Ile kosztuje unieważnienie ślubu kościelnego?

Zgodnie z prawem kanonicznym, związek małżeński zawarty przed Bogiem jest nierozerwalny. Jednak powodów do stwierdzenia nieważności małżeństwa kościelnego jest bardzo dużo. Panuje opinia, że proces prowadzący do stwierdzenia unieważnienia ślubu kościelnego ciągnie się latami. W rzeczywistości jest on prowadzony w trybie zwyczajnym i może zająć od roku do nawet pięciu lat. Jeżeli chodzi o koszty "rozwodu kościelnego", to może on pochłonąć nawet 3 tysiące zł. 

Opłaty za unieważnienia małżeństwa
Sąd kościelny zwraca uwagę na wcześniejszy pozew o rozwód cywilny, który kosztuje około 600 zł. Równie istotne jest, kto złożył pozew oraz z jeśli już orzeczono rozwód, to z czyjej winy. Następnie można przystąpić do procesu unieważnienia małżeństwa.

Koszty procesu unieważnienia małżeństwa tak naprawdę zależą od konkretnego przypadku i tego, jak jest on skomplikowany. Na rachunek zwykle składają się:

- porady u adwokata kościelnego - jednorazowa porada prawna to koszt ok. 200 zł, koszty są zróżnicowane w zależności od sądu, w przypadku osób mieszkających za granicą, koszty będą większe. Pomoc ta bywa nieoceniona, ponieważ zmniejszamy ryzyko odrzucenia wniosku, zwiększając prawdopodobieństwo zakończenia sprawy na etapach wcześniejszych,

- pozew, który w zależności od diecezji kosztuje od 1,200 zł do 2,500 zł. Można jednak ubiegać się o rozłożenie kosztów na raty, bądź umorzenie częściowe lub całkowite, np. ze względu na niskie dochody,

- dodatkowe wydatki, np. powołanie biegłego - około 400 zł, koszty te ponosi strona, która złożyła wniosek o ich powołanie, a im więcej opinii jest potrzebnych, tym droższa jest cała procedura. Inne dodatkowe koszty mogą być związane z odwołaniem się od decyzji sądu I instancji - rozpatrzenie sprawy w II instancji może wynosić około 500-700 zł.

- adwokat kościelny - mają oni stałe cenniki lub pobierają opłaty za godzinę pracy, usługi adwokata oscylują wokół 2,5 - 3,5 tys. zł. Cena często uwzględnia zebranie faktografii, zredagowanie pism procesowych i pozwu, pomoc w skompletowaniu niezbędnych dokumentów, dobranie dowodów, ewentualne konsultacje z lekarzami, psychologami itd. Adwokaci pomogą też swoim klientom przy przesłuchaniu stron i świadków.

Uzyskanie orzeczenia o nieważności małżeństwa kościelnego
Małżeństwo może zostać nieważnie zawarte z powodu jakieś przeszkody zrywającej kanony 1083 – 1094 Kodeksu Kanonicznego:

- wiek młodociany (14 lat dla kobiety i 16 dla mężczyzny),
- niezdolność płciowa (impotencja),
- istniejący węzeł małżeński ( małżeństwo z inną osobą),
- różność religii (ślub z osobą nieochrzczoną),
- święcenia,
- śluby lub profesja zakonna,
- uprowadzenie,
- przeszkoda występku (małżonkobójstwa),
- pokrewieństwo (w linii prostej i do 4 stopnia linii bocznej),
- powinowactwo (w linii prostej),
- przyzwoitości publicznej,
- pokrewieństwa prawnego (powstałego z adopcji).

Małżeństwo może zostać nieważnie zawarte na skutek braków dotyczących zgody małżeńskiej. Określone zostały przez prawodawcę w kanony 1095-1107:

- brak minimum małżeńskiego poznania,
- pozbawienie używania rozumu,
- poważny brak rozeznania oceniającego co do istotnych praw i obowiązków małżeńskich,
- niezdolność do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich z przyczyn natury psychicznej,
- podstęp przy zawieraniu małżeństwa ( umyślne wprowadzenie w błąd),
- symulacja,
- wykluczenie któregoś z istotnych przymiotów lub elementów małżeństwa (jedność, nierozerwalność, zrodzenie i wychowanie potomstwa),
- zawieranie małżeństwa pod warunkiem,
- przymus i bojaźń.

Przyczyną nieważności małżeństwa mogą być braki dotyczące formy kanonicznej, a więc sposobu zawierania małżeństwa. Dotyczy w szczególności kapłana asystującego przy zawieraniu małżeństwa (posiadanie przez niego odpowiedniego upoważnienia), oraz zobowiązanie do zawierania małżeństwa przez katolików według formy kanonicznej.

Źródło: "Gazeta Wyborcza"