Gdy nie zgłaszasz firmy
Jeśli zamierzasz rozpocząć działalność gospodarczą, to – zgodnie z przepisami - możesz to zrobić dopiero w dniu złożenia wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) albo po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS). Nie zawsze sama rejestracja w CEIDG wystarcza, ponieważ niektóre formy prowadzenia działalności gospodarczej wymagają uzyskania oddzielnego zezwolenia czy koncesji.
Trzeba koniecznie to sprawdzić, bo prowadzenie firmy bez zezwolenia, to czyn karalny. Co ci grozi? Jeśli nie dopełnisz obowiązku rejestracji, popełniasz wykroczenie , a tym samym narażasz się na poważne konsekwencje. Nawet, jeśli nie robisz tego celowo, popełniasz wykroczenie i zostaniesz ukarany.
Jak wynika z kodeksu wykroczeń (art. 601 § 1), osoba, która wykonuje działalność gospodarczą bez:
* wymaganego zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej,
* wpisu do rejestru działalności regulowanej lub
* bez wymaganej koncesji albo zezwolenia,
podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny.
Przeczytaj też: Pracodawca może prześwietlić twojego Facebooka
Uwaga!
Takie same sankcje grożą za niedopełnienie obowiązku aktualizacji ji CEIDG. Wszelkie zmiany trzeba wprowadzić w terminie do 7 dni od momentu ich powstania. Dotyczy to m.in. zmiany siedziby firmy, zawieszenia działalności czy przejścia na inny sposób rozliczania się z fiskusem.
Kara grzywny może wynieść od 20 zł do 5 tys. zł (w zależności od twoich dochodów, warunków osobistych, rodzinnych, sytuacji majątkowej i możliwości zarobkowych).
Grzywna za brak rejestracji firmy to jednak dopiero początek. Prowadzenie działalności gospodarczej bez zgłoszenia jej do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG)oznacza jednocześnie, że nie wywiązujesz się ze swoich obowiązków wobec państwa, bo nie prowadzisz księgowości ( nie uzupełniasz i nie drukujesz księgi przychodów i rozchodów), nie masz kasy fiskalnej, nie płacisz podatków od uzyskanych dochodów, nie składasz deklaracji podatku VAT czy nie opłacasz składek na ubezpieczenia ZUS. Jeśli urzędnicy skarbowi to odkryją, możesz zostać ukarany grzywną za każdą z tych rzeczy z osobna.
Zobacz: Co grozi za niepłacenie składek ZUS
Gdy nie płacisz podatku dochodowego
Jeśli dana działalność wymaga założenia firmy, jako właściciel musisz regularnie opłacać zaliczki na podatek dochodowy. Gdy skarbówka wykryje, że prowadzisz niezarejestrowaną działalność gospodarczą, potraktuje to jako uzyskiwanie przychodów z nieujawnionych źródeł. Będziesz musiał uregulować zaległy podatek wraz z odsetkami – w dodatku terminy zaległości mogą być liczone od pierwotnych terminów zapłaty. Przepisy kodeksu karnego skarbowego przewidują, iż podatnik, który nie ujawnia przedmiotu lub podstawy opodatkowania, naraża podatek na uszczuplenie. W związku z tym podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych lub karze pozbawienia wolności - albo obu tym karom łącznie (art. 54 § 1 k.k.s).
Oprócz tego fikus ma możliwość nałożenia karnej stawki podatku w wysokości 75%, na przychody z nieujawnionych źródeł (aczkolwiek ta opcja została niedawno zakwestionowana przez Trybunał Konstytucyjny).
Przeczytaj: Ile można potrącić pracownikowi z pensji
Gdy nie płacisz podatku VAT
W zależności od rodzaju wykonywanych czynności, możesz być zobowiązany do rejestracji jako podatnik VAT (np. po przekroczeniu limitu sprzedaży lub przy sprzedaży alkoholu, papierosów, paliwa). Wiąże się to z koniecznością rozliczania i odprowadzania VAT do urzędu skarbowego. Jeśli urzędnicy stwierdzą, że VAT nie był płacony mimo takiego obowiązku, nakażą uregulowanie zaległej kwoty wraz z odsetkami za zwłokę, które mogą osiągnąć wysoką wartość.
Gdy nie prowadzisz księgowości
Niezgłoszenie działalności gospodarczej wiąże się z tym, że nie prowadzisz księgowości. Tymczasem jako przedsiębiorca masz obowiązek prowadzenia ewidencji księgowej zdarzeń gospodarczych w księdze przychodów i rozchodów , księgach rachunkowych, ewidencji sprzedaży lub rejestrach VAT. Jeśli tego nie robisz, możesz spodziewać się przykrych konsekwencji. Brak dokumentów księgowych uniemożliwia bowiem ustalenie przychodu (dla celów PIT) i obrotu (na potrzeby VAT), musisz więc liczyć się z tym, że fiskus sam oszacuje te wartości i na tej podstawie wymierzy podatki. W dodatku PIT i VAT (ten, gdy obrót przekroczy 150 tys. zł) trzeba będzie zapłacić wraz z odsetkami za ubiegłe lata. Urzędnik może ukarać cię grzywną za brak i to za każde naruszenie osobno - np. brak deklaracji VAT, brak księgi przychodów i rozchodów) (czasami może to być uznane za jedną czynność – uchylanie się od podatków). W kodeksie karnym skarbowym za brak księgowości lub jej nierzetelnie prowadzenie przewidziana jest grzywna do 240 stawek dziennych.
Jako przedsiębiorca masz obowiązek wystawiania faktur. Jeśli tego nie dopilnujesz, grożą ci sankcje. Czyn ten może zostać zakwalifikowany jako wykroczenie lub przestępstwo skarbowe. Faktury trzeba nie tylko wystawiać i wręczać nabywcom, ale także je przechowywać. Jeśli oferujesz towary lub usługi osobom prywatnym, musisz zainstalować kasę fiskalną, bo zaniedbanie tego może się okazać kosztowne. Za prowadzenie sprzedaży bez kasy fiskalnej i niewydawanie paragonów, mimo takiego obowiązku, grozi grzywna, najczęściej w postaci mandatu. Może być nałożona też dodatkowa kara w wysokości 30 proc. kwoty podatku licząc od momentu rozpoczęcia ewidencji za pomocą kasy rejestrującej.
Więcej znajdziesz tu: Mały ZUS dla firm dopiero od 2019
Gdy nie opłacasz składek ZUS
Jako przedsiębiorca masz obowiązek rejestracji firmy w ZUS odprowadzania składek społecznych i zdrowotnych. Jeśli okaże się, że prowadzisz działalność, ale nie opłacasz składek, trzeba będzie uregulować zaległości wraz z odsetkami. Okres zaległości może być liczony od momentu faktycznego rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej, co zostanie ustalone np. w trakcie kontroli. W przypadku ujawnienia takiej sytuacji, ZUS może wymierzyć ci opłatę dodatkową sięgającą 100% nieopłaconych składek. Dodatkowo trzeba będzie zapłacić odsetki od zaległej kwoty obliczane tak, jak dla zaległości podatkowych.
