Jak mądrze zainwestować oszczędności

Fundusze pomnażają twoje pieniądze poprzez inwestowanie ich w papiery wartościowe, czyli m.in. akcje, obligacje, bony skarbowe. I wcale nie musisz znać reguł funkcjonowania giełdy papierów wartościowych, żeby zarobić. W zależności od oczekiwanego zysku oceń, jaką kwotę możesz zainwestować. Zarówno 100, 1000, jak i 100 000 zł to odpowiednia wartość. Fundusze inwestycyjne są wygodniejsze niż lokaty, ponieważ pieniądze możesz wypłacić w każdej chwili, nie tracąc odsetek. Przez cały czas trwania inwestycji należą do ciebie. Przynoszą też większe zyski niż lokata lub obligacje skarbowe. To jak wysokie, zależy od rodzaju funduszu, który wybierzesz.

Najlepiej potraktuj fundusz jako inwestycję długoterminową, wówczas może on przynieść największe zyski. Taka forma jest również najbezpieczniejsza.

W sytuacji, kiedy ocenisz, że inwestycja przyniosła ci już oczekiwany zysk lub w przypadku, gdy nieoczekiwanie będziesz potrzebować pieniędzy na inne cele - możesz wycofać środki z funduszy.

Ważne:
Nie musisz wypłacać wszystkich środków, tylko sumę, która jest ci w danej chwili potrzebna. Pozostałe będą nadal pracowały na zysk. W przypadku, gdy twoja inwestycja jest rozłożona na kilka funduszy, możesz np. wybrać ten, z którego chcesz wycofać potrzebną kwotę.

Zanim zrezygnujesz z funduszu, rozważ wszystkie za i przeciw. Istotne jest, aby nie likwidować inwestycji, gdy pojawią się okresowe wahania. Wynikają one bowiem przede wszystkim z cyklicznych zmian indeksów giełdowych (cen papierów wartościowych). Potraktuj fundusz jako inwestycję długoterminową, bo tylko wtedy może on przynieść największe zyski.

Warto też zwrócić uwagę, że bardziej doświadczeni uczestnicy funduszy wykorzystują wahania do kolejnych inwestycji w fundusz po niższej cenie (czyli według starej jak świat zasady "kup tanio, sprzedaj drogo").

Uwaga
Od twojego zysku zostanie potrącony tzw. podatek Belki w wysokości 19 proc.

W zależności od twoich preferencji w zakresie oczekiwanego zysku i okresu inwestycji, możesz wybierać spośród kilku podstawowych rodzajów funduszy:

Akcyjne (agresywne)
- inwestują głównie w akcje specjalnie wyselekcjonowanych spółek giełdowych, dlatego są najbardziej dochodowe w długim okresie oraz obarczone ryzykiem największych wahań cen (indeksów giełdowych) w krótkim terminie. W czasie hossy, czyli wzrostów cen akcji na giełdzie, fundusze te osiągają znakomite wyniki. Nawet do 10 razy wyższe niż np. lokaty. W przypadku, gdy ceny akcji spadają, także omawiane fundusze nie wypracowują zysku w tym okresie. Na nich możesz najszybciej i najwięcej zarobić, ale też najwięcej stracić, szczególnie, jeżeli nie dotrzymasz założonego na początku okresu inwestycji.

Zrównoważonego zysku
- około 70% oszczędności inwestują w akcje, resztę w bony skarbowe i obligacje. Zależy to od sytuacji na rynku finansowym. Ograniczają tym samym poziom wahań twojej inwestycji. Mogą wypracować wysokie zyski, choć nie tak duże jak fundusze akcyjne.

Stabilnego wzrostu
- lokują twoje oszczędności przede wszystkim w obligacje i bony skarbowe. Około jedna trzecia to inwestycje w akcje. Nie zarobisz na nich tyle, co w funduszach akcyjnych i zrównoważonych, ale też twoja inwestycja będzie (w założeniu) krócej trwała. Zapewniają stosunkowo niewielkie wahania ich wartości w trakcie inwestowania. Są w miarę bezpieczne, ale mniej na nich zarobisz.

Obligacje
- w tym przypadku twoje oszczędności zostaną ulokowane w obligacje. Zazwyczaj są to obligacje Skarbu Państwa, ale występują również fundusze kupujące obligacje przedsiębiorstw lub komunalne, np. gminne. Zysk w tych funduszach jest zazwyczaj o ok. 50% wyższy niż na lokacie. Oczywiście bezpieczeństwo i stabilność nawet krótkoterminowej inwestycji jest zdecydowanie wyższe niż poprzednio wymienionych funduszy.

