Najdroższa autostrada w Polsce. Nowa podwyżka na A4 od 1 kwietnia

16 stycznia br. na odcinku koncesyjnym zniesiono zniżkę za przejazd z wykorzystaniem płatności automatycznych, co oznaczało podwyżkę dla korzystających dotąd z tej oferty z 13 zł do 15 zł. Koncesjonariusz, spółka Stalexport Autostrad Małopolska (SAM), wyjaśnia kolejną w ciągu 12 miesięcy podwyżkę – ostatnia weszła w życie w kwietniu ub. roku – kumulacją wydatków inwestycyjnych wynikających ze zbliżającego się końca umowy koncesyjnej. We wtorek rzecznik SAM Rafał Czechowski poinformował o skierowaniu przez tę spółkę wniosku do Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad o zgodę na zmianę stawek opłat za przejazd dla wszystkich kategorii pojazdów od 1 kwietnia br.

GDDKiA przypominała przy poprzednich podwyżkach, nie ma ona realnych uprawnień do wpływania na decyzje związane ze zmianami stawek opłat, jeżeli są one zgodne z postanowieniami umowy koncesyjnej (wygasającej w 2027 r.). „We wniosku złożonym do Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad SAM S.A. występuje o zgodę na zmianę od 1 kwietnia br. stawek opłat za przejazdy: dla kategorii 1 (pojazdów innych niż motocykle) – o 1 zł, z kwoty 15 zł do kwoty 16 zł; dla kategorii 2, 3, 4 i 5 – o 6 zł, z kwoty 46 zł do kwoty 49 zł” – wyjaśnił Czechowski. Uściślił, że nowe stawki będą obowiązywały na każdym z dwóch placów poboru opłat - w Mysłowicach i Balicach.

Rosnące koszty usług budowlanych

„Zgodnie z umową koncesyjną zarządca odcinka A4 Katowice-Kraków ma obowiązek przekazać autostradę stronie publicznej w 2027 r. w doskonałym stanie technicznym. Wiąże się z tym konieczność intensyfikacji szeregu prac utrzymaniowych, budowlanych i remontowych w ostatnich trzech latach obowiązywania umowy” – wskazał rzecznik Stalexportu Autostrady Małopolskiej.

„Będą one związane m.in. z wymianą nawierzchni na całej długości koncesyjnego odcinka A4 czy remontami mostów i wiaduktów. Nie bez znaczenia dla realizacji tych inwestycji jest fakt, że koszty usług budowlanych na przestrzeni ostatnich dwóch lat wzrosły o 26 proc., a ceny asfaltu niemal o 50 proc.” - wyszczególnił Czechowski.

Jak dodał, w najbliższych latach spółka musi skumulować prace budowlane na A4 Katowice-Kraków, bo tylko w stosunkowo krótkim horyzoncie czasu może przewidywać, w jakim stanie będzie infrastruktura w momencie przekazania autostrady stronie publicznej. „Dlatego odcinki, które z powodzeniem mogłyby funkcjonować jeszcze jakiś czas bez szkody dla bezpiecznej i komfortowej jazdy, musimy remontować już teraz” - wyjaśnił rzecznik. „Znaczny wzrost cen materiałów budowlanych i usług spowodował, że koszty zaplanowanych do końca koncesji inwestycji będą istotnie wyższe, niż pierwotnie zakładaliśmy” - dodał.

Stawki "niższe od dopuszczalnego pułapu"

Poprzednią podwyżkę, ogłoszoną wraz z wnioskiem do GDDKiA 31 stycznia 2022 r., spółka SAM motywowała inflacją. Firma argumentuje, że od początku obowiązywania koncesji stosowała „stawki znacznie niższe od maksymalnego, dopuszczalnego pułapu”. Po wprowadzeniu nowych stawek, wysokość opłaty dla samochodów osobowych wyniesie 58 proc. stawki maksymalnej, a dla pojazdów pozostałych kategorii 70 proc.

We wtorek Czechowski podał też, że „wraz z nowymi stawkami SAM utrzyma bonifikaty dla motocykli oraz pojazdów kategorii 2 i 3”. „Ich wysokość zostanie odrębnie skonsultowana z GDDKiA. Obecnie wysokość bonifikaty dla motocykli wynosi ponad 50 proc., natomiast dla pojazdów kategorii 2 i 3 ponad 40 proc.” - podał rzecznik, nie wyjaśniając jednak mechanizmu bonifikaty.

Zgodnie z ostatnimi danymi Grupy Stalexport Autostrady, do której należy spółka Stalexport Autostrada Małopolska, w pierwszych trzech kwartałach ub. roku z płatnego odcinka autostrady A4 średnio korzystało 48,9 tys. pojazdów na dobę - o 3 proc. więcej, niż w porównywalnym okresie przed rokiem. Przychody z poboru opłat w trzech pierwszych kwartałach 2023 r. sięgnęły 376,9 mln zł, o 24 proc. więcej, niż w tym samym czasie 2022 r. O 25,9 proc. wzrosły przychody z opłat za przejazd pojazdami osobowymi, o 20,8 proc. – pojazdami ciężarowymi. Wzrost wynikał m.in. z podwyżek stawek opłat za przejazd autostradą w kwietniu 2023 r.

Przychody całej Grupy Stalexport Autostrady wzrosły w pierwszych trzech kwartałach 2023 r. do 380,9 mln zł (z poziomu 307,3 mln zł, ok. 24 proc. rok do roku), zaś zysk netto do 126,8 mln zł (z poziomu 99,5 mln zł). Spółka SAM od ub. roku informuje o intensyfikacji remontów na autostradzie A4 Katowice-Kraków, co ma wynikać z konieczności przekazania drogi stronie publicznej w 2027 r. w bardzo dobrym stanie technicznym. Modernizowane są obiekty mostowe, rozpoczęła się również wymiana nawierzchni, która na obu jezdniach 61-kilometrowego koncesyjnego odcinka A4 potrwa do końca koncesji.