Wszystkie prawa bezrobotnych

Do zasiłku dla bezrobotnych masz prawo, jeżeli urząd nie ma dla ciebie propozycji: odpowiedniej pracy, szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego w miejscu pracy, prac interwencyjnych lub robót publicznych. Jest jednak warunek. Przez 18 miesięcy poprzedzających dzień zarejestrowania się jako bezrobotny, przez okres co najmniej 365 dni musiałeś:

Być zatrudniony i otrzymywać przynajmniej najniższe wynagrodzenie;

Pracować chałupniczo i mieć dochód w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia;

Pracować na podstawie umowy agencyjnej, umowy-zlecenia albo współpracować przy wykonywaniu tych umów i odprowadzać składki na ubezpieczenie społeczne i Fundusz Pracy od co najmniej najniższego wynagrodzenia;

Prowadzić działalność gospodarczą i opłacać składki na ubezpieczenie społeczne oraz na Fundusz Pracy od co najmniej najniższego wynagrodzenia;

Pracować w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub w spółdzielni kółek rolniczych i być członkiem tej spółdzielni, pod warunkiem że odprowadzano za ciebie składki na ubezpieczenie społeczne oraz Fundusz Pracy od co najmniej najniższego wynagrodzenia;

Opłacać składkę na Fundusz Pracy, pracując za granicą;

Pracować za granicą i być repatriantem,

Być zatrudniony lub wykonywać inną pracę zarobkową i osiągnąć wynagrodzenie lub dochód, od którego istnieje obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy.

[Uwaga!]

Pieniądze należą ci się nawet wtedy, gdy byłeś tymczasowo aresztowany lub przebywałeś w więzieniu, ale pracowałeś i odprowadzano za ciebie składkę na ubezpieczenie społeczne i Fundusz Pracy od co najmniej połowy minimalnego wynagrodzenia.

Pamiętaj!

Status osoby bezrobotnej możesz stracić. Stanie się tak, jeśli:

Nie stawisz się w terminie wyznaczonym przez urząd pracy i nie powiadomisz w ciągu 7 dni od tej daty o uzasadnionej przyczynie tego niestawienia się (na okres 3 miesięcy);

Odmówisz przyjęcia propozycji pracy lub innej formy pomocy (na okres: 120 dni w przypadku pierwszej odmowy, 180 dni w przypadku drugiej odmowy, 270 dni w przypadku trzeciej i każdej kolejnej odmowy);

Masz prawo do emerytury lub renty inwalidzkiej, renty szkoleniowej, renty rodzinnej w wysokości przekraczającej połowę minimalnego wynagrodzenia za pracę lub gdy masz prawo do świadczenia przedemerytalnego;

Masz inne dochody, które przekraczają połowę minimalnego wynagrodzenia;

Podjąłeś pracę lub założyłeś własną firmę;

Otrzymałeś pożyczkę na podjęcie działalności gospodarczej;

Chorujesz bez przerwy przez 90 dni.

Jak długo możesz brać zasiłek

Jeżeli w powiecie, gdzie stopa bezrobocia 30 czerwca roku poprzedniego nie przekraczała 125 proc. przeciętnej stopy bezrobocia w kraju, to zasiłek będziesz dostawać przez 6 miesięcy;

Jeżeli w powiecie, gdzie stopa bezrobocia 30 czerwca roku poprzedniego przekraczała 125 proc. przeciętnej stopy bezrobocia w kraju, to zasiłek będziesz dostawać 12 miesięcy;

Gdy mieszkasz w powiecie, gdzie stopa bezrobocia 30 czerwca roku poprzedniego przekraczała dwukrotnie przeciętną stopę bezrobocia w kraju i masz przynajmniej 20-letni staż pracy, to zasiłek będziesz dostawać 18 miesięcy.

[Uwaga!] O tym, jakie jest bezrobocie na twoim terenie, dowiesz się w powiatowym urzędzie pracy.

Czas, w którym będziesz dostawać zasiłek, może być też przedłużony do 18 miesięcy, gdy masz dziecko (do 15 lat) i twój małżonek jest także bezrobotny, a w dodatku utracił prawo do zasiłku z powodu upływu okresu jego pobierania. Przedłużony zasiłek należy się tylko wtedy, gdy małżonkowie przez pewien czas byli jednocześnie na zasiłku (jednemu małżonkowi zasiłek się jeszcze nie skończył, a drugi już zaczął pobierać zasiłek).

Kobieto!

