Emerytury w Polsce gorsze niż w Kazachstanie i Kolumbii! Co się stało?

Polski system emerytalny oceniony niżej od Kolumbijskiego i Kazachskiego

W tegorocznym rankingu systemów emerytalnych Mercer CFA Institute Global Pension Index 2023 ujęto 47 krajów w którym mieszka 64 proc. ludzi na świecie. Polska w 2020 roku zajmowała 25 miejsce, w 2021 roku 27; w 2022 roku 28; a teraz spadła na 29. lokatę. Jednocześnie Polska zyskuje coraz więcej punktów (przyrost następuje jednak powoli), ale to efekt także rosnącej liczby krajów, które obejmuje badanie.

Jak czytamy w raporcie "po raz pierwszy w historii liczba osób w wieku 65 lat i starszych przewyższyła liczbę dzieci w wieku do pięciu lat". Pierwsze miejsce w rankingu z 85 punktami zajęła Holandia, która jest w trakcie reformy emerytalnej. Druga była Islandia (83,5 pkt), a trzecia Dania (81,3 pkt). Te kraje znajdują się na podium od 2021 roku i razem z Izraelem otrzymały notę A.

Z kolei Finlandia, Norwegia, Szwecja, Wielka Brytania, Szwajcaria, Irlandia, Belgia, Portugalia i Niemcy otrzymały noty B+ lub B i w ocenie Mercer system w tych państwach wymaga jedynie poprawek.

Nasz kraj znalazł się w grupie państw z oceną C+ i C czyli wśród Francji, Hiszpanii, Włoch i Chorwacji. Polska otrzymała notę C, wyżej od nas znalazła się Kolumbia na 24. miejscu z C+ i Kazachstan - również z C+ na 20. miejscu. Systemy w tych krajach oceniane są jako takie, w których znajdują się poważne zagrożenia wymagające szybkiej interwencji. Z oceną D zostały Indie, Filipiny, Argentyna, Turcja i Tajlandia - czyli w tych krajach bez nagłych zmian, zagrożone jest dalsze istnienie systemu emerytalnego.

Co Polska musi zrobić, aby poprawić system emerytalny

Indeks oceny emerytur liczony jest na bazie trzech wskaźników. Pierwszym jest adekwatność (40 proc. oceny), oceniająca czy system emerytalny pozwala na godne życie na emeryturze. Wskaźnik wypłacalności (35 proc. oceny) ocenia, czy system będzie mógł w przyszłości sprawnie funkcjonować. Trzeci wskaźnik integralności (25 proc. oceny) dotyczy regulacji krajów, które mają chronić uczestników systemu.

Polska została  oceniona w kwestii adekwatności na 59,8/100 punktów, wypłacalności na 45,4/100 punktów i 71,2/100 punktów integralności. Jak wyjaśnia portalowi bankier.pl Krzysztof Nowak z Mercer Polska problem polskiego systemu leży we wskaźniku wypłacalności, w którym ocenia się czy system emerytalny gwarantuje wypłacalność świadczeń w długim terminie, jak oszczędności emerytalne wspiera system i jak duży jest dług publiczny i wzrost gospodarczy.

Jak wynika z rekomendacji Mercer dla Polski, aby poprawić system emerytalny należałoby zwiększyć wartość aktywów emerytalnych w relacji do PKB, np. podnosząc liczbę uczestników PPK (obecnie wynosi 45 proc. i nie uwzględnia pracodawców, w których nikt nie przystąpił do programu). W zaleceniach można przeczytać też o konieczności zwiększenia oszczędności w gospodarstwach domowych, aktywności zawodowej po 55. roku życia, a także podniesienia wieku emerytalnego (i zrównania wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn). 

Problemy z demografią i niewystarczającym wsparciem przyszłych emerytów dotyczą całego kraju. Jak powiedział w wywiadzie dla biznews.com David Knox starszy partner w firmie Mercer i główny autor raportu, trzeba samemu zadbać o swoją przyszłość i nie można opierać swoich planów na emeryturę jedynie na ubezpieczeniu społecznym.