Fundusze na rozwój dla średnich miast

Po przemianach 1989 roku w mniejszych ośrodkach miejskich często upadały lub były likwidowane zakłady przemysłowe. Niestety, niejednokrotnie były one największym pracodawcą w mieście lub nawet w regionie. Mieszkańcy ubożeli i wyjeżdżali w poszukiwaniu pracy, a miasta podupadały. Wiele z nich jest dziś nadal mocno zapóźnionych, jeśli chodzi o infrastrukturę miejską, jakość szkolnictwa, dostępność do kultury, a przede wszystkim brakuje w nich miejsc pracy. Pakiet dla Średnich Miast, będący elementem rządowej Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, ma dać samorządowcom narzędzia, by to zmienić. Pakiet dotyczy 255 miejscowości w całej Polsce. To miasta powyżej 15 tys. i 20 tys. mieszkańców. Według analiz specjalistów z Polskiej Akademii Nauk szczególnego wsparcia potrzebują 122 ośrodki miejskie. Ich sytuacja gospodarcza jest najtrudniejsza i najbardziej potrzebują impulsów do rozwoju i zwiększenia konkurencyjności. – Miasta średniej wielkości mogą stać się kołem zamachowym rozwoju gospodarczego – powiedział Adam Hamryszczak, podsekretarz stanu w MR na konferencji w Warszawie poświęconej Pakietowi. To prawda, wszystko zależy od samorządów i ich chęci do działania i zmiany.

INWESTYCJE TO ROZWÓJ

JANUSZ HAMRYSZCZAK, zastępca prezydenta Przemyśla

Z perspektywy średnich miast, do jakich zalicza się Przemyśl, Strategię na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, której elementem jest Pakiet dla Miast Średnich, odbieramy bardzo pozytywnie. Uważam, że strategia i pakiet są napisane z punktu widzenia samorządów i społeczności lokalnych, i uwzględniają problemy, które od kilku lat te podmioty zgłaszają, a które do tej pory nie doczekały się wpisania w jakiś program rządowy.

Mamy nadzieję, że w ramach tego programu, m.in. z wykorzystaniem Funduszu Inwestycji Samorządowych, będziemy mieli możliwość pozyskania instrumentów finansowych innych niż kredytowe, co wzmocni nasze możliwości inwestycyjne. A bez inwestycji nie ma rozwoju w samorządach. Przemyśl jest miastem specyficznym, przede wszystkim zabytkowym, nie ma tu takiej tradycji przemysłowej, jak w innych ośrodkach. Tu przemysł jest rozproszony w kilku branżach – od przemysłu elektromaszynowego do czystego rzemiosła, które stanowi wartość dodaną, gdyż nie występuje w innych rejonach, np. fajkarstwo, ludwisarstwo.

Przemyśl ma też strefę inwestycyjną, w której niestety nie widać na razie inwestorów. Liczymy, że proponowane instrumenty zawarte w Pakiecie dla Średnich Miast, wspierające warunki do napływu kapitału, spowodują wyludniania się miasta, który wynika z braku miejsc pracy, ale także jakości życia. Po pierwsze stworzenie warunków do napływu inwestorów, a po drugie możliwość realizacji inwestycji poprawiających tzw. jakość życia, jak choćby budowa obiektów sportowo- rekreacyjnych, np. basenu. Będziemy się starali uzyskać brakujące środki na te przedsięwzięcia z zewnątrz, gdyż nie jesteśmy w stanie wygospodarować ich z własnego budżetu. Chociażby dlatego, że są nałożone reżimy wynikające z ustawy o finansach publicznych. Chcielibyśmy teraz skorzystać ze szkoleń dotyczących realizowania Programu Partnerstwo Prywatno-Publiczne, gdyż nie mamy w tym zakresie doświadczenia. Ja osobiście jestem zwolennikiem takiej koncepcji, bo ona jest bardziej efektywna, wnosi do sektora publicznego dobre praktyki, nowoczesne rozwiązania w obszarze zarządzania finansami i efektywności organizacyjnej.

Jakie obszary Państwa zdaniem wymagają wprowadzenia innowacji?

