Alimenty dla emeryta. Kiedy dorosłe dziecko powinno je płacić?

Wielu seniorów ze względu na niskie emerytury, nie może zaspokoić nawet swoich podstawowych potrzeb. Często w takiej sytuacji mogą liczyć na pomoc dorosłych dzieci, ale nie zawsze tak jest. Dlatego, jeśli całe życie dbałeś o swoje dzieci, a teraz nie wystarcza ci pieniędzy, złóż pozew do sądu o zasądzenie od nich alimentów. Obowiązek alimentacyjny, czyli dostarczanie środków do utrzymania i wychowania, obciąża krewnych w linii prostej, czyli dzieci biologiczne i przysposobione na rzecz rodziców. Obowiązek dotyczy także pasierba w stosunku do ojczyma lub macochy. Dzieci te muszą być pełnoletnie. W sytuacji, gdy dzieci uprawnionego do alimentów nie żyją lub nie są w stanie płacić - obowiązek przechodzi na wnuki.

Kiedy senior może starać się o alimenty?

Alimentów nie możesz się domagać tylko dlatego, że twoje dzieci dużo zarabiają i mają wyższe dochody od ciebie. Aby sąd uznał roszczenie o alimenty muszą być spełnione łącznie dwie przesłanki:

• niedostatek lub bieda rodziców, czyli niemożność zaspokojenia podstawowych, usprawiedliwionych potrzeb np. zakupu lekarstw i godziwej egzystencji oraz niemożność pozyskania środków pieniężnych przy wykorzystaniu możliwości zarobkowych i majątkowych. Niedostatek musi być stanem niezawinionym, a nie wynikającym np. z alkoholizmu czy unikania podjęcia pracy,
• możliwości zarobkowe i majątkowe dzieci - czy są w stanie płacić alimenty na rodziców i jednocześnie zaspokoić potrzeby swoje i swojej rodziny, bez uszczerbku na majątku.

Do potrzeb seniora należą:

• koszty utrzymania lokalu mieszkalnego, przy czym wielkość mieszkania powinna być odpowiednia do potrzeb seniora,
• wydatki ponoszone na żywność, ubrania i środki czystości,
• wydatki ponoszone na remonty zajmowanego lokalu mieszkalnego,
• wydatki ponoszone na wypoczynek,
• wydatki ponoszone na usprawiedliwione koszty leczenia (wydatki na wizyty lekarskie, dojazdy do lekarza, leki),
• koszty telefonu komórkowego.

Spis treści

1. Kiedy senior może starać się o alimenty?
2. Jak sąd ustala wysokość alimentów?
3. Niegodność alimentacji – kiedy alimenty się nie należą?
4. Formy wypełnienia obowiązku alimentacyjnego
5. Gdzie złożyć pozew?
6. Czy dzieci muszą płacić za dom opieki rodziców?
7. Kogo obciąża obowiązek alimentów
8. Kolejność dochodzenia alimentów
9. Kiedy wysokość alimentów można zmienić?

Jak sąd ustala wysokość alimentów?

Możesz wystąpić z pozwem przeciwko wszystkim dzieciom lub tym, których stać na płacenie alimentów. Ze względu na różne dochody alimenty mogą zostać zasądzone w różnej kwocie od poszczególnych dzieci.

Podczas ustalania kwoty alimentów sąd uwzględnia przychody z następujących tytułów:

• renta,
• emerytura,
• wynagrodzenia z pracy,
• premie
• dochody inwestycyjne (odsetki od lokat)
• inne np. przychody z tytułu wynajmu mieszkania.

Niegodność alimentacji – kiedy alimenty się nie należą?

Rodzice nie zawsze mogą domagać się alimentów od dzieci, w szczególności, gdy żądanie alimentów jest niezgodne z zasadami współżycia społecznego. Uznaje się, że zasady te zostały naruszone, gdy rodzic w przeszłości należycie nie wywiązywał się z obowiązków rodzicielskich wobec dziecka - nie utrzymywał kontaktu, nie interesował się dzieckiem, nie płacił alimentów. Sytuacje te dają dzieciom możliwość oddalenia powództwa przez sąd. Inną formą naruszenia zasad współżycia społecznego jest staranie się o alimenty przez seniora, który stracił majątek ze swojej winy zamiast na faktyczne potrzeby i zabezpieczenie się na starość.

