Niezbędna jest zmiana naszych nawyków i przyzwyczajeń. Badania pokazują, że wielu rodaków jest przywiązanych do gotówki. Wolą trzymać pieniądze w domu, płacić za zakupy gotówką i nie odczuwają potrzeby posiadania konta. Jak pokazują badania, 22 proc. Polaków nie ma konta w banku, 48 proc. nie zdołało nic zaoszczędzić.
Wiedza to potęga
Edukacja finansowa jest ważna dla wszystkich, którzy chcą rozsądnie gospodarować pieniędzmi. Wprawdzie nie rodzimy się z wiedzą o finansach, ale możemy się jej nauczyć w ciągu życia.
Warto wiedzieć, w co najkorzystniej inwestować, a w co nie, aby uniknąć nadmiernego ryzyka. Warto wiedzieć, jak rozsądnie wydawać pieniądze, żeby nie wpaść w pętlę zadłużenia i tu bardzo pomocne może okazać się racjonalne planowanie domowego budżetu. I wreszcie warto wiedzieć, jak rozsądnie obracać pieniędzmi, żeby nie stracić, ale wręcz zaoszczędzić. A kiedy już się to uda, konieczna będzie wiedza, jak korzystnie ulokować oszczędności. Możliwości jest wiele, możesz np. otworzyć konto oszczędnościowe, założyć lokatę krótko- lub długoterminową albo ulokować pieniądze w funduszu inwestycyjnym czy kupić obligacje Skarbu Państwa.
Oswajaj finanse od dziecka
Wiedza o finansach potrzebna jest przez całe życie i dobrze jest umieć ją wykorzystywać na każdym etapie. Jeśli jesteś rodzicem, warto nauczyć dziecko gospodarowania pieniędzmi. Takie umiejętności pozwolą mu w dorosłym życiu swobodnie poruszać się w świecie finansów.
Dlatego już od najmłodszych lat ucz swoją pociechę zasad ekonomii. Zacznij od podstaw - opowiedz, jaką wartość mają monety i banknoty oraz dlaczego mama i tata chodzą do pracy. Kiedy dziecko będzie starsze, w wieku kilkunastu lat, możesz wprowadzić je w tajniki oszczędzania czy zagadnień związanych z obrotem bezgotówkowym, np. płacenia za zakupy kartami płatniczymi. Staraj się rozmawiać o planowaniu budżetu domowego, wydatkach. Wtedy łatwiej będzie mogło zrozumieć, dlaczego nie możecie sobie pozwolić np. na kupno drogiej zabawki. Dawaj przykład, to od ciebie dziecko może nauczyć się, jak planować budżet i rozsądnie wydawać pieniądze. Kiedy to tylko możliwe, weź je na zakupy. Krok po kroku oszczędzanie stanie się dla dziecka naturalne.
Kieszonkowe lekcją oszczędzania
Jeżeli możesz sobie na to pozwolić, pamiętaj o wypłacaniu kieszonkowego. Nie musi być duże. Jego wysokość powinna zostać ustalona na samym początku nauki zarządzania pieniędzmi, tak samo jak zasady racjonalnego kupowania i finansowania przyjemności. Warto, by dziecko wiedziało, które wydatki pokrywa samodzielnie ze swojego kieszonkowego, a w których pomagają mu rodzice. Dobrze jest, by zachęcić je do rozsądnego planowania wydatków oraz podjęcia próby oszczędzania. Obiecać wsparcie i dopomóc finansowo po uzbieraniu określonej na początku kwoty. Możesz na przykład ustalić, że za zaoszczędzenie określonej sumy pieniędzy twoje dziecko otrzyma premię w ustalonej wysokości.
To od ciebie, jako rodzica, i twojego dziecka zależy, w którym momencie rozpocznie ono przygodę i zacznie stawiać pierwsze kroki, by oszczędzać i pomnażać swoje pieniądze. A przecież może to robić już od najmłodszych lat, zbierając np. na nową zabawkę, grę, książkę czy obóz sportowy.
Porządek w domowych finansach
Dziecko, które wyniesie z domu umiejętność panowania nad swoimi wydatkami, będąc osobą dorosłą, prawdopodobnie poradzi sobie z osobistymi finansami i z domowym budżetem. Wiele osób skrupulatnie planuje domowe wydatki, inne często nie znają nawet stanu swojego konta i zwykle - niezależnie od wysokości zarobków - brakuje im pieniędzy przed wypłatą.
Co zatem decyduje o tym, że niektórzy tak dobrze zarządzają domowym budżetem, a inni mimo zbliżonych dochodów i stałych wydatków ledwo wiążą koniec z końcem? Aby racjonalnie gospodarować dostępną pulą pieniędzy, nie jest potrzebny talent czy specjalistyczna wiedza z zakresu finansów. Najważniejsze jest umiejętne zaplanowanie budżetu oraz przestrzeganie przyjętych zasad. Tej umiejętności każdy może się nauczyć. Tworzenie budżetu sprawdza się zwłaszcza w trudnych chwilach, bo dzięki wcześniej zaplanowanej rezerwie na niespodziewane wydatki czy na czarną godzinę nie popadniesz w finansowe tarapaty. Szybko się przekonasz, że zaplanowanie budżetu, a następnie konsekwentne przestrzeganie jego założeń się opłaci - pozwoli wprowadzić porządek w domowych finansach, a nawet zgromadzić pewne oszczędności. A więc nadszedł czas, by zastanowić się, co zrobić z zaoszczędzonymi pieniędzmi.
Pieniądze muszą pracować
Pieniądze nie powinny leżeć bezczynnie, lecz na siebie zarabiać. W jaki sposób? To już zależy od tego, czy chcesz zaryzykować i zarobić więcej, czy też zadowolisz się mniejszym zyskiem, ale będziesz spać spokojnie. Bardzo bezpieczne są lokaty terminowe, zysk masz pewny, choć zwykle niewysoki. Jednak zerwanie lokaty grozi utratą odsetek. Powinieneś więc wcześniej zastanowić się, na jak długo możesz zamrozić wolną gotówkę. Zamiast lokaty możesz założyć konto oszczędnościowe. Jest wprawdzie nieco niżej oprocentowane, ale w każdej chwili, kiedy będziesz potrzebował pieniędzy, będziesz mógł szybko je wyjąć, nic nie tracąc. Nie ryzykujesz też, jeśli ulokujesz swoje oszczędności w obligacjach skarbowych gwarantowanych przez państwo, bardzo bezpiecznych. Jeśli natomiast nie boisz się ryzyka, możesz zainwestować w fundusz inwestycyjny lub akcje na giełdzie.