- Rządowy projekt mieszkaniowy ma uwolnić seniorów, nazywanych „więźniami czwartego piętra”, od barier architektonicznych.
- Kluczowe filary to dobrowolność, zachowanie własności mieszkań oraz bezpieczeństwo dla osób starszych.
- Seniorzy będą mogli zamienić swoje mieszkania na niższych piętrach, a własność pozostanie przy nich.
- Projekt zakłada współpracę z gminami, które będą oferować bezpieczne i dostępne lokale dla osób starszych.
Nowy program dla seniorów. Czym jest problem „więźniów czwartego piętra”?
Problem dotyczy tysięcy starszych osób w Polsce, które z powodu barier architektonicznych nie mogą swobodnie opuszczać swoich domów. Chodzi przede wszystkim o mieszkańców wyższych pięter, od czwartego wzwyż, w budynkach bez windy. Rządowy projekt mieszkaniowy ma być bezpośrednią odpowiedzią na ich potrzeby.
Jak wyjaśniła sekretarz stanu w KPRM Marzena Okła-Drewnowicz, celem jest nagłośnienie i rozwiązanie tej kwestii. – Chcę nagłośnić kwestię osób, które są więźniami w swoich mieszkaniach i pokazać, jak można z tych więzień, z tych przestrzeni, które nas ograniczają, się uwolnić – tłumaczyła.
Rozwiązanie ma na celu fundamentalną poprawę jakości życia seniorów, dając im łatwiejszy dostęp do lokali dostosowanych architektonicznie i funkcjonalnie do ich potrzeb. Rządowy projekt, którego kluczowym elementem będzie najem senioralny, ma na celu ułatwienie życia seniorom i odciążenie systemu opieki społecznej. Inicjatywa wpisuje się w szerszy kontekst działań, takich jak konieczność likwidacji barier architektonicznych i rozwijanie budownictwa przyjaznego starzejącemu się społeczeństwu.
– Gwarancja bezpieczeństwa. Umowę senior będzie zawierał tylko z gminą. Zarówno umowę na najem, jak i podnajem. Jeśli się rozmyśli, jeśli z przyczyn naturalnych zakończy się najem senioralny, wtedy wiadomo, że tamto mieszkanie, będące ciągle składnikiem spadkowym, będzie własnością rodziny. A gmina będzie musiała rodzinie, która zajmuje tamto mieszkanie, znaleźć inny lokal komunalny – wyjaśniła Marzena Okła-Drewnowicz.
Zarówno ona, jak i prezydent Gliwic Katarzyna Kuczyńska-Budka wskazały podczas konferencji prasowej, że jednym z problemów samorządów jest brak uwzględniania przestrzeni wspólnych dla seniorów przy dofinansowaniach udzielanych na projekty mieszkaniowe, np. z Funduszu Dopłat Banku Gospodarstwa Krajowego.
– Trwają analizy w Ministerstwie Finansów i Gospodarki, żeby przestrzenie wspólne w budownictwie mieszkaniowym przeznaczonym dla osób starszych można było potraktować jako koszty kwalifikowane – poinformowała Okła-Drewnowicz.
Jak w praktyce będzie działał najem senioralny? Kluczowe założenia
Program ma opierać się na trzech filarach: prawie wyboru, gwarancji bezpieczeństwa i zachowaniu prawa własności do mieszkania. Udział w nim będzie w pełni dobrowolny. – Będzie to możliwość, żaden obowiązek, bo fundamentem każdej decyzji jest prawo wyboru – podkreśliła Marzena Okła-Drewnowicz.
Mechanizm działania jest prosty. Senior, który posiada mieszkanie własnościowe, ale jego lokalizacja (np. wysokie piętro bez windy) utrudnia mu codzienne funkcjonowanie, będzie mógł zgłosić się do swojej gminy z wnioskiem o zamianę. W zamian gmina zaoferuje mu lokal pozbawiony barier architektonicznych, np. na parterze lub w budynku z windą.
Kluczową kwestią jest prawo własności. Gminy nie będą mogły go naruszać. Senior, który zdecyduje się na udział w programie, będzie mógł podnająć swoje dotychczasowe mieszkanie gminie, która z kolei wynajmie je innym potrzebującym, a własność lokalu pozostanie przy seniorze i jego spadkobiercach. To rozwiązanie ma zapewnić seniorom poczucie bezpieczeństwa i jednocześnie pozwolić samorządom na lepsze gospodarowanie zasobem komunalnym.
Kiedy program wejdzie w życie? Status projektu i dalsze plany
Na ten moment nie podano jeszcze konkretnej daty startu programu. Wiadomo jednak, że prace nad nim są już na zaawansowanym etapie. Jak poinformowała sekretarz stanu, projekt został oficjalnie wpisany do wykazu prac rządowych i jest obecnie na etapie konsultacji społecznych. To kluczowy moment, w którym zbierane są opinie od wszystkich zainteresowanych stron, w tym od samych seniorów i samorządów.
Marzena Okła-Drewnowicz wyraziła nadzieję, że projekt będzie mógł zostać wdrożony „w najbliższej przyszłości”. Zanim to jednak nastąpi, konieczna jest szeroka edukacja i budowanie świadomości społecznej. Sukces programu zależy od tego, czy rozwiązania te „będą skuteczne i akceptowane przez seniorów oraz samorządy”.
W planach rządu są dalsze konsultacje i ścisła współpraca z samorządami oraz instytucjami odpowiedzialnymi za politykę społeczną i mieszkaniową, aby finalny kształt programu jak najlepiej odpowiadał na potrzeby obywateli. Wdrożenie programu ma nie tylko poprawić komfort życia osób starszych, ale również stanowić istotne wsparcie dla całego systemu opieki społecznej w Polsce.
Podcasty
Playlisty tematyczne