Innowacja to każda zmiana, która coś ulepsza, daje nową jakość lub pozwala stworzyć nowy produkt czy usługę. Innowacje mogą dotyczyć każdej dziedziny życia. Wyobraź sobie, że możesz decydować o tym, w jakich różnych obszarach życia zostaną wprowadzone innowacje. Czy są obszary, w których chciał(a)byś, żeby zostały one wprowadzone?

NAJWAŻNIEJSZE ZAŁOŻENIA

Istotnym elementem Pakietu jest wsparcie z programów finansowanych z Funduszy Europejskich, zarządzanych przez Ministerstwo Rozwoju. Może ono wynieść prawie 2,5 miliarda złotych.

Pakiet obejmuje wiele różnorodnych i wzajemnie uzupełniających się inicjatyw. Pomoc mogą otrzymać samorządy, przedsiębiorcy, szkoły i organizacje pozarządowe. Mają ułatwione zadanie, bo o wsparcie konkurują tylko z samorządami i organizacjami z innych średnich miast o podobnych możliwościach i warunkach lub dostają dodatkowe punkty, które poprawiają ich sytuację względem silniejszych samorządów.

DWA GŁÓWNE ZAŁOŻENIA PAKIETU DLA ŚREDNICH MIAST TO:

- zapewnienie jak najlepszych warunków dla inwestycji publicznych,
- zaoferowanie samorządom konkretnych narzędzi, które pozwolą im przyciągnąć do miast nowych inwestorów, a razem z nimi – nowe miejsca pracy.

2,5 MLD ZŁ DO WZIĘCIA

Średnie miasta mogą sięgnąć po prawie 2,5 miliarda złotych z Funduszy Europejskich. Oczywiście mogą także ubiegać się o środki z Funduszy Europejskich na zasadach ogólnych. Zobacz z jakich programów można korzystać w ramach Pakietu dla Średnich Miast.
-

DEDYKOWANE KONKURSY

By otrzymać wsparcie, przedsiębiorcy, samorządy czy instytucje muszą zgłosić się do specjalnie dla nich ogłaszanych konkursów.

1. DLA PRZEDSIĘBIORCÓW

Z Programów Polska Wschodnia i Inteligentny Rozwój wyodrębniono pulę środków dla średnich miast – nie chodzi o miejsce, w którym prowadzona jest firma, a o lokalizację inwestycji. To oznacza, że przedsiębiorcy z tych ośrodków muszą pokonać mniejszą niż zazwyczaj konkurencję, by otrzymać wsparcie z Funduszy Europejskich. Z Programu Polska Wschodnia do 31 lipca trwa nabór wniosków w konkursie na dofinansowanie wdrażania innowacji przez małe i średnie przedsiębiorstwa. Wyodrębniono na to pulę 60 mln zł. Przedsiębiorcy mają szansę otrzymać wsparcie na wytworzenie nowatorskich produktów czy usług, które są efektem własnych lub nabytych prac B+R (w ich wyniku dochodzi np. do powstania prototypu, wynalazku, ulepszenia technologii itp.). Z Programu Inteligentny Rozwój zostanie przekazane 400 mln zł na projekty przedsiębiorców w miastach objętych Pakietem. Dotyczyć mają wdrożenia innowacyjnych produktów i usług (wyników prac B+R) na rynek. Wnioski będzie można składać prawdopodobnie od września 2017 r. do lutego 2018 r.

2. NA UCZELNIE WYŻSZE

Do konkursów z Programu Wiedza Edukacja Rozwój mogą startować uczelnie wyższe. Nabór wniosków dotyczący kompetencji w szkolnictwie wyższym trwa do 28 lipca. Na projekty przeznaczono 100 mln zł. Wsparcie przeznaczone jest na programy kształcenia studentów w ścisłej współpracy z lokalnymi pracodawcami, w tym na realizację wysokiej jakości programów stażowych oraz programów rozwoju kompetencji (m.in. szkolenia, zajęcia warsztatowe, wizyty studyjne).

3. NA RYNEK PRACY

Z Programu Wiedza Edukacja Rozwój (POWER) wsparcie przeznaczone jest dla projektów mających aktywizować zawodowo młode osoby bezrobotne, które nie są w stanie znaleźć dla siebie stałej pracy. Część z działań wykorzystuje w tym celu mobilność ponadnarodową – to oznacza, że wybrana instytucja lub organizacja z Polski współpracuje z podmiotem za granicą, by uczestnikom projektu zapewnić zagraniczne staże.

