczerbku na zdrowiu (w tym protokół powypadkowy i kartę wypadku) i następnie przekazuje wniosek o jednorazowe odszkodowanie wraz z dokumentacją do oddziału ZUS (właściwego ze względu na miejsce zamieszkania poszkodowanego).

Ważne!
Wniosek o jednorazowe odszkodowanie może być złożony w ZUS-ie dopiero po zakończeniu leczenia i rehabilitacji.

Orzecznik ZUS oceni

Wysokość jednorazowego odszkodowania zależy od stopnia stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Dlatego po zakończeniu leczenia i rehabilitacji ZUS kieruje cię na badanie do lekarza orzecznika, który ocenia twój stan zdrowia i wydaje orzeczenie o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu oraz stwierdza stopień uszczerbku na zdrowiu (w procentach) i jego związek z wypadkiem przy pracy. Wcześniej bada cię i analizuje dokumentację medyczną oraz dokumentację dotyczącą wypadku przy pracy. Jeśli zebrana dokumentacja okaże się niewystarczająca do wydania orzeczenia, może zażądać jej uzupełnienia o opinię właściwego lekarza konsultanta czy o wyniki badań dodatkowych i specjalistycznych.

Od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS przysługuje ci prawo wniesienia sprzeciwu do komisji lekarskiej ZUS - w terminie 14 dni od dnia doręczenia tego orzeczenia.

Stały uszczerbek na zdrowiu to utrata zdrowia na stałe, czyli takie uszkodzenie organizmu, które nie daje szans na poprawę stanu zdrowia. Natomiast uszczerbek długotrwały to utrata zdrowia na pewien czas (na okres przekraczający sześć miesięcy), po którym może jednak nastąpić poprawa.

Orzeczenie określające stopień uszczerbku na zdrowiu stanowi podstawę decyzji o przyznaniu lub odmowie prawa do jednorazowego odszkodowania. ZUS powinien wydać decyzję w ciągu 14 dni od otrzymania orzeczenia lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej albo od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Ile możesz dostać

Za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu - 621 zł
Za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, z tytułu zwiększenia tego uszczerbku co najmniej o 10 punktów procentowych - 621 zł

Idź do sądu

Często zdarza się jednak, iż lekarz orzecznik ZUS stwierdza, że w wypadku pracownik nie doznał żadnego uszczerbku na zdrowiu albo uznaje, że uszczerbek był niewielki. Jeśli ZUS odmawia ci przyznania jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy albo uważasz, że jesteś bardziej poszkodowany niż to określił lekarz orzecznik, przysługuje ci prawo odwołania się od decyzji ZUS.

Odwołanie wnosisz do wydziału pracy i ubezpieczeń społecznych sądu rejonowego, który jest właściwy ze względu na twoje miejsce zamieszkania. Odpowiednie pouczenie w tym prawie powinno być zawarte w treści decyzji ZUS. Jeśli chcesz z niego skorzystać, powinieneś wnieść odwołanie na piśmie do oddziału ZUS, który wydał decyzję lub do protokołu sporządzonego przez ten oddział w terminie miesiąca od doręczenia odpisu decyzji.

Twoje odwołanie wraz z aktami sprawy ZUS następnie przekazuje do sądu. Możesz również wnieść odwołanie do protokołu w sądzie, wówczas sąd przekazuje odpis protokołu do oddziału ZUS, który wydał zaskarżoną decyzję.

Wypadek w drodze do lub z pracy

Wypadek może ci się zdarzyć nie tylko w pracy, ale również w drodze do i z niej. Masz wtedy prawo do wynagrodzenia za okres 33 dni niezdolności do pracy, a jeśli twoja nieobecność w pracy się przedłuża - przysługuje ci zasiłek chorobowy. Jego wysokość wynosi 100 proc. twoich zarobków i możesz go pobierać przez 182 dni.

Jeśli po tym czasie nadal nie jesteś w stanie pracować, ale dalsze leczenie lub rehabilitacja dają ci szansę na powrót do pracy, możesz starać się o przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego (w wysokości 100 proc. wynagrodzenia).

Takie świadczenie przysługuje ci w okresie niezbędnym do przywrócenia zdolności do pracy, jednak nie dłużej niż przez okres 12 miesięcy. Nie możesz jednak liczyć na świadczenie rehabilitacyjne, jeśli masz prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego lub do świadczenia przedemerytalnego.

Jeśli dojdzie do wypadku w drodze do pracy lub z pracy, musisz natychmiast zawiadomić o tym swego pracodawcę. On w ciągu 14 dni powinien sporządzić kartę wypadku, w której będą opisane ustalenia dotyczące okoliczności i przyczyn wypadku. Za wypadek w drodze do pracy lub z pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w drodze z domu do pracy lub z pracy do domu, jeżeli droga ta była najkrótsza i nie została przerwana.