Wyrok NSA w sprawie Idea Banku - co się stało?
W poniedziałek, 9 czerwca 2025 roku, Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) wydał wyrok dotyczący przymusowej restrukturyzacji Idea Banku, która miała miejsce w grudniu 2020 roku. NSA uchylił wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (WSA) i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia. Decyzja ta dotyczy skarg kasacyjnych wniesionych w związku z decyzją Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (BFG) o przymusowej restrukturyzacji Idea Banku.
Z 48 skarg kasacyjnych, NSA uznał za zasadne jedynie osiem. Dotyczą one skarg złożonych przez Radę Nadzorczą (RN) banku lub jej członków (pięć skarg) oraz trzech skarg pozostałych pokrzywdzonych (łącznie 256 osób). Jak podaje Business Insider, na sali rozpraw pojawił się nawet adwokat Roman Giertych, reprezentujący Leszka Czarneckiego, co świadczy o wadze sprawy. Sprawa przymusowej restrukturyzacji Idea Banku jest pokłosiem afery GetBack, która wstrząsnęła rynkiem finansowym.
Wyrok NSA oznacza, że sprawa wraca do WSA, który będzie musiał ponownie przeanalizować kluczowe aspekty decyzji BFG. Zgodnie z prawem, WSA ma 30 dni na ponowne rozpoznanie sprawy od momentu przekazania akt.
Kluczowe zarzuty uwzględnione przez NSA
Naczelny Sąd Administracyjny uwzględnił dwa kluczowe zarzuty podniesione w skargach kasacyjnych. Pierwszy dotyczy łączenia funkcji przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny (BFG), a drugi – braku dostępu stron postępowania do akt sprawy.
Rada Nadzorcza Idea Banku oraz jej członkowie zwracali uwagę na problem kumulacji ról przez BFG. Zgodnie z unijnymi przepisami, jedna instytucja może pełnić funkcje gwarancyjne, kuratora banku (tymczasowego administratora) i organu przymusowej restrukturyzacji, ale pod warunkiem zapewnienia operacyjnej niezależności. NSA zauważył, że WSA nie odniósł się do tego wątku, co stanowiło podstawę do uwzględnienia skarg w tym zakresie.
Według Business Insider, sędzia Małgorzata Korycińska podkreśliła, że w tej kwestii wypowiedział się już Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w sprawie przymusowej restrukturyzacji Getin Noble Banku w grudniu 2024 roku. Business Insider podkreśla, że ta kwestia była kluczowa dla NSA.
Jednocześnie NSA nie zgodził się z zarzutami, które kwestionowały możliwość łączenia funkcji kuratora nadzorującego plan naprawczy banku i organu decydującego o zastosowaniu przymusowej restrukturyzacji. Sąd uznał, że takie łączenie jest dopuszczalne, jednak nie przesądził, czy w konkretnym przypadku zostały podjęte odpowiednie działania organizacyjne zapewniające niezależność.
Drugi uwzględniony zarzut dotyczył braku dostępu stron postępowania do akt sprawy. NSA podkreślił, że decyzja o przymusowej restrukturyzacji BFG jest doręczana jedynie radzie nadzorczej banku, a pozostałe strony dowiadują się o niej z komunikatu BFG, który zawiera jedynie ogólne informacje. W efekcie, strona wnosząca skargę na decyzję nie ma dostępu do jej uzasadnienia i nie może skutecznie się bronić. NSA uznał, że w trzech przypadkach doszło do nieważności postępowania z powodu braku wglądu do akt. To naruszenie prawa do obrony, gwarantowane przez Konstytucję.
Co dalej ze sprawą przymusowej restrukturyzacji Idea Banku?
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) otwiera nowy rozdział w sprawie przymusowej restrukturyzacji Idea Banku. Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) będzie musiał ponownie pochylić się nad decyzją Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (BFG), uwzględniając wytyczne NSA dotyczące łączenia funkcji przez BFG oraz dostępu stron do akt postępowania.
Jak wskazuje radca prawny Damian Nartowski, reprezentujący obligatariuszy, wyrok NSA jest korzystny, ponieważ "ewentualne stwierdzenie wadliwości decyzji BFG wciąż pozostaje możliwe". WSA ma 30 dni na rozpatrzenie sprawy od momentu otrzymania akt z NSA. Jeśli sprawa ponownie trafi do NSA, ten sąd będzie miał dwa miesiące na rozpatrzenie skargi kasacyjnej.
BFG w swoim komunikacie prasowym podkreśla, że NSA wskazał na uchybienia po stronie WSA, a nie BFG. Fundusz zaznacza również, że działał zgodnie z polskim i unijnym prawem, a przepisy dopuszczają łączenie różnych funkcji przez jeden organ, co potwierdził wyrok TSUE z 12 grudnia 2024 r.
Przypomnijmy, że decyzja o przymusowej restrukturyzacji Idea Banku została podjęta 30 grudnia 2020 roku. BFG przejął Idea Bank i przekazał go Bankowi Pekao SA ze względu na złą sytuację finansową banku, związaną m.in. z aferą GetBack. Roszczenia obligatariuszy GetBacku, którzy zainwestowali w obligacje Idea Banku, nie zostały przeniesione do Banku Pekao, co utrudniło im odzyskanie pieniędzy. Business Insider przypomina, że ta decyzja BFG wywołała ogromne kontrowersje.
Ponowne rozpatrzenie sprawy przez WSA może mieć wpływ na przyszłe decyzje dotyczące przymusowej restrukturyzacji banków w Polsce i na ochronę praw inwestorów.
Podcasty
Playlisty tematyczne
