Deficyt budżetu galopuje: 108 mld zł po pięciu miesiącach 2025 roku

Spis treści

1. Dochody i wydatki w maju
2. Rekordowy plan deficytu na 2025 rok
3. Rekordowe wydatki na obronność i zdrowie
4. Procedura nadmiernego deficytu
5. Pozytywne prognozy gospodarcze

Dlaczego o tym piszemy?

• Najwyższy deficyt budżetowy w historii Polski.
• Rekordowe wydatki na obronność i służbę zdrowia.
• Procedura nadmiernego deficytu nałożona przez UE.
• Wpływ na zadłużenie państwa i koszty jego obsługi.
• Sygnał o kondycji finansów publicznych w obliczu wyzwań geopolitycznych.

Po pięciu miesiącach 2025 roku deficyt budżetu Polski wyniósł 108,3 mld zł, czyli 37,5 proc. planu – wynika z najnowszych danych opublikowanych przez resort finansów. To oznacza wzrost o blisko 17 mld zł w porównaniu z kwietniem, kiedy deficyt wynosił 91,42 mld zł.

Dochody i wydatki w maju

Dochody państwa po piątym miesiącu roku wyniosły 223,05 mld zł, co stanowiło 35,2 proc. planu. Wydatki wyniosły natomiast 331,34 mld zł, czyli 36 proc. planu. Oznacza to, że wydatki rosną nieco szybciej niż wpływy do budżetu.

Struktura dochodów została istotnie zmieniona przez reformę finansowania samorządów. Od 2025 r. w życie weszła reforma finansowania samorządów, która zmieniła udziały jednostek samorządu terytorialnego w PIT i CIT. W efekcie jednostki samorządu terytorialnego otrzymują większe środki z tych podatków, co bezpośrednio wpływa na mniejsze wpływy do budżetu centralnego.

Rekordowy plan deficytu na 2025 rok

Zgodnie z ustawą, dochody budżetu wyniosą 632,6 mld zł, wydatki 921,6 mld zł, a deficyt sięgnie 289 mld zł, czyli 7,3 proc. PKB. To jeden z najwyższych deficytów w historii Polski, choć rząd tłumaczy, że w warunkach porównywalnych wyniósłby on 180,8 mld zł.

Główne przyczyny wysokiego deficytu to spłata zobowiązań poprzedniego rządu oraz zwiększone wydatki na kluczowe obszary. W budżecie znajdą się spłaty zobowiązań Polskiego Funduszu Rozwoju S.A. (34,7 mld zł) oraz Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 (28,5 mld zł).

Rekordowe wydatki na obronność i zdrowie

Największy wzrost wydatków dotyczy bezpieczeństwa. W 2025 roku wydatki na obronę narodową sięgną 186,6 mld zł, czyli będą o 28,6 mld zł większe niż planowano na ten rok. Oznacza to, że w 2025 roku wydatki na polskie wojsko wyniosą 4,7 proc. PKB.

Znacząco rosną też nakłady na służbę zdrowia. W budżecie zapisano 221,7 mld zł na ochronę zdrowia (łącznie z NFZ), co oznacza wzrost wydatków o blisko 31 mld zł.

Procedura nadmiernego deficytu

Z powodu przekroczenia limitu deficytu na poziomie 3 proc. PKB, Unia Europejska objęła Polskę procedurą nadmiernego deficytu. Rząd zobowiązał się do stopniowej redukcji deficytu w ciągu 4-7 lat.

Przewidywana relacja do PKB długu tego sektora (wg definicji UE) wyniesie 54,6 proc. na koniec 2024 roku i 59,8 proc. na koniec 2025 roku, czyli poniżej wartości referencyjnej, określonej w traktacie o funkcjonowaniu UE na 60 proc.

Pozytywne prognozy gospodarcze

Mimo wysokiego deficytu, rząd prognozuje ożywienie gospodarcze. W 2025 r. spodziewane jest wyraźne ożywienie gospodarcze, a PKB w ujęciu realnym przewiduje się, że w przyszłym roku wzrośnie o 3,9 proc. rok do roku.

Eksperci zwracają uwagę, że wykonanie budżetu po maju pokazuje realizację planów zgodnie z harmonogramem, choć wysoki deficyt pozostaje wyzwaniem dla stabilności finansów publicznych w perspektywie długoterminowej.

Kluczowe kwestie poruszone w tym artykule:

• Deficyt budżetu po maju stanowi już 37,5 proc. rocznego planu.
• Wydatki na obronność wzrosną do rekordowych 4,7 proc. PKB.
• Dług publiczny może sięgnąć 59,8 proc. PKB w 2025 roku.
• Procedura nadmiernego deficytu UE wymaga redukcji w ciągu 4-7 lat.
• Prognozowany wzrost gospodarczy na poziomie 3,9 proc. może złagodzić presję fiskalną.