Rynku pieniężnego
- najbezpieczniejsze, inwestują tylko w bony skarbowe i obligacje o krótkim terminie wykupu oraz lokaty. Są najbezpieczniejsze i jednocześnie najmniej zyskowne. Zapewniają jednak stały dostęp do pieniędzy bez utraty zysku (w przeciwieństwie do lokaty, w której zazwyczaj traci się odsetki, w przypadku jej likwidacji przed terminem).

Jak rozpocząć oszczędzanie w funduszach?

Krok pierwszy: czyli ile i jak długo?
Zastanów się, jaką kwotę możesz przeznaczyć na inwestycję i jak długo ma ona trwać.

Krok drugi: jaki zysk i w jakim funduszu?
Następny krok to ocena, jaki zysk cię interesuje, oraz wybór tego funduszu, który najbardziej ci odpowiada (po analizie potencjału zysków i ryzyka w poszczególnych funduszach). W tym ostatnim przypadku warto zwrócić uwagę na poziom wahań wartości inwestycji w krótkich okresach - warto po prostu sprawdzić, jaki poziom ewentualnych wahań jest dla ciebie do zaakceptowania. Bardzo dobrą zasadą jest wpłacenie pieniędzy do minimum dwóch funduszy (tzw. zasada dywersyfikacji) i to o zupełnie przeciwnie skonstruowanych portfelach, np. funduszu akcji i funduszu obligacji. Zazwyczaj w tak skonstruowanej inwestycji przynajmniej jeden z nich w każdym z okresów powinien przynosić zysk.

Krok trzeci: Decyzja, czy wpłacać jednorazowo, czy podzielić inwestycję na kilka lub więcej regularnych części.
To od ciebie zależy, czy chcesz wpłacić całą planowaną sumę od razu, czy może będziesz wpłacać miesięcznie po 100-200 lub 500 zł. Możesz na próbę przelać tylko część oszczędności, a potem, po sprawdzeniu zysków, resztę. Pamiętaj, że w każdej chwili możesz zmienić rodzaj funduszu, w który inwestujesz przechodząc, np. z funduszu zrównoważonego do rynku pieniężnego. Trzeba jednak zwrócić uwagę na związane z tym opłaty manipulacyjne i tzw. podatek Belki. Ta ostatnia opłata nie funkcjonuje w ramach tzw. funduszy parasolowych (tu możesz dowolnie zmieniać rozkład środków w ramach subfunduszy i podatku nie zapłacisz).

Krok czwarty: czyli wybierz gdzie?
Umowę sfinalizujesz w wybranym przez siebie banku. Pieniądze, które chcesz wpłacić, przynieś do filii. Tam też dostaniesz nowe konto, na które będziesz teraz wpłacał albo wypłacał swoje oszczędności (jeżeli inwestujesz w więcej niż jeden fundusz, rachunków będzie odpowiednio więcej). Możesz także złożyć zlecenie w biurze maklerskim albo u pośrednika finansowego. Najłatwiej jest jednak zainwestować za pomocą Internetu. Prześledź dokładnie wszystkie oferty i wybierz najdogodniejszą dla ciebie. Sprawdź, czy w danym banku możesz założyć interesujący cię rodzaj funduszu. Zyski możesz sprawdzić sam w domu albo omówić je z doradcą. Możesz otworzyć dwa lub więcej rodzajów funduszy.

Krok piąty: czyli kontrola zysków
Możesz sam podliczyć, ile masz pieniędzy w danym momencie. Aktualną wartość jednostek uczestnictwa (jednostka przeliczeniowa funduszu) sprawdzisz m.in. na stronie internetowej swojego banku. Liczba jednostek, które posiadasz (znajdziesz ją na twoim potwierdzeniu rozpoczęcia inwestycji w fundusz) pomnóż przez wartość pojedynczej jednostki. Wynik pokaże ci stan twoich pieniędzy w dniu poprzednim, ponieważ jednostki wyceniane są z jednodniowym opóźnieniem. Pamiętaj jednak o wyżej wskazanych zasadach i bądź konsekwentny w podejmowanych przez siebie decyzjach - w szczególności pamiętaj, na jaki czas zdecydowałeś się inwestować.

Materiał powstał przy współpracy z PKO TFI