Krok po kroku do franczyzy

Przejście na nią wielu przedsiębiorcom przyniosło zadowolenie i godziwe zarobki. To kusząca perspektywa, zwłaszcza dla osób niedoświadczonych, ale także takich, dla których dbanie o powodzenie własnej marki, wymyślanie chwytów reklamowych i nadążanie za potrzebami rynku jest zbyt dużym wyzwaniem. Cudzy pomysł, który świetnie się sprawdził - to duży plus.

Do tego dochodzi fakt, że nadal mowa o własnym interesie. Franczyzobiorca prowadzi przecież działalność na własny rachunek, w swoim imieniu. Z jednej strony ograniczają go zasady narzucone przez franczyzodawcę, z drugiej zwolniony jest z zastanawiania się nad wieloma problemami.

Przyszłym przedsiębiorcom często towarzyszy obawa, że z założeniem firmy na zasadzie franczyzy wiąże się znacznie więcej koniecznych do wypełnienia formalności niż w przypadku założenia interesu na własnych zasadach. W rzeczywistości formalne wymogi wiążące się z franczyzą nie są nadmierne i nie powinny do niej zniechęcać. Nie można też zapominać, że osoba, która chce od podstaw budować markę swojej firmy, musi ponieść znaczne nakłady finansowe na reklamę i promocję. Przede wszystkim zaś musi działać metodą prób i błędów. Wdrażać kolejne pomysły, obserwować, czy się sprawdzają, a potem ewentualnie się z nich wycofywać. To nie pozostaje bez wpływu na wydatki przedsiębiorcy. Przyłączenie się do sieci, która już zdała rynkowy egzamin, jest prostsze i mniej ryzykowne. Jak to zrobić?

1. Krok pierwszy - przemyśl, czy się nadajesz

Wybierz franczyzę, jeśli:

=nie znosisz ryzykować,

=nie jesteś kreatywny,

=nie masz zaufania do własnych pomysłów,

=masz spory kłopot z podejmowaniem decyzji,

=dobrze czujesz się pod tak zwanym parasolem i lubisz mieć poczucie, że ktoś czuwa nad bezpieczeństwem twoich działań.

W takiej sytuacji doświadczona, rozpoznawalna marka franczyzowa, która daje niemal gwarancję dobrego startu, to naprawdę dobre wyjście.

Ponadto, odwołując się do przyczyn obiektywnych, franczyza będzie dla ciebie dobrym rozwiązaniem, jeżeli:

=nie masz doświadczenia,

=środki, które zgromadziłeś na rozwój własnego biznesu są niewystarczające.

2. Krok drugi - wybór franczyzy

O franczyzie produkcyjnej, czyli produkowaniu identycznych produktów jak wytwarzane przez franczyzodawcę, raczej możesz zapomnieć. Chyba że chcesz być w Polsce pionierem w tej dziedzinie.

Franczyza usługowa, bardzo u nas popularna, polega na udostępnianiu franczyzobiorcy wiedzy technicznej, tak zwanego know-how, dotyczącej receptur i procedur wykonywania usługi. Mówiąc krótko, franczyzobiorca zajmuje się świadczeniem usług ściśle według "przepisu" franczyzodawcy. Na przykład prowadzi kawiarnię o określonym wystroju, serwującą w takich, a nie innych naczyniach kawę konkretnych marek, przygotowaną według przepisu franczyzodawcy. Personel kawiarni zostaje odpowiednio przeszkolony, aby postępować i zachowywać się zgodnie ze standardem franczyzodawcy i jego wymaganiami. Oczywiście franczyzobiorca wykorzystuje też znak towarowy franczyzodawcy. Jeśli chcesz działać w takich branżach jak gastronomia, edukacja (np. chcesz założyć szkołę językową), nieruchomości, fryzjerstwo czy turystyka, franczyza usługowa jest dla ciebie.

Franczyza handlowa (dystrybucyjna) to taka, w której franczyzobiorca dostaje od franczyzodawcy towary do sprzedania, a także ścisłą instrukcję co do tego, w jaki sposób mają one zostać sprzedane klientom. Określony asortyment jest więc sprzedawany pod określonym szyldem, którym jest marka franczyzodawcy. Masz zamiar zająć się sprzedażą np. akcesoriów niemowlęcych, pieczywa, obuwia, ubrań, kosmetyków, biżuterii, porcelany czy sprzętu AGD? Może warto wybrać znaną markę, polegając na zasadach franczyzy handlowej? Weź pod uwagę również fakt, że ten typ franczyzy jest najłatwiejszy. Wybierać go powinni więc przedsiębiorcy niedoświadczeni, choć oczywiście nie jest to reguła, bo ta opcja jest odpowiednia również w przypadku starych wyjadaczy, zajmujących się handlem od lat, ale np. mających dość rozważania, co, gdzie i komu sprzedawać. Niewątpliwym atutem takiej franczyzy jest bardzo szybki zwrot nakładów, poczynionych na wyposażenie sklepów i punktów sprzedaży.