Polacy u zagranicznego pracodawcy zdobywają doświadczenie zawodowe niezbędne do znalezienia pracy w Polsce, ale również nabywają takie cechy, jak samodzielność, umiejętność radzenia sobie ze stresem, praca w grupie czy kompetencje językowe. Na tego typu projekty przeznaczono 14 mln zł. POWER finansuje także projekty dotyczące współpracy ponadnarodowej, która polega na wspólnej realizacji projektu przez organizację polską i z zagranicy. Służą one przeniesieniu do Polski zagranicznych dobrych praktyk w obszarze rewitalizacji w sferze społecznej, co ma na celu włączenie społecznych grup znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy z miast średnich. Na tego typu projekty przeznaczono 15 mln zł, a nabór odbędzie się w listopadzie.

4. NA OCHRONĘ ŚRODOWISKA

W ramach konkursu z Programu Infrastruktura i Środowisko również wyodrębniono oddzielną pulę pieniędzy dla średnich miast – 100 mln zł, w tym dla miast średnich tracących funkcje społeczno- gospodarcze 50 mln zł. Pieniądze mogą być przeznaczone na odnowienie zanieczyszczonych lub zdegradowanych terenów. Miasta, które wygrają konkursy, będą mogły przywrócić do użytku tereny zdegradowane, zdewastowane lub zanieczyszczone, tereny poprzemysłowe, powojskowe, pogórnicze itp.

INNE SPOSOBY UZYSKANIA WSPARCIA

W Pakiecie dla Średnich Miast znalazły się także środki krajowe – ponad 400 mln zł z Funduszu Inwestycji Samorządowych. Z Funduszu korzystać będą spółki samorządowe realizujące zadania użyteczności publicznej. Miasta mogą ubiegać się też o sfinansowanie wkładu własnego do przedsięwzięć realizowanych z wykorzystaniem Funduszy Europejskich. Instrumentów jest bardzo dużo.

ZIELONE ŚWIATŁO DLA ŚREDNICH MIAST

WALDEMAR TROCHIMIUK, burmistrz Przasnysza

Bardzo pozytywnie oceniamy inicjatywę Ministerstwa Rozwoju i Pakiet dla Średnich Miast. Zamierzamy korzystać z instrumentów w nim przewidzianych na poprawę infrastruktury miasta. Takie działania rządu, jak stworzenie Pakietu dla Średnich Miast, są bardzo potrzebne, gdyż wspierają działalność samorządów Średnich ośrodków miejskich. Dotychczas Takie miasta miały małe możliwości korzystania z krajowych Środków publicznych, szczególnie na przedsięwzięcia infrastrukturalne. Bardzo ciekawym programem jest Mieszkanie plus. Choć Przasnysz nie będzie realizował tego programu w najbliższych latach, to wiem od innych samorządowców i sam również potwierdzam, że jego założenia dobrze trafiają w potrzeby społeczności lokalnych. Cała Strategia na rzecz Odpowiedzialności i Rozwoju to bardzo mocne zielone światło, szczególnie dla miasteczek do 20 tysięcy mieszkańców.

ZOBACZ, CZY NA LIŚCIE JEST TWOJE MIASTO

Jeśli chcesz wiedzieć, czy twoje miasto znalazło się wśród tych, które będą korzystać z Pakietu, sprawdź listy miast średnich znajdujące się pod linkami:

Lista 122 miast średnich powyżej 20. tys. mieszkańców, które tracą funkcje społeczno-gospodarcze:
www.mr.gov.pl/media/36254/Delimitacja_miast_srednich_SOR_11.pdf

Lista miast średnich (255 miast, w tym mających 15–20 tys. mieszkańców, będących stolicami powiatów): www.mr.gov.pl/media/36253/Delimitacja_miast_srednich_SOR_Sleszynski_11.pdf

TU UZYSKASZ INFORMACJE

Jeśli szukasz informacji na temat wsparcia z unijnych funduszy, bezpłatnie udzielą ci ich konsultanci z Punktów Informacyjnych Funduszy Europejskich. Listę Punktów i ich adresy znajdziesz na stronie: www.funduszeeuropejskie.gov.pl/punkty