Jej zwolennicy przekonywali, że wprowadzenie wspólnej waluty przyspieszy wzrost gospodarczy, zlikwiduje konieczność kosztownej wymiany walut, ustabilizuje unijną gospodarkę. Przeciwnicy obawiali się skutków utraty kontroli nad polityką pieniężną na rzecz ponadnarodowej instytucji. Swoją rolę grało też przywiązanie do narodowych walut. Pierwsze plany utworzenia jednej waluty europejskiej pojawiły się już w latach 50. XX wieku.
1950
Z inicjatywy państw należących do Europejskiej Organizacji Współpracy Gospodarczej, we wrześniu zostaje utworzona Europejska Unia Płatnicza.
Funkcjonuje do roku 1958, czyli do momentu, gdy walutom krajów członkowskich Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej przywraca się wymienialność.
1957
25 marca w Rzymie sześć krajów Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali podpisuje traktat rzymski. Na jego mocy powstają Europejska Wspólnota Gospodarcza (EWG) i Europejska Wspólnota Energii Atomowej.
Postanowiono koordynować wewnętrzną politykę walutową. Nie przewidziano utworzenia unii walutowej, powołano za to Komitet Walutowy - ciało doradcze Rady Ministrów i ówczesnej Komisji Wspólnot Europejskich. Kraje członkowskie EWG należały wówczas do systemu finansowego z Bretton Woods, a ich waluty miały stałe kursy wobec dolara amerykańskiego wymienialnego na złoto. Narastające z biegiem czasu zjawiska kryzysowe w międzynarodowym systemie walutowym wydobyły na światło dzienne potrzebę podjęcia wewnętrznej współpracy walutowej.
1958
Europejską Unię Płatniczą zastępuje Europejski Układ Walutowy, istniejący od 1972 roku. Przywraca on zewnętrzną wymienialność walut.
1962
Opublikowanie tzw. memorandum Marjolina, które przewiduje konieczność powołania Komitetu Prezesów Banków Centralnych Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, aby koordynować politykę walutową krajów członkowskich EWG. Memorandum stwierdza, że po okresie przejściowym będzie konieczne wyznaczenie stałych kursów wymiany walut państw członkowskich EWG (wówczas sześciu) w celu stopniowego ograniczenia zakresu wahań ich kursów. Działania te miały doprowadzić w konsekwencji do wprowadzenia wspólnej waluty, zanim zarządzanie kursem wielu walut stanie się zbyt trudne. Memorandum Marjolina było pierwszym oficjalnym dokumentem wspominającym o wspólnej walucie.
1964
Powstanie komitetu prezesów banków centralnych EWG. Odpowiada on za spójność narodowych polityk pieniężnych prowadzonych przez państwa członkowskie.
1969
Na szczycie EWG w Hadze uzgodniono utworzenie w przyszłości Unii Gospodarczej i Walutowej oraz powołano komitet pod przewodnictwem Pierra Wernera, ówczesnego premiera Luksemburga, w celu stworzenia planu dojścia do EMU w okresie do 1980 roku. Wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Raymond Barrre przedstawia plan harmonizacji polityki gospodarczej i walutowej szóstki krajów członkowskich EWG (tzw. pierwszy plan Barre'a) oraz utworzenia systemu wspierania sztywnych kursów wymiany walut krajów członkowskich. Dotyczy on opracowania etapowego planu utworzenia Unii Gospodarczej i Walutowej. Podczas szczytu w Hadze szefowie rządów państw członkowskich zgadzają się co do pryncypiów, według których ma być budowana Unia Gospodarcza i Walutowa.
1970
Opracowanie przez Komitet Pierre'a Warnera planu sukcesywnego wprowadzania w życiu Unii Gospodarczej i Walutowej. Zaproponowano etapowe wprowadzanie Europejskiej Unii Walutowej w latach 1971-1980. W październiku grupa Wernera przedstawiła raport, proponując dojście do EMU w ciągu 10 lat w trzech etapach. Ostatecznym celem miało być osiągnięcie pełnej swobody wymiany walut między 6 krajami EWG, swobody przepływu kapitału, a nawet zastąpienie walut narodowych wspólnym pieniądzem. W raporcie przewidziano powołanie wspólnej instytucji finansowej, początkowo o charakterze konsolidacyjnym, która z czasem miała się ewentualnie przekształcić we wspólny bank centralny. Nie precyzował jednak, z wyjątkiem etapu pierwszego, jakie konkretnie działania miałyby zostać podjęte.
