Gdy zatrudniasz cudzoziemca

Polscy rolnicy, ale też i rodzime firmy produkcyjne coraz częściej i coraz chętniej zatrudniają cudzoziemców, zwłaszcza tych zza wschodniej granicy. W pierwszej połowie 2011 roku powiatowe urzędy pracy zarejestrowały prawie 100 tys. takich oświadczeń od pracodawców zamierzających zatrudnić obcokrajowców w rolnictwie, leśnictwie, łowiectwie i rybactwie. W całym kraju takich oświadczeń dotyczących pracy we wszystkich branżach było prawie 164 tys., z czego blisko 96 tys. dotyczyło obywateli Ukrainy. Polscy przedsiębiorcy uważają, że zapotrzebowanie na ręce do pracy ze Wschodu będzie jeszcze rosło. Problem dostrzegają też ustawodawcy i przychodzą im w sukurs. Dzięki zmienionym przepisom, które weszły w życie 28 lipca 2011 roku, zatrudnianie obcych pracowników w polskich firmach stało się dużo łatwiejsze.

Oświadczenie zamiast zezwolenia

Najważniejsze zmiany wprowadzone przez nowe rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej dotyczą zasad zatrudniania pracowników z Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji oraz Ukrainy. Teraz przepisy umożliwiają przyjmowanie do pracy w Polsce cudzoziemców z tych państw bez konieczności uzyskiwania zezwolenia na pracę. Zamiast zezwolenia wystarczy zarejestrowane przez przyszłego pracodawcę oświadczenie o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcowi. Nowe rozporządzenie uzależnia jednak możliwość zatrudnienia obcokrajowca bez zezwolenia na pracę od zawarcia umowy w formie pisemnej. Zmienione przepisy dotyczą tylko pracy tymczasowej. Obywatele Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji i Ukrainy mogą pracować bez zezwolenia, pod warunkiem że pracę tę wykonują w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy.

Na pół roku

W nowym rozporządzeniu zostało też wyraźnie zaznaczone, że ten okres 6 miesięcy pracy w kolejnych 12 miesiącach, w czasie których cudzoziemcy z tych krajów mogą pracować bez zezwolenia na pracę w Polsce, będzie dotyczył łącznego zatrudnienia u wszystkich pracodawców powierzających im wykonywanie pracy. Jednakże po upływie 6 miesięcy możliwe jest przedłużenie zatrudnienia poprzez wystąpienie o zezwolenie na pracę dla konkretnej osoby. Jeśli zgodnie ze złożonym oświadczeniem osoba taka była już zatrudniona na dłużej niż na 3 miesiące, to zezwolenie zostanie wydane w trybie uproszczonym (bez czynności związanych z badaniem rynku pracy).

Nowe rozporządzenie określające uproszczone procedury dopuszczania cudzoziemców do polskiego rynku pracy ma zastosowanie wyłącznie do pracy tymczasowej. Dlatego jednocześnie zostały uchylone wcześniej obowiązujące przepisy (do 27 lipca 2011 r.), które umożliwiały przedłużenie pracy na ponad sześć miesięcy pod warunkiem, że cudzoziemiec dysponował zezwoleniem na pobyt na czas określony na terytorium RP udzielonym w związku z wykonywaniem innej pracy, niż będąca przedmiotem oświadczenia.

Uwaga!

Osoby, które podjęły pracę bez zezwolenia przed dniem wejścia w życie przepisów nowego rozporządzenia, podlegają dotychczasowym regulacjom, czyli kontynuują zatrudnienie, ale nie dłużej niż przez 6 miesięcy. To oznacza, że pracę bez zezwolenia można przedłużyć maksymalnie do 28 stycznia 2012 roku.

Jak przyjąć obcokrajowca do pracy

Polscy przedsiębiorcy, rolnicy, rybacy i wszystkie osóby fizyczne, które chcą zatrudniać przez pół roku pracowników z Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji oraz Ukrainy muszą dopełnić kilku formalności. Oto one.

Krok pierwszy - zarejestrować oświadczenie

Pracodawca zamierzający zatrudnić Ukraińca, Białorusina, Rosjanina, obywatela Mołdawii bądź Gruzji ma obowiązek zarejestrowania oświadczenia o zamiarze powierzenia pracy cudzoziemcowi w powiatowym urzędzie pracy właściwym dla siedziby lub miejsca zamieszkania wnioskodawcy. Procedura rejestracji odbywa się w trakcie wizyty w PUP i jest bezpłatna zarówno dla składającego oświadczenie, jak i cudzoziemca.

Krok drugi - wypełnić formularz oświadczenia

Nowe przepisy określają także, jakie dodatkowe informacje dotyczące pracy cudzoziemca powinny zostać zamieszczone w oświadczeniu składanym do PUP przez polskiego pracodawcę, który zamierza zatrudnić cudzoziemca.

Oświadczenie składane na obecnie obowiązujących zasadach powinno:

zawierać dane jednoznacznie identyfikujące

- firmę - m.in. wpis do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) lub wpis do Ewidencji Działalności Gospodarczej,

- rolnika - m.in. zaświadczenie o podleganiu ubezpieczeniu w KRUS, zaświadczenie z urzędu gminy o powierzchni fizycznej i przeliczeniowej gospodarstwa rolnego lub inny dokument potwierdzający posiadanie gospodarstwa rolnego,

- osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej ani rolniczej - dowód tożsamości, np. dowód osobisty;

zawierać dane jednoznacznie identyfikujące cudzoziemca - imię, nazwisko, numer paszportu, adres zamieszkania

wyrażać zamiar zatrudnienia w określonym czasie z podaniem:

- nazwy zawodu,

- miejsca wykonywania pracy przez cudzoziemca,

- daty rozpoczęcia przez niego pracy,

- okresu wykonywania pracy,

- rodzaju umowy stanowiącej podstawę wykonywania pracy przez cudzoziemca (podstawą wykonywania pracy przez cudzoziemca musi być bowiem pisemna umowa),

- wysokości wynagrodzenia brutto;

zawierać informację o braku zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy na bazie lokalnego rynku pracy

Krok trzeci - podpisać pouczenie prawne

Przyszły pracodawca musi podpisać oświadczenie, że zapoznał się z przepisami związanymi z pobytem i pracą cudzoziemców na terenie Polski - m.in., że cudzoziemcowi musi płacić tyle samo co polskiemu pracownikowi zatrudnionemu na tym samym stanowisku i że będzie przestrzegał wobec niego przepisów o czasie pracy.

Krok czwarty - przesłać oświadczenie cudzoziemcowi

Na podstawie oświadczenia obcokrajowiec może dostać wizę pracowniczą w polskim konsulacie i przyjechać do pracy w naszym kraju.

Krok piąty - podpisać umowę z cudzoziemskim pracownikiem

Poza tym musi zgłosić go do ZUS i urzędu skarbowego.