Czynny żal, czyli ratunek dla spóźnialskich. Jak uniknąć kary za nieterminowe rozliczenie PIT?

Czynny żal. Co to jest?

Czynny żal to nazwa nieformalna, której nie znajdziemy w przepisach. Chodzi o sytuację opisaną w art. 16 kodeksu karnego skarbowego, który wskazuje, w jakich okolicznościach, mimo popełniania wykroczenia lub przestępstwa skarbowego (a tak jest traktowane niezłożenia zeznania podatkowego w terminie), nie zostaniemy za to ukarani.

Czynny żal a kara za brak złożonego PIT-u

Złożenie czynnego żalu sprawi, że nie będziesz ukarany za przestępstwo lub wykroczenie skarbowe, a zapłacisz jedynie zaległy podatek. Samo złożenie czynnego żalu nie gwarantuje ci jednak ochrony przed karą. Musisz jeszcze spełnić określone warunki. Przepisy nie wyznaczają określonego terminu na dobrowolne przyznanie się do popełnionego czynu, ale musisz to zrobić jeszcze zanim dowie się o tym urząd skarbowy. Złożenie czynnego żalu będzie bowiem bezskuteczne, jeśli zostało złożone w czasie, kiedy organ ścigania wiedział już o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego.

Zatem - jeśli spóźniłeś się ze złożeniem swojego tegorocznego rozliczenia PIT (termin upłynął 2 maja), możesz skorzystać z instytucji czynnego żalu i uchronić się przed karą praktycznie tylko w ciągu 2-3 dni po upływie terminu na złożenie deklaracji podatkowej (jeżeli bowiem zostałaby ona ostatniego dnia terminu wysłana za pośrednictwem Poczty Polskiej, to urząd otrzymałby przesyłkę mniej więcej 2-3 dni później).

Jak napisać czynny żal do Urzędu Skarbowego?

Czynny żal to po prostu zawiadomienie urzędu skarbowego o popełnieniu czynu zabronionego. To coś w rodzaju donosu na samego siebie do skarbówki - musisz sam o tym zawiadomić na piśmie, albo ustnie do protokołu urząd skarbowy.

Jeśli zdecydujesz się na drogę pisemną, to pismo powinno zawierać:

- dane urzędu skarbowego,

- dane składającego zawiadomienie,

- datę złożenia i miejscowość,

- opis sytuacji,

- uzasadnienie,

- podpis.

Ważne, aby wysyłając czynny żal do urzędu skarbowego listem poleconym zaznaczyć na dowodzie nadania listu „list zawiera zawiadomienie o popełnieniu czynu zabronionego”.

Czynny żal elektronicznie. Jak złożyć czynny żal przez internet?

Jak wskazuje portal biznes.gov.pl, "Czynny żal możesz złożyć (...) w formie elektronicznej wysyłając pismo ogólne na skrzynkę e-PUAP właściwego urzędu skarbowego lub urzędu celno-skarbowego lub przez platformę e-Urząd Skarbowy. Pismo złożone przez internet musi być podpisane podpisem kwalifikowanym, profilem zaufanym lub podpisem osobistym."

Czynny żal do Urzędu Skarbowego. Uzasadnienie jest istotne

W zawiadomieniu urzędu skarbowego o złożeniu deklaracji PIT po terminie należy podać tzw. ”istotne okoliczności czynu zabronionego”, czyli wyjaśnić wszystkie powody i okoliczności, które spowodowały niedotrzymanie terminu złożenia zeznania podatkowego. Od fiskusa zależy, czy przeoczenie terminu uzna za wystarczającą przyczynę nieterminowego dostarczenia do urzędu skarbowego deklaracji podatkowej i odstąpi od wymierzenia ci kary za opieszałość. Jeżeli urząd skarbowy nie uzna czynnego żalu za skuteczny, nie przysługuje ci prawo odwołania się od tej decyzji.

Czynny żal - wzór pisma

Choć przy składaniu czynnego żalu nie jest wymagane konkretne, urzędowe pismo, Ministerstwo Rozwoju przygotowało wzór, który spełnia wszystkie aktualne wymagania. Dostępny jest na stronie: https://www.biznes.gov.pl/pl/opisy-procedur/-/proc/73

Czynny żal złożony? Zapłać podatek

Razem z pismem wyrażającym czynny żal musisz obowiązkowo złożyć deklarację podatkową, o której zapomniałeś i opłacić zaległy podatek razem z odsetkami. Czynny żal chroni cię bowiem przed dodatkowymi karami, natomiast nie zwalnia z obowiązku uregulowania powstałych zaległości i odsetek. Musisz także pamiętać, że jeśli nie uregulujesz w całości należnego podatku wraz z odsetkami, czynny żal nie będzie skuteczny.

Art. 16 § 1 Kodeksu karnego skarbowego (kks) stanowi iż, nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu.