14. emerytura nie dla każdego. Kto musi oddać świadczenie?

Spis treści

1. Komu przysługuje 14. emerytura
2. Potrącenia i odliczenia od czternastki
3. Kto nie dostanie czternastki w 2024 r.
4. Kto dostanie niższą czternastkę
5. Kto będzie musiał oddać świadczenie

Z mocy ustawy, po przekroczeniu przez emeryturę lub rentę kwoty 2900 zł brutto wypłacana 14. emerytura jest obniżana o tyle, o ile ten próg został przekroczony. Osobom, które otrzymują świadczenie główne pomiędzy 2900 zł a 4630,96 zł brutto, czternastka zostanie zmniejszona. Jeśli czyjaś emerytura to 3100 zł brutto, czyli wyższa od kwoty granicznej 2900 zł o 200 zł, jego czternasta emerytura brutto zostanie pomniejszona właśnie o te 200 zł przekroczenia. A ktoś, kto dostaje emeryturę w wysokości 3500 zł brutto, otrzyma czternastkę mniejszą o 600 zł, czyli 1180,96 zł brutto.

Uwaga! Wysokość "czternastki" to maksymalnie 1780,96 zł brutto, co jest równowartością najniższej emerytury obowiązującej od 1 marca 2024 r.

Komu przysługuje 14. emerytura

Dodatkowe świadczenia przysługują seniorom pobierającym różne formy emerytur i rent, w tym emerytury pomostowe, okresowe, kapitałowe, częściowe, a także świadczenia przedemerytalne, renty z tytułu niezdolności do pracy, renty dla inwalidów wojennych, wojskowych, wypadkowych i inne świadczenia specjalistyczne. Emeryturę w pełnej wysokości dostaną tylko ci, których comiesięczne świadczenia nie przekroczą 2900 zł brutto.

Ważne! Otrzymanie czternastej emerytury następuje z automatu, nie trzeba składać dodatkowych wniosków.

Potrącenia i odliczenia od czternastki

Warto pamiętać, że od czternastej, podobnie jak od trzynastej emerytury odliczane są składki na ubezpieczenie zdrowotne (9 proc.) oraz podatek dochodowy (12 proc.). Przez to otrzymywane kwoty netto są mniejsze o sumę tych odliczeń, czyli o 21 proc. Pamiętaj, że kwota pobrana w formie zaliczki na podatek zostanie zwrócona w rocznym zeznaniu podatkowym. Jeżeli suma wszystkich świadczeń w roku nie przekroczy kwoty wolnej od podatku, czyli 30 000 zł, zaliczka na podatek wróci w całości do świadczeniobiorcy. Po przekroczeniu kwoty wolnej od podatku zwrot będzie mniejszy.

Uwaga! Jako że czternasta emerytura podlega ustawie o jednorazowym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów, a nie ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, komornik nie może dokonać potrącenia ani egzekucji z tego świadczenia.

Kto nie dostanie czternastki w 2024 r.

Osoby, których emerytura lub renta przekracza 4630,96 zł brutto, nie otrzymają 14. emerytury, ponieważ minimalna kwota świadczenia wynosi 50 zł. Jeśli z wyliczeń wyjdzie kwota niższa niż 50 zł brutto, emeryt w ogóle nie dostanie tego dodatkowego świadczenia. Również osoby, których wypłata świadczenia zostanie zawieszona na dzień badania prawa do 14. emerytury, czyli 31 sierpnia 2024 r., nie będą uprawnione do otrzymania czternastki. o dodatkowe świadczenie nie przysługuje sędziom i prokuratorom w stanie spoczynku, ponieważ formalnie nie mają oni statusu emeryta ani rencisty.

Kto dostanie niższą czternastkę

Emeryci o dochodach powyżej 2900 zł brutto miesięcznie dostaną czternastkę pomniejszoną o kwotę przekroczenia — według zasady złotówka mniej za każdą złotówkę ponad 2900 zł.

Kto będzie musiał oddać świadczenie

Niektórzy spośród emerytów, mimo że dostaną na konto przelew czternastki, będą musieli zwrócić otrzymaną kwotę. Chodzi o emerytów pobierających wcześniejsze świadczenia emerytalne, wykonujących przy tym pracę zawodową. Jeśli dojdzie do przekroczenia limitu ustalonego przez ZUS, stracą oni prawo do świadczenia przedemerytalnego, w tym także do 14. emerytury. Od 1 czerwca obowiązują nowe limity dorabiania dotyczące seniorów na wcześniejszej emeryturze. Limity te są aktualizowane co 3 miesiące, więc obecne progi są ważne do 1 września. Wynoszą one:

• 5703,20 zł (70 proc. przeciętnego wynagrodzenia) - przekroczenie takiej powoduje zmniejszenie świadczenia,
• 10591,60 zł (130 proc. przeciętnego wynagrodzenia) - przekroczenie takiej kwoty powoduje zawieszenie świadczenia.

Osoby na wcześniejszej emeryturze, które dorabiają, muszą być ostrożne. Przekroczenie zarobkowego limitu (130% przeciętnej krajowej) oznacza zawieszenie emerytury i utratę prawa do czternastki. System weryfikacji może prowadzić do sytuacji, w której osoby nieuprawnione początkowo otrzymują czternastkę. Dzieje się tak, ponieważ prawo do świadczenia przedemerytalnego, a tym samym do czternastki, jest sprawdzane w określonych momentach. Jeśli ktoś pobierze świadczenie, a później okaże się, że nie spełniał warunków, będzie musiał zwrócić otrzymaną kwotę.