Jeżeli urodziłaś dziecko w trakcie pobierania zasiłku lub w ciągu miesiąca po jego zakończeniu, będziesz zasiłek dostawać tak długo, jak długo byłabyś na zasiłku macierzyńskim.

Na jakie pieniądze możesz liczyć?

Wysokość zasiłku zależy od łącznego stażu pracy (wlicza się m.in. pracę etatową i inne prace zarobkowe, a także działalność gospodarczą, urlop wychowawczy, zasiłek gwarantowany):

Jeżeli przepracowałeś 5 lat - 441,50 zł (80 proc. zasiłku dla bezrobotnych);

Jeżeli przepracowałeś więcej niż 5 lat, ale mniej niż 20 lat - 551,80 zł (100 proc. zasiłku dla bezrobotnych);

Jeżeli pracowałeś ponad 20 lat - 662,20 zł (120 proc. zasiłku dla bezrobotnych).

[Uwaga!] Bezrobotny pobierający zasiłki oraz stypendia podczas odbywania szkolenia lub stażu u pracodawcy ma prawo do zasiłku porodowego. Możesz stracić prawo do zasiłku, gdy:

Upłynie okres, na który został on przyznany;

Odmówisz bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia, innej pracy zarobkowej, szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego dorosłych, wykonywania prac interwencyjnych, robót publicznych, poddania się badaniom lekarskim lub psychologicznym mającym na celu ustalenie zdolności do pracy;

Po skierowaniu nie podejmiesz szkolenia, przygotowania zawodowego dorosłych, stażu, wykonywania prac społecznie użytecznych lub innej formy pomocy.

Weź dotację i załóż firmę!

Jeśli jesteś bezrobotny, a myślisz o założeniu własnej firmy, możesz liczyć na jednorazową dotację. Nie może ona jednak przekroczyć pięciokrotności przeciętnego wynagrodzenia (obecnie jest to 15 tys. zł). Bezrobotni (przede wszystkim ci, którzy pozostają bez pracy przez co najmniej 3 lata), osoby zagrożone wykluczeniem społecznym oraz niepracujące osoby niepełnosprawne będą mogli zakładać spółdzielnie socjalne. Ci, którzy zdecydują się na prowadzenie działalności gospodarczej w tej formie, mogą otrzymać dotację nieprzekraczającą trzykrotności przeciętnego wynagrodzenia (ok. 9 tys. zł) na jednego członka założyciela spółdzielni. Jeżeli ktoś przystąpi do istniejącej już spółdzielni socjalnej, może liczyć na dotację nieprzekraczającą dwukrotnego przeciętnego wynagrodzenia (ok. 6 tys. zł).

Dodatkowo jako przyszły przedsiębiorca możesz liczyć na zwrot 80 proc. kosztów pomocy prawnej, konsultacji i doradztwa w podjęciu działalności gospodarczej. Taki zwrot nie może wynosić więcej niż przeciętne wynagrodzenie (obecnie ok. 3 tys. zł).

Dodatek szkoleniowy

Możesz zwiększyć swoje szanse na uzyskanie pracy i podwyższyć kwalifikacje zawodowe, biorąc udział w szkoleniach organizowanych przez starostę. W okresie szkolenia przysługuje ci dodatek szkoleniowy w wysokości 20 proc. zasiłku dla bezrobotnych, czyli 110,40 zł miesięcznie. Szkolenie trwa najczęściej 6-12 miesięcy, czasami może być przedłużone do 24 miesięcy.

Jeśli jednak z własnej winy nie ukończysz szkolenia, będziesz musiał zwrócić koszty, chyba że powodem nieukończenia szkolenia było podjęcie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.

Pożyczka szkoleniowa

Na twój wniosek starosta może ci udzielić nieoprocentowanej pożyczki na sfinansowanie kosztów szkolenia do wysokości 400 proc. przeciętnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu podpisania umowy pożyczki (obecnie ok. 11,874 zł). Musisz ją zwrócić w ciągu 18 miesięcy od ukończenia szkolenia.

Stypendium w czasie odbywania szkolenia

Jeśli zostaniesz skierowany przez starostę na szkolenie, a nie masz jeszcze 25 lat, zamiast dodatku szkoleniowego przysługuje ci w okresie jego odbywania stypendium w wysokości 40 proc. kwoty zasiłku dla bezrobotnych, czyli 220,80 zł miesięcznie. Starosta na twój wniosek może sfinansować z Funduszu Pracy koszty studiów podyplomowych do wysokości 75 proc., jeżeli uprawdopodobnisz, że ukończenie danych studiów zapewni uzyskanie odpowiedniej pracy.

