Pieniądze z PPK mają pomnażać twoje prywatne oszczędności i być dodatkowym zastrzykiem finansowym w czasie, kiedy nie będziesz już pracował. Pozwolą ci uniknąć drastycznego spadku poziomu życia po przejściu na emeryturę. Im wcześniej zaczniesz oszczędzać w PPK, tym wyższy standard życia po zakończeniu aktywności zawodowej będziesz mógł sobie zapewnić.
Wypłata po „60” – najlepszy wariant
Podejmując decyzję o przystąpieniu do PPK, warto wziąć pod uwagę wszystkie potencjalne możliwości jak najlepszego wykorzystania zgromadzonych na koncie oszczędności i wybrać wariant najbardziej optymalny. Swoje oszczędności możesz wykorzystać na kilka sposobów. Z pewnością najwięcej zyskujesz, jeżeli zdecydujesz się zaczekać z wypłatą pieniędzy z rachunku w PPK do momentu osiągnięcia 60. roku życia (ten sam wiek zgodnie z ustawą o PPK dotyczy kobiet i mężczyzn). Wtedy możesz:
- jednorazowo – wypłacić najwyżej 25% zgromadzonych oszczędności,
- pozostałe 75% – wypłacać co miesiąc w co najmniej 120 ratach, czyli przez co najmniej 10 lat – wtedy będziesz zwolniony z podatku od zysków kapitałowych, dzisiaj wynoszącego 19 proc.
Poza tym, czekając z wypłatą oszczędności do osiągnięcia 60. roku życia, zbierasz więcej wpłat od pracodawcy. Jednorazowa wypłata w wysokości 25 proc. zgromadzonych środków oraz reszta środków wypłacona w formie 120 rat to nie jest jedyna możliwość skorzystania ze swoich oszczędności w PPK. Są one twoją prywatną własnością i możesz nimi dowolnie dysponować. Musisz jednak uważać. Jeśli zechcesz wypłacić całą kwotę jednorazowo (czyli 100 proc. środków) lub zmniejszyć liczbę rat (czyli skrócisz okres wypłat poniżej 10 lat), będziesz musiał zapłacić 19-procentowy podatek od zysków kapitałowych.
Wcześniejsza wypłata – utrata korzyści
Osiągnięcie wieku emerytalnego nie ma też związku z tym, kiedy będziesz miał możliwość wypłaty oszczędności z rachunku w PPK. Uczestnictwo w PPK jest w pełni dobrowolne, a rachunek ma charakter prywatny. Dlatego też w dowolnym momencie będziesz mógł wypłacić z niego pieniądze – także przed ukończeniem 60. roku życia. Jeśli jednak zdecydujesz się wcześniej zrezygnować z oszczędzania w ramach programu, musisz liczyć się z tym, że twoje oszczędności zostaną pomniejszone o:
- 19-proc. podatek od zysków kapitałowych
- 30 proc wartości wpłat pracodawcy, ponieważ były one zwolnione ze składek na ubezpieczenia społeczne – pobrane 30 proc. zapisane zostanie jako twoja składka na ubezpieczenie emerytalne
- dopłaty ze strony państwa.
Wypłata bez potrąceń
Już wiesz, że najwięcej skorzystasz, trzymając swoje oszczędności na koncie w PPK do chwili osiągnięcia 60. roku życia. W wyjątkowych sytuacjach zgromadzone oszczędności będzie można wypłacić wcześniej:
- gdy ktoś z twoich bliskich (współmałżonek, dziecko) lub ty sam poważnie zachorujecie – możesz wówczas wypłacić do 25% środków i nie musisz ich zwracać
Wypłata w takich sytuacjach nie wiąże się z żadnymi potrąceniami, a nawet możesz kilkukrotnie wypłacić 25%, jeśli poważna choroba dotyczy różnych dolegliwości lub różnych osób.
Co oznacza poważna choroba? To m.in. całkowita niezdolność do pracy orzeczona na okres co najmniej dwóch lat, umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności ustalony na okres co najmniej dwóch lat, niepełnosprawność osoby, która nie ukończyła 16 lat, zdiagnozowanie jednej z ciężkich chorób (takich jak nowotwór złośliwy, udar mózgu, utrata mowy, słuchu lub wzroku, bakteryjne lub wirusowe zapalenie mózgu lub opon mózgowo-rdzeniowych stwardnienie rozsiane).
