Prawo do zasiłku opiekuńczego z powodu choroby kogoś w rodzinie przysługuje zarówno zatrudnionym na umowę o pracę czy na zlecenie jak i prowadzącym własne firmy, ale pod warunkiem, że płacą składki na ubezpieczenie chorobowe (obowiązkowo lub dobrowolnie). Zasiłek przysługuje matce albo ojcu dziecka na sprawowanie osobistej opieki nad zdrowym dzieckiem do lat 8, chorym dzieckiem do lat 14, a także w razie konieczności opieki nad innymi chorymi członkami rodziny.
Zasiłek opiekuńczy przysługuje pod warunkiem, że nie ma innych członków rodziny mogących zapewnić opiekę. Jeśli jednak opiekujesz się chorym dzieckiem do lat 2, masz prawo do zasiłku nawet wówczas, gdy są inni członkowie rodziny mogący zapewnić opiekę.
Jak długo zasiłek i L-4
Zasiłek opiekuńczy przysługuje przez okres zwolnienia od pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki, nie dłużej jednak niż przez:
* 60 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad zdrowym dzieckiem do lat 8 lub chorym dzieckiem do lat 14, albo
* 14 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad dzieckiem w wieku ponad 14 lat lub innym chorym członkiem rodziny.
Łączny okres wypłaty zasiłku opiekuńczego z powodu opieki nad dziećmi i innymi członkami rodziny z różnych przyczyn bez względu na liczbę osób uprawnionych do zasiłku oraz bez względu na liczbę dzieci i liczbę członków rodziny wymagających opieki, nie może przekroczyć 60 dni w roku kalendarzowym.
Kiedy przysługuje zasiłek i zwolnienie z pracy
Opieka nad zdrowym dzieckiem do lat 8 w razie:
* nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których uczęszcza dziecko, a także w przypadku choroby niani, z którą rodzice zawarli umowę "uaktywniającą",
* porodu lub choroby małżonka stale opiekującego się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi sprawowanie opieki,
* pobytu małżonka stale opiekującego się dzieckiem w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej
Ważne! Prawo do zasiłku opiekuńczego z tytułu opieki nad dzieckiem w wieku do ukończenia 8 lat przysługuje także rodzicom niepozostającym w formalnym związku małżeńskim.
Opieka nad chorym dzieckiem do lat 14 – 60 dni w roku
Jeżeli opiekujesz się zdrowym dzieckiem do lat 8 lub chorym dzieckiem do lat 14, zasiłek opiekuńczy przysługuje ci nie dłużej niż przez 60 dni w roku.
Prawo do zasiłku na opiekę nad dzieckiem mają na równi matka i ojciec dziecka, ale zasiłek wypłaca się tylko jednemu z rodziców - temu, który wystąpi z wnioskiem o jego wypłatę za dany okres.
Uwaga! Zasiłek opiekuńczy przysługuje nie tylko na własne dzieci ubezpieczonego, ale również za dzieci jego małżonka (nie jest wymagane przysposobienie), dzieci przysposobione, a także dzieci obce przyjęte na wychowanie i utrzymanie
Opieka nad innym chorym członkiem rodziny – 14 dni w roku
Za innego członka rodziny uważa się małżonka, rodziców, rodzica dziecka, ojczyma, macochę, teściów, dziadków, wnuki, rodzeństwo oraz dzieci w wieku ponad 14 lat - pod warunkiem, że pozostają oni z osobą sprawującą opiekę we wspólnym gospodarstwie domowym w okresie sprawowania opieki.
Jeżeli opieka sprawowana jest nad dzieckiem w wieku ponad 14 lat lub innymi chorymi członkami rodziny, zasiłek opiekuńczy przysługuje przez 14 dni w roku kalendarzowym (chodzi o dni kalendarzowe, nie robocze!), niezależnie od liczby chorych członków rodziny, którymi trzeba się opiekować.
Opieka nad noworodkiem, gdy matka przebywa w szpitalu
Dodatkowy zasiłek opiekuńczy ( do 56 dni) przysługuje ojcu dziecka (pod warunkiem, że jest ubezpieczony), jeśli ubezpieczona matka dziecka, która pobiera zasiłek macierzyński w wymiarze 8 tygodni po porodzie, przebywa w szpitalu.
Ile możesz dostać
Zasiłek przysługuje w wysokości 80 proc. wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku.
Podstawę wymiaru zasiłku dla pracowników stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie, w tym premie i nagrody (po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenia społeczne) wypłacone za okres 12 miesięcy poprzedzających powstanie niezdolności do pracy albo z faktycznego okresu zatrudnienia za pełne kalendarzowe miesiące, jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem tego okresu.
Jeśli nie jesteś pracownikiem (np. masz własną firmę), ale płacisz składki na ubezpieczenie chorobowe ZUS podstawą wymiaru zasiłku opiekuńczego jest wysokość dochodu, od którego opłacasz ubezpieczenie chorobowe.
Jakie dokumenty
Podstawowym dokumentem stanowiącym podstawę do wypłaty zasiłku opiekuńczego z tytułu sprawowania opieki nad chorym dzieckiem lub chorym członkiem rodziny jest zaświadczenie lekarskie wystawione na formularzu ZUS ZLA (przedstawiasz je swojemu pracodawcy lub składasz w ZUS) wystawione przez lekarza opiekującego się chorą osobą. Żeby dostać zasiłek opiekuńczy, musisz też złożyć wniosek o zasiłek opiekuńczy na druku ZUS Z-15 (w firmie, w której pracujesz lub w ZUS, jeśli prowadzisz własny biznes) oraz przedstawić następujące dokumenty:
* na chore dziecko – zwolnienie lekarskie
* na zdrowe dziecko do lat 8:
- oświadczenie o nieprzewidzianym zamknięciu żłobka, przedszkola lub szkoły, do których uczęszcza dziecko,
- decyzja właściwego inspektora sanitarnego zarządzającego izolację
* zaświadczenie lekarskie - w razie porodu, choroby lub pobytu małżonka stale opiekującego się dzieckiem w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej.