Stypendium w okresie kontynuowania nauki

Jeśli jesteś bezrobotnym do 25. roku życia lub bezrobotnym bez kwalifikacji zawodowych i w okresie 6 miesięcy od dnia zarejestrowania się w urzędzie pracy podjąłeś dalszą naukę w szkole ponadpodstawowej lub ponadgimnazjalnej dla dorosłych albo w szkole wyższej w systemie studiów wieczorowych lub zaocznych, starosta na twój wniosek przyznaje stypendium na kontynuowanie nauki w wysokości 50 proc. kwoty zasiłku dla bezrobotnych, czyli 2275,90 zł. Stypendium wypłacane jest przez okres 12 miesięcy. Starosta może podjąć decyzję o kontynuacji wypłacania stypendium do ukończenia nauki zgodnie z programem nauczania.

Warunek:

Twój miesięczny dochód na osobę w rodzinie nie może przekroczyć kwoty 316 zł, a jeśli jesteś osobą samotną - 461 zł.

Stypendium w okresie odbywania stażu lub przygotowania zawodowego

Staż przeznaczony jest dla młodych bezrobotnych do 25. roku życia oraz bezrobotnych absolwentów szkół wyższych, którzy nie ukończyli 27. roku życia. Natomiast przygotowanie zawodowe przeznaczone jest dla osób bezrobotnych długotrwale, bezrobotnych bez kwalifikacji zawodowych, bezrobotnych powyżej 50. roku życia, bezrobotnych wychowujących samotnie co najmniej jedno dziecko do 7. roku życia oraz bezrobotnych będących osobami niepełnosprawnymi. W tym czasie przysługuje ci stypendium w wysokości 140 proc. zasiłku dla bezrobotnych - 772,60 zł.

Dodatek aktywizacyjny

Jeżeli masz prawo do zasiłku dla bezrobotnych, a podejmiesz pracę (ale nie działalność gospodarczą) zanim upłynie okres, w którym by ci on przysługiwał, masz prawo do dodatku aktywizacyjnego:

W wysokości stanowiącej różnicę między minimalnym wynagrodzeniem za pracę a otrzymywanym wynagrodzeniem, nie większej jednak niż 50 proc. zasiłku dla bezrobotnych, który by ci przysługiwał, czyli do 275,90 zł. Jeśli na podstawie skierowania urzędu pracy podjąłeś pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy i otrzymujesz wynagrodzenie niższe od minimalnego, masz wtedy prawo do dodatku;

W wysokości 50 proc. zasiłku dla bezrobotnych przez połowę okresu, w jakim przysługiwałby ci ten zasiłek, czyli do 275,90 zł - jeśli sam znalazłeś pracę.

Prace społecznie użyteczne

Jeśli nie masz już prawa do zasiłku, możesz dostać skierowanie do wykonywania prac społecznie użytecznych na terenie gminy, w której mieszkasz lub przebywasz w wymiarze do 10 godzin w tygodniu. Przysługuje ci wówczas wynagrodzenie w wysokości nie niższej niż 6,50 zł za każdą godzinę pracy.

Prace interwencyjne i roboty publiczne

Możesz być skierowany do wykonywania prac interwencyjnych przez okres 6 miesięcy, jeśli:

Masz więcej niż 50 lat;

Jesteś osobą długotrwale bezrobotną (tj. musisz być zarejestrowany w urzędzie pracy łącznie przez 12 miesięcy w okresie ostatnich 2 lat);

Nie masz 25 lat;

Nie masz kwalifikacji zawodowych;

Samotnie wychowujesz co najmniej jedno dziecko w wieku do 18 lat;

Jesteś osobą niepełnosprawną.

Zwrot kosztów przejazdu i zakwaterowania

Możesz starać się o zwrot kosztów przejazdu, jeśli na podstawie skierowania urzędu pracy: pracujesz, odbywasz szkolenie, staż lub przygotowanie zawodowe w miejscu pracy albo masz zajęcia z zakresu poradnictwa zawodowego poza miejscem zamieszkania. W takiej sytuacji możesz też dostać zwrot kosztów zakwaterowania, jeśli jest to miejscowość, do której czas dojazdu i powrotu do miejsca stałego zamieszkania wynosi łącznie ponad 3 godziny dziennie.

Warunek:

Twoje wynagrodzenie nie może przekraczać 200 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę.