Seniorze! 10 sposobów na wyższą emeryturę. Co zrobić żeby ZUS podniósł świadczenie?

Masz prawo starać się o przeliczenie swojej emerytury i dostawać więcej. ZUS ma obowiązek przeliczyć ci świadczenie za każdym razem, gdy wystąpisz z takim wnioskiem. Jednak muszą zaistnieć okoliczności uzasadniające to przeliczenie, np. po przyznaniu emerytury nadal pracujesz albo znalazłeś nowe dokumenty poświadczające staż pracy lub zarobki. Zawsze warto zgłosić do ZUS wniosek o przeliczenie swego świadczenia, bo niczym nie ryzykujesz. Jeśli okazałoby się, że nowa kwota jest niższa od poprzedniej, ZUS ma obowiązek wypłacać ci emeryturę w dotychczasowej wysokości.

Dorabiaj i przelicz

Jeśli będąc na emeryturze, nadal pracujesz, możesz wystąpić do ZUS nie tylko z wnioskiem o doliczenie stażu pracy, ale też z wnioskiem o przeliczenie podstawy wymiaru świadczenia z uwzględnieniem nowych zarobków. Uzyskane w tym czasie zarobki podniosą podstawę wymiaru emerytury tylko wtedy, jeśli są wyższe od wskazanych we wniosku o emeryturę. Żeby wiedzieć, czy dodatkowe zarobki podwyższą podstawę wymiaru, musisz je porównać z przeciętnymi zarobkami z tego okresu (znajdziesz je na stronie www.zus.pl).

Patrz też: Emerycie! Nie mają dla Ciebie na podwyżki, a posłowie dostają na biura poselskie 64 mln zł

Jeśli nowy wskaźnik podstawy wymiaru emerytury okaże się wyższy, ZUS przeliczy emeryturę według kwoty bazowej obowiązującej w dniu zgłoszenia wniosku. Tak wyliczone świadczenie, a więc z wyższym wskaźnikiem i obliczone od nowej kwoty bazowej, z pewnością będzie korzystniejsze. Warto też przeliczyć emeryturę, jeśli cały czas pracujesz, ale zarabiasz trochę mniej, a twoja emerytura jest zawieszona - też skorzystasz, bo świadczenie zostanie obliczone od nowej, wyższej kwoty bazowej.

Dorabiaj

Jeśli otrzymujesz emeryturę, możesz dorobić do świadczenia. Jeśli skończyłeś 65 lat (mężczyzna) lub 60 lat (kobieta) - możesz dorabiać bez ograniczeń. Gdy natomiast jesteś na wcześniejszej emeryturze, obowiązują cię limity dorabiania. W zależności od tego ile zarobisz, dostaniesz emeryturę w całości, zmniejszoną albo nawet ZUS zawiesi ci wypłatę. Progi zarobkowe zmieniają się co kwartał.

Zawsze jednak warto pracować po przyznaniu emerytury. Bo każdy przepracowany miesiąc ma wpływ na wysokość twego świadczenia - pod warunkiem że odprowadzane były składki na ubezpieczenie społeczne. Dlatego co najmniej raz na kwartał, powinieneś składać wniosek do ZUS o doliczenie przepracowanych miesięcy (składkowych i nieskładkowych) do stażu pracy. Wówczas co trzy miesiące możesz liczyć na wyższą kwotę emerytury.

Znajdź nowe dokumenty

Sprawdź u byłych pracodawców i w archiwach, czy nie ma gdzieś dokumentów, które podwyższą twoje świadczenie:
- potwierdzające staż pracy (okresy składkowe i nieskładkowe) - np. świadectwa pracy, wpisy w legitymacji ubezpieczeniowej, zaświadczenie z uczelni.
- dokumenty płacowe - np. druk Rp-7, kopie list płac, zaświadczenia wydane przez archiwa.

Znalazłeś zaświadczenie o zarobkach

Jeśli udało ci się zdobyć zaświadczenia o zarobkach, które uzyskiwałeś przed przyznaniem emerytury, a których nie przedstawiłeś, składając wniosek o emeryturę, mogą one podnieść twoje świadczenie. ZUS przeliczy ci emeryturę, jeśli okaże się, że nowe zarobki podwyższą podstawę wymiaru. Kwota bazowa będzie wprawdzie ta sama, jednak wyższy wskaźnik zagwarantuje wyższe świadczenie.

Zamiana

Zamiana emerytury wcześniejszej na emeryturę powszechną też daje korzyści. Może to zrobić każdy, kto jest na wcześniejszej emeryturze (nieważne, kiedy na nią przeszedł) i osiągnął wiek emerytalny (60 lat kobieta i 65 lat mężczyzna). Ale najważ-niejszy warunek to opłacanie składek emerytalno-rentowych co najmniej przez 30 miesięcy po przejściu na wcześniejszą emeryturę. Twoja nowa emerytura będzie wyższa dzięki temu, że część socjalna emerytury (wynosząca 24 proc. kwoty bazowej) będzie ustalona według wyższej kwoty bazowej obowiązującej w dniu przyznania nowej emerytury. Pozostałą część emerytury ZUS oblicza od dotychczasowej kwoty bazowej, a następnie waloryzuje. Gdyby jednak okazało się, że ustalona nowa emerytura jest niższa od poprzedniej, dostaniesz świadczenie dotychczasowe.

Z renty na emeryturę

Gdy jesteś na rencie i zarabiasz, powinieneś przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego zgłosić do ZUS wniosek o przyznanie emerytury. Większy staż pracy i większe zarobki to wyższa emerytura.

Zbieg świadczeń

Gdy nabędziesz prawo do emerytury, a masz przyznaną rentę z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej albo z tytułu wypadku w drodze do pracy lub z pracy, który miał miejsce przed 1.01.2003 r., bądź rentę inwalidy wojennego czy wojskowego albo rentę dla kombatantów lub osób represjonowanych to oprócz renty możesz pobierać emeryturę. Ale musisz wybrać - dostaniesz emeryturę powiększoną o połowę renty lub rentę powiększoną o połowę emerytury.

Dodatki

Gdy skończysz 75 lat, masz prawo do dodatku pielęgnacyjnego w wysokości 181,10 zł. Możesz dostawać go wcześniej, jeśli dostarczysz orzeczenie lekarza orzecznika ZUS lub komisji lekarskiej uznające cię za niezdolnego do samodzielnej egzystencji.

Waloryzacja

Najbliższa będzie 1 marca. Wskaźnik waloryzacji wyniesie prawdopodobnie 2,46 proc.

Minimalne wynagrodzenie zamiast lat zerowych

Jeśli przy wyliczaniu emerytury nie udało ci się udowodnić wysokości uzyskiwanych zarobków w niektórych latach w okresie wskazanym do obliczenia podstawy wymiaru, to te lata uwzględniono jako tzw. lata zerowe. Od stycznia 2009 r. można przyjmować do wyliczeń zamiast zera, obowiązującą w tamtych latach wysokość płacy minimalnej (dotyczy osób zatrudnionych na umowę o pracę). ZUS nie zrobi tego automatycznie, musisz złożyć wniosek o przeliczenie podstawy wymiaru świadczenia.

Eugenia Czaplejewicz (62 l.), emerytka z Sokółki (woj. podlaskie), prowadzi sklep odzieżowy.

- Wcześniej byłam pracownikiem biurowym, ale po upadku firmy, w której byłam zatrudniona, zdecydowałam się na pracę w handlu. Mam 1300 zł emerytury, samotnej osobie to wystarczy, ale pracuję głównie po to, aby pomóc moim dzieciom i wnukom. Poza tym pracując, mogę liczyć na wyższą emeryturę w przyszłości.

Posłowie z sejmowej komisji polityki społecznej podzieleni w sprawie dorabiania do emerytury

Barbara Bartuś (44 l.), PiS: Zabierają przywileje
- Ci, którzy przepracowali uczciwie całe życie, nie powinni być zaskakiwani co i rusz zmianami i nowymi pomysłami rządzących. Nie powinno się odbierać danych wcześniej przywilejów. Emeryci powinni wiedzieć, co im się należy. Uważam też, że emeryci powinni mieć szansę i możliwość dorabiania do pensji. Ograniczenia w dodatkowym dochodzie wprowadziłabym tylko dla rencistów. Jeśli dorabiają, to znaczy, że są zdrowi.

Tadeusz Tomaszewski (52 l.), SLD: To trzeba zmienić
- Jestem przeciwny wprowadzonym od stycznia rozwiązaniom dotyczącym emerytur. Tak jak zapowiadaliśmy wcześniej, SLD udzieli wsparcia prezydentowi Komorowskiemu, który obiecał zmiany w ustawie. Jeśli chodzi o ograniczenia w dorabianiu do emerytur i rent, to moim zadaniem nie powinno się limitować dodatkowych dochodów dla tych, którzy wypracowali pełną emeryturę. W przypadku innych grup należy ujednolicić przepisy.

Magdalena Kochan (60 l.), PO: To nic złego
- Rozwiązanie umowy o pracę, by uzyskać emeryturę nie jest według mnie niczym złym. Takie rozwiązania prawne od dawna funkcjonują wśród nauczycieli. Nie widzę więc problemu, by było tak wśród innych grup. Nie mam nic przeciwko dorabianiu do emerytury, jednak w przypadku wcześniejszych emerytów konieczne są ograniczenia. Jeśli ktoś chce korzystać z przywilejów, a takim jest wcześniejsza emerytura, powinien ponieść tego konsekwencje.

Jan Libicki (40 l.), PJN: Przykre, ale dobre
- Jest to przykra sytuacja dla ludzi w wieku emerytalnym, ale jest to dobre posunięcie. Wybór pomiędzy pensją a emeryturą z ZUS likwiduje bowiem tzw. niezdrową konkurencję na rynku pracy. Emeryt, który ma już zapewnione comiesięczne świadczenie, jest często wykorzystywany przez pracodawców. Jest np. gorzej niż jego młodszy kolega na tym samym stanowisku opłacany. Wiadomo, że emeryt, który chce pracować bądź dorobić, zgodzi się na każde warunki pracy. AN