- gdy potrzebujesz pieniędzy na wkład własny przy zaciągnięciu kredytu hipotecznego – możesz wypłacić nawet wszystkie zgromadzone oszczędności (do 100 proc. wpłat, których sam dokonałeś, lecz także wpłat pracodawcy i dopłat państwa), jednak obowiązkowo będziesz musiał je zwrócić . Warunkiem skorzystania z tej możliwości jest wiek poniżej 45 lat (na dzień złożenia wniosku). Tymi pieniędzmi możesz sfinansować koszty związane m.in. z zakupem domu lub mieszkania, udziału w nieruchomości gruntowej, budową lub przebudową budynku mieszkalnego.
Wypłata odziedziczonych oszczędności
Po śmierci uczestnika PPK (bez względu na wiek) jego oszczędności nie przepadają, są dziedziczone. W zależności od decyzji uczestnika PPK będą one podlegać dziedziczeniu na zasadach ogólnych lub też trafią do osoby uprawnionej, wskazanej przez uczestnika PPK. Jeśli właściciel rachunku był w związku małżeńskim, połowa zgromadzonych przez niego pieniędzy zostanie przekazana na konto jego małżonka w PPK, IKE lub PPE (w części, w jakiej uczestniczył w małżeńskiej wspólności majątkowej) albo małżonek może złożyć wniosek o wypłatę oszczędności w formie pieniężnej. Małżonek uczestnika PPK powinien przedstawić odpis aktu zgonu, aktu małżeństwa oraz pisemne oświadczenie o stosunkach majątkowych istniejących między małżonkami. Uczestnik PPK może też wskazać inną niż małżonek osobę uprawnioną do dziedziczenia jego oszczędności w PPK. Od decyzji osoby uprawnionej zależy, czy środki zostaną wypłacone w formie pieniężnej, czy w formie wypłaty transferowej do PPK, IKE, PPE. Jeśli uczestnik PPK nie wskaże osoby uprawnionej, pieniądze odziedziczą jego spadkobiercy (w ramach dziedziczenia ustawowego lub na podstawie testamentu).

Programy emerytalne w wielu krajach są nie tylko sposobem oszczędzania na emeryturę. To również istotny element w ofertach pracy. Odpowiednio wysokie odpisy na fundusz emerytalny pracownika dokonywane przez pracodawcę stanowią o atrakcyjności zatrudnienia w danej firmie. Rozumieją to doskonale pracownicy w takich krajach jak np. USA, gdzie pytanie o fundusz emerytalny jest jednym z pierwszych zadawanych przez kandydatów do pracy. Ustawa o PPK, wprowadzając dla pracodawcy możliwość dodatkowych wpłat poza obowiązkową składką, otwiera podobne możliwości dla polskich firm. Z drugiej strony sami pracownicy też mogą wpłacać więcej na swoje PPK. Korzystający z tej możliwości będą mogli planowo budować kapitały emerytalne. Każdy, odpowiednio do zamian w swej karierze zawodowej lub stosownie do potrzeb wynikających z sytuacji życiowej i czasu, jaki pozostał mu do emerytury, będzie mógł zwiększać lub zmniejszać składki.
PPK – jakie wpłaty
PRACOWNIK:
- wpłata podstawowa pracownika – 2,0 proc. wynagrodzenia
- wpłata dodatkowa pracownika – do 2,0 proc. wynagrodzenia
PRACODAWCA:
- wpłata podstawowa pracodawcy – 1,5 proc. wynagrodzenia
- wpłata dodatkowa pracodawcy – do 2,5 proc. wynagrodzenia
PAŃSTWO:
- wpłata powitalna, jednorazowa ze strony państwa – 250 złotych,
- dopłata roczna ze strony państwa – 240 złotych (raz w roku)
PPK – od kiedy
- od 1 lipca 2019 r. – firmy zatrudniające od 250 pracowników (według stanu na dzień 31 grudnia 2018 r.)
- od 1 stycznia 2020 r. – firmy zatrudniające od 50 do 249 pracowników (według stanu na dzień 30 czerwca 2019 r.)
- od 1 lipca 2020 r. – firmy zatrudniające od 20 osób do 49 pracowników (według stanu na dzień 31 grudnia 2019 r.)
- od 1 stycznia 2021 r. – pozostali pracodawcy oraz jednostki sektora finansów publicznych
Materiał powstał we współpracy z PKO TFI