1971
Podjęcie decyzji o rozpoczęciu pierwszego etapu Planu Wernera (harmonizacja polityki gospodarczej wewnątrz EWG). Realizacja planu została wstrzymana po dwóch latach z powodu kryzysu walutowego wewnątrz systemu Bretton Woods pod koniec lat sześćdziesiątych oraz kryzysu naftowego z początku lat siedemdziesiątych. W efekcie Stany Zjednoczone znoszą powiązanie wartości dolara z rezerwami złota. System z Bretton Woods, stałych kursów walut europejskich względem dolara wprowadzony w 1947 r., przestaje istnieć.
1972
Powstanie "węża walutowego". Sześć państw członkowskich (Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Niemcy, Włochy) postanawia ograniczyć do 2,25 proc. przedział wahań kursów swoich walut narodowych w stosunku do dolara amerykańskiego.
1973
Powołanie Europejskiego Funduszu Współpracy Walutowej, którego celem jest stabilna polityka kursowa w krajach EWG.
1989
Publikacja raportu Delorsa prezentującego inicjatywę utworzenia Unii Gospodarczej i Walutowej w trzech odrębnych etapach - poprzez stopniowe zacieśnianie koordynacji polityki gospodarczej i walutowej, stopniowe zawężanie dopuszczalnego pasma wahań kursowych, aż do powołania niezależnego Europejskiego Banku Centralnego i stworzenia wspólnej waluty.
Rozpoczęcie pierwszego etapu zaplanowano na l sierpnia 1990 roku, drugiego na l stycznia 1994 roku. Trzeci etap miał się rozpocząć nie wcześniej niż l stycznia 1996 roku i nie później niż l stycznia 1999 roku.
Etap I (1990-1993)
- zniesienie barier w przepływie kapitału wewnątrz jednolitego rynku
- zacieśnienie współpracy w zakresie polityki gospodarczej i walutowej
- Pierwszy etap zakończył się wejściem w życie traktatu z Maastricht.
Etap II (1994-1998)
- spełnienie przez państwa członkowskie tzw. kryteriów konwergencji (zbieżności)
- powołanie Europejskiego Instytutu Walutowego - zalążka Europejskiego Banku Centralnego (EBC)
Etap III (1992-2002)
- wprowadzenie jednolitej waluty zastępującej waluty narodowe
- rozpoczęcie działalności Europejskiego Systemu Banków Centralnych z Europejskim Bankiem Centralnym na czele
1991
Rozpoczęcie w Rzymie konferencji międzyrządowej dotyczącej utworzenia Unii Gospodarczej i Walutowej oraz unii politycznej.
1992
Podczas szczytu w Maastricht szefowie państw i rządów EWG podpisują traktat o Unii Europejskiej. Państwa wspólnot europejskich podejmują decyzję o utworzeniu Unii Europejskiej.
1994
Rozpoczęcie II etapu Unii Gospodarczej i Walutowej. Zostaje utworzony Europejski Instytut Walutowy z siedzibą we Frankfurcie nad Menem.
1999
Powstaje Europejski System Banków Centralnych, na czele z Europejskim Bankiem Centralnym, który przejmuje odpowiedzialność za politykę pieniężną 11 krajów uczestniczących w Unii Gospodarczej i Walutowej. Od 1 stycznia 1999 r. zostają ustalone kursy konwersji walut narodowych "jedenastki" w stosunku do euro, które prawnie obowiązują członków Unii Gospodarczej i Walutowej. Euro staje się samodzielną walutą, ale jeszcze nie może być używane w rozliczeniach gotówkowych. Konta bankowe w 11 państwach uczestniczących od początku w Unii Gospodarczej i Walutowej są prowadzone w euro, możliwe jest zawieranie umów i dokonywanie rozliczeń w euro, a ceny wyrażane są równocześnie w euro oraz w walucie narodowej. Euro, chociaż jest już samodzielną walutą, nie istnieje jeszcze w postaci banknotów i monet. Waluty państw członkowskich UGiW są sztywno powiązane z euro, wahania kursowe nie mają miejsca. Nowe emisje instrumentów finansowych (obligacji, akcji etc.) następują wyłącznie w euro.
2000
l stycznia Europejski System Banków Centralnych rozpoczyna wprowadzanie euro do obiegu. Jest to początek wymiany banknotów i monet walut narodowych euro. W ciągu sześciu miesięcy nastąpiło zakończenie procesu wprowadzania euro do powszechnego obiegu w państwach strefy wspólnej waluty europejskiej. Narodowe banknoty i monety straciły status prawnego środka płatniczego. Banknoty i monety euro uzyskały status jedynego prawnego środka płatniczego wewnątrz strefy euro.
2001
1 stycznia Grecja przystępuje do Unii Gospodarczej i Walutowej.
2002
W styczniu wprowadzono do obiegu banknoty i monety euro. Stały się one prawnym środkiem płatniczym. Waluty narodowe były następnie wycofywane.
Podcasty
Playlisty tematyczne