3. Krok trzeci - porozmawiaj z franczyzobiorcami

Rozmowy z innymi przedsiębiorcami, którzy mają już doświadczenia z określonym, wybranym przez nas rodzajem franczyzy, mogą okazać się bezcenne. Takie rozmowy pomogą nam np. uświadomić sobie, że sytuacja danej branży na rynku nie jest tak dobra, jak się spodziewaliśmy, planując własny interes. Ewentualnie, że nasze oczekiwania wobec wybranego franczyzodawcy są nierealne. Szukając kontaktów z innymi franczyzobiorcami, do których wkrótce chcesz dołączyć, staraj się nie ograniczać do jednego rodzaju działalności, tego tylko, który chcesz wykonywać. Może się okazać, że z rozmów z doświadczonymi franczyzobiorcami wyłoni się rozwiązanie, którego w ogóle nie brałeś pod uwagę, a które jest mniej ryzykowne i bardziej opłacalne. Po dotarciu do franczyzobiorców dowiedz się przede wszystkim, co inni przedsiębiorcy chwalą, a co ganią w systemie franczyzowym. To cenna wiedza, której nie uzyskasz u franczyzodawcy skupionego na zachęcaniu cię do zostania jego partnerem.

4. Krok czwarty - rejestracja firmy

Niezależnie od tego, czy masz zamiar prowadzić własną firmę, czy przystąpić do sieci franczyzowej, przede wszystkim musisz zarejestrować firmę. Jeśli zdecydowałeś się na prowadzenie np. małej cukierni albo niewielkiego sklepu, możesz wybrać najprostszy formalny sposób na własny biznes, czyli działalność jednoosobową. Wadą takiej formy prawnej jest ryzyko, że jeśli interes się nie powiedzie i pojawią się długi, odpowiesz za nie osobistym majątkiem. W razie ryzyka nieosiągnięcia sukcesu lepszym rozwiązaniem są spółki prawa handlowego, np. z ograniczoną odpowiedzialnością. Będąc wspólnikiem, nie odpowiadasz za zobowiązania spółki, a twój osobisty majątek jest bezpieczny, ponieważ dłużnicy są zaspokajani tylko z majątku spółki. Przy zakładaniu większych firm taka forma jest zdecydowanie odpowiedniejsza.

5. Krok piąty - specjalistyczne szkolenie

Zanim przedsiębiorca podpisze umowę franczyzową, musi się dowiedzieć o wybranej marce, produktach i usługach wszystkiego co najważniejsze. Szkolenia, również w trakcie trwania umowy franczyzowej, to nieodłączny element towarzyszący franczyzie. Jako przyszły franczyzobiorca powinieneś przejść specjalistyczne szkolenie, w którego trakcie zapoznasz się z normami obowiązującymi w firmie i zasadami biznesowymi, na które stawia. Szkolenia mają za zadanie nauczenie franczyzobiorcy technik marketingowych, zasad rekrutacji pracowników, a także działań mających na celu wychodzenie zwycięsko w starciach z konkurencją. Bardzo ważne są zyskiwane podczas szkoleń umiejętności techniczne, również te dotyczące prowadzenia księgowości.

6. Krok szósty - wysokość opłat

Franczyzodawca za swoje zaangażowanie w przedsięwzięcie franczyzobiorcy, a także oczywiście za zezwolenie na wykorzystywanie znaku i technologii, pobiera opłaty określone w umowie. Z franczyzą poza wstępną opłatą franczyzową wiążą się również inne opłaty, takie jak bieżąca opłata franczyzowa, opłata dodatkowa (od dodatkowych korzyści franczyzobiorcy) i wpłata na wspólny fundusz marketingowy (pobierana przez niektórych franczyzodawców). Wstępną opłatę franczyzową ustala się, mając na uwadze koszt, jaki franczyzodawca poniósł na rzecz firmy franczyzobiorcy, na podstawie jego wkładu finansowego w firmę, wartości znaku towarowego, czasu trwania umowy i innych elementów. Przyjęło się, że opłata wstępna stanowi jedną dziesiątą kwoty wydanej na firmę franczyzobiorcy przez franczyzodawcę. Wpłata na wspólny fundusz marketingowy nie jest pobierana przez wszystkich franczyzodawców, ale i nie jest rzadkością. Środki pochodzące z tych wpłat są przeznaczane na szeroko pojęte działania marketingowe. Jeśli porozmawiasz wcześniej z innymi franczyzobiorcami, zorientujesz się, czy opłata, do której uiszczenia będziesz zobowiązany, nie jest wygórowana. Postaraj się też ocenić, czy przy założeniu, że zyski na początku działalności nie będą imponujące, będzie cię na nią stać. Dobry franczyzodawca, ustalając wysokość opłat, którymi obciąży franczyzobiorcę, powinien uwzględnić zasoby finansowe franczyzobiorcy.

