Nowy podatek na Kościół: Czy fiskus zabierze 8 proc. twojej pensji? Sprawa już w Senacie!

Z artykułu dowiesz się:

• Jak miałby działać nowy podatek kościelny w Polsce i kogo dotyczyłby
• Na jakich zasadach funkcjonuje podobny system w Niemczech
• Skąd obecnie Kościół katolicki czerpie swoje dochody w Polsce
• Na jakim etapie znajduje się rozpatrzenie petycji przez Senat

Podatek kościelny 8 procent z pensji – kto i kiedy miałby płacić

Petycja obywatelska (nr P11-89/25), która wpłynęła do Senatu 9 czerwca 2025 roku, proponuje wprowadzenie nowego podatku kościelnego w wysokości 8 procent podatku dochodowego. Danina miałaby być pobierana z wynagrodzenia otrzymywanego z tytułu:

• umowy o pracę
• umowy zlecenia
• umowy o dzieło

Fiskus pobierałby podatek kościelny bezpośrednio od pracodawcy, który następnie przekazywałby go do urzędu skarbowego. Urząd Skarbowy przesyłałby następnie środki na konto odpowiedniego Kościoła lub związku wyznaniowego wpisanego do rejestru prowadzonego przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Deklaracja ateizmu jedyną drogą ucieczki od podatku na Kościół

Według założeń petycji, jedynym sposobem uniknięcia podatku kościelnego miałaby być formalna deklaracja ateizmu, czyli braku przynależności do jakiegokolwiek związku wyznaniowego. Autor petycji argumentuje, że taki system byłby sprawiedliwy, gdyż obowiązek finansowania Kościoła "spoczywałby wyłącznie na tych, którzy świadomie deklarują swoją przynależność i czerpią korzyści z działalności swojego związku wyznaniowego".

System miałby również służyć jako "precyzyjny wyznacznik faktycznej liczby wyznawców danego związku", eliminując domysły dotyczące rzeczywistego poparcia dla poszczególnych Kościołów.

• Czytaj również: Luksusy emerytowanych księży? Tak wygląda prawda

Niemieckie Kirchensteuer jako wzór dla polskiego podatku kościelnego

Propozycja wzoruje się na niemieckim systemie Kirchensteuer, który funkcjonuje tam od wielu lat. W Niemczech podatek na Kościół wynosi 8-9 procent podatku dochodowego w zależności od landu:

• w Bawarii i Badenii-Wirtembergii: 8 procent
• w Brandenburgii, Hesji, Saksonii i innych: 9 procent

Niemiecki fiskus pobiera podatek kościelny comiesięcznie z wynagrodzenia przez pracodawcę i przekazuje do Finanzamt. Aby uniknąć płacenia tej daniny, trzeba formalnie wystąpić z Kościoła w urzędzie stanu cywilnego lub sądzie.

Niektóre niemieckie diecezje pobierają dodatkowo podatek kościelny od nieruchomości, który może wynosić nawet 10 procent podatku od nieruchomości. 

Obecne finansowanie Kościoła w Polsce bez podatku kościelnego

Obecnie Kościół katolicki w Polsce, do którego należy 87,6 procent ludności (33,7 mln osób według GUS), finansuje się głównie z:

• Ofiar wiernych – które zgodnie z Konkordatem nie są opodatkowane i mogą być zbierane w obrębie terenów kościelnych oraz w miejscach tradycyjnie przyjętych.
• Dotacji z Funduszu Kościelnego – finansowanego z budżetu państwa, utworzonego na mocy ustawy z 1950 roku. Dotacje mogą być przyznawane na:
• działalność charytatywno-opiekuńczą (zakłady dla sierot, osób starszych, szpitale)
• konserwację i remonty obiektów zabytkowych
• maksymalna kwota dotacji na 2025 rok: 200 tys. zł

Podatek na Kościół w Senacie – kiedy decyzja?

Petycja o podatek kościelny została skierowana 7 lipca 2025 roku do rozpatrzenia przez senacką Komisję Petycji. Na dzień dzisiejszy nie został jeszcze wyznaczony termin posiedzenia, podczas którego senatorowie będą debatować nad propozycją wprowadzenia 8 procent podatku na rzecz Kościoła.

Autor petycji argumentuje, że wprowadzenie podatku kościelnego zwiększyłoby "zaufanie społeczne do sposobu finansowania Kościołów", zminimalizowałoby ryzyko nadużyć i usprawniłoby obieg środków finansowych, czyniąc go "bardziej formalnym i podlegającym kontroli publicznej".

Czy polski fiskus rzeczywiście zacznie pobierać 8 procent pensji na rzecz Kościołów? O tym zdecydują dalsze prace parlamentarne nad tą kontrowersyjną propozycją.