Formy wypełnienia obowiązku alimentacyjnego

Obowiązek alimentacyjny dzieci względem rodziców może być wypełniany na różne sposoby - poprzez regularne dostarczanie środków pieniężnych lub pomocy materialnej: żywności, ubrań, leków czy opału. Obowiązek alimentacyjny dzieci mogą wypełnić poprzez zapewnienie rodzicom mieszkania czy też opieki lekarskiej.

Gdzie złożyć pozew?

Pozew możesz złożyć w sądzie osobiście lub wysłać go pocztą. Złóż go w sądzie:

• właściwym dla swojego miejsca zamieszkania lub miejsca zamieszkania dziecka (jeśli roszczenia są kierowane do jednego z dzieci),
• właściwym dla swojego miejsca zamieszkania (jeśli roszczenia są kierowane do kilkorga dzieci).

W pozwie trzeba wskazać sąd, do którego pismo jest adresowane, dane pozwanego (dziecko) i powoda (rodzic), napisać, czego dotyczy żądanie, uzasadnić je i poprzeć odpowiednimi dowodami:

• zaświadczeniem o dochodach (odcinek emerytury lub renty, zaświadczenie z gminnego ośrodka pomocy społecznej),
• rachunkami za mieszkanie (czynsz, światło, telefon),
• podsumowaniem wydatków na leki,
• ewentualnie zaświadczeniem z banku o spłacie pożyczki na zakup niezbędnego sprzętu.

Pamiętaj! Pozew o alimenty jest pozwem bezpłatnym.

Czy dzieci muszą płacić za dom opieki rodziców?

Seniorzy, którzy nie mają dobrych relacji z dziećmi, często mieszkają w domu opieki. Opłatę za pobyt w DPS zobowiązana jest wnosić w pierwszej kolejności umieszczona w nim osoba. Jeżeli otrzymuje ona emeryturę lub rentę opłata za pobyt jest potrącana ze świadczenia. Dzieci są zobowiązane do wnoszenia opłat dopiero wtedy, gdy własne dochody seniora na to nie wystarczają. Ale z obowiązku wnoszenia opłat dzieci mogą być zwolnione, gdy sąd oddalił powództwo o alimenty na rzecz osoby umieszczonej w DPS, a także po przedstawieniu wyroku sądu skazującego osobę umieszczoną w DPS za przestępstwo popełnione z użyciem przemocy na szkodę dziecka.

Kogo obciąża obowiązek alimentów

Obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej (a więc m.in. dziadków, rodziców, dzieci, wnuków) oraz braci i siostry, które są względem siebie krewnymi w linii bocznej. Ponadto obowiązek alimentacyjny ciąży na małżonkach.

Kolejność dochodzenia alimentów

Pierwszą osobą, która jest zobowiązana do płacenia alimentów jest małżonek. Gdy jednak uzyskanie alimentów od małżonka jest niemożliwe lub zgodnie jego możliwościami nie będzie wystarczające, osoba dorosła może żądać alimentów od:

• dzieci i wnuków,
• w następnej kolejności od rodziców i dziadków,
• w ostatniej kolejności od rodzeństwa.

Kiedy wysokość alimentów można zmienić?

Prawo przewiduje możliwość zmiany wysokości alimentów:

• w razie zmiany potrzeb uprawnionego,
• w razie zmiany możliwości alimentacyjnych zobowiązanego.

Można domagać się zwiększenia alimentów np. wtedy, gdy uprawniony ma już po pewnym czasie większe potrzeby niż w chwili ustalania wysokości alimentów lub gdy zobowiązany zarabia już więcej niż w chwili ustalania wysokości alimentów.