7. Krok siódmy - podpisanie umowy

Otwarcie jednostki franczyzowej następuje na podstawie licencji. Licencja jest zezwoleniem na sprzedaż dóbr lub świadczenie usług na określonym terenie. Zawiera markę - znak towarowy, wiedzę i podręcznik operacyjny, w którym mieszczą się zasady prowadzenia działalności. Umowę franczyzową sporządza franczyzodawca, który przygotowuje również cały pakiet franczyzowy, czyli licencję. W licencji, mówiąc najogólniej, znajdują się zasady prowadzenia franczyzy, prawa i obowiązki franczyzodawcy i franczyzobiorcy oraz know-how, czyli szeroko pojęta wiedza techniczna dotycząca określonego rodzaju działalności gospodarczej. W pakiecie powinien się znaleźć podręcznik operacyjny, czyli szczegółowy opis działania określonego umową rodzaju franczyzy. Przedstawione są w nim zasady współpracy pomiędzy franczyzodawcą a franczyzobiorcą, ale również np. zasady dotyczące działania mającej powstać placówki, jej wystroju i wyposażenia. Podręcznik zawiera informacje na temat czasu pracy, stanowisk, praw i obowiązków pracowników, szkoleń i płac, opłat, ubezpieczeń i działań promocyjnych. Znajduje się w nim także wykaz przepisów prawnych, wzory formularzy oraz lista przydatnych kontaktów. W umowie franczyzodawca wskazuje wysokość opłaty wstępnej oraz wysokość bądź zasady ustalania opłat franczyzowych. Dawca licencji wydaje zgodę na używanie przez jej biorcę nazwy handlowej i logo, dołączając informacje o znaku towarowym i warunkach wykorzystywania tego znaku.

Trzeba pamiętać, że umowa franczyzowa podpisywana jest na długi okres i przez cały czas jej trwania, a nie tylko na początku, franczyzodawca sprawuje nad działalnością franczyzobiorcy pieczę, jednocześnie przekazując mu wiedzę niezbędną do prowadzenia działalności na określonym poziomie, w sposób pozwalający uniknąć konkurencji lub z nią wygrać.

Kto nie sprawdzi się w takim biznesie

Istnieje spora grupa przedsiębiorców, którzy nie nadają się do prowadzenia firmy na zasadzie franczyzy. Takie osoby nie będą czerpały satysfakcji z tego typu biznesu, przeciwnie, będą czuły się częściowo ubezwłasnowolnione. Wybierz działalność opartą na swoim pomyśle, jeśli:

=nie lubisz podporządkowywać się narzuconym procedurom,

=masz mnóstwo pomysłów, jesteś bardzo kreatywny,

=lubisz wyzwania i ryzyko,

=cenisz poczucie, że do wszystkiego doszedłeś sam, nawet sporym wysiłkiem,

=jesteś indywidualistą, któremu dość trudno poruszać się w przestrzeni zorganizowanej przez innych.

Poza cechami, które mogą sprawić, że zarówno satysfakcja z prowadzenia tego typu interesu będzie mniejsza, jak i uzyskiwane dochody, istnieją również czynniki obiektywne niesprzyjające franczyzie. W pewnych sytuacjach po prostu lepiej zająć się tworzeniem własnej firmy niż pracą pod cudzym szyldem. Przy idei własnego interesu powinieneś pozostać, jeśli:

=samodzielnie odkryłeś już niszę rynkową i sądzisz, że wymyślony przez ciebie biznes mógłby przynieść spore dochody,

=masz doświadczenie w branży, w której postanowiłeś funkcjonować, i dlatego wypracowanie własnej marki nie będzie dla ciebie problemem,

=masz własne, rozległe kontakty handlowe.