Najważniejsze zmiany, które przewiduje nowelizacja programu 500 plus

Większa kontrola samotnych rodziców - orzeczenie o alimentach
Deklaracja o samotnym wychowywaniu dziecka już nie wystarczy. Nowe przepisy nakładają obowiązek ustalenia alimentów na dziecko od drugiego z rodziców w przypadku ubiegania się o świadczenie wychowawcze przez osobę samotnie wychowującą dziecko.

Zgodnie z konstytucyjną zasadą pomocniczości świadczenie wychowawcze na dziecko powinno być bowiem przyznawane osobie samotnie wychowującej dziecko dopiero po wyczerpaniu możliwości dochodzenia świadczeń alimentacyjnych od drugiego rodzica dziecka.

Urzędnicy mają sprawdzać, czy wnioskujący wcześniej wystąpił o alimenty od byłego partnera lub partnerki. Jeżeli tego nie zrobił, jego wniosek zostanie odrzucony. W przypadku wątpliwości rodzic będzie wzywany do złożenia dodatkowych wyjaśnień. Jeśli rodzic nie przyniesie odpowiedniego zaświadczenia (pochodzącego od sądu), to urząd wezwie go do uzupełnienia tego braku w terminie trzech miesięcy.

Czytaj też: 500 plus dla samotnych rodziców

Opieka naprzemienna
W przypadku ustalenia prawa do świadczenia na dzieci pozostające pod opieką naprzemienną rodziców, którzy nie tworzą rodziny, przyjęto, że dziecko będzie zaliczało się jednocześnie do członków rodzin obydwojga rodziców w sytuacji, gdy - zgodnie z orzeczeniem sądu - będzie pod opieką naprzemienną obojga rodziców rozwiedzionych lub żyjących w separacji bądź w rozłączeniu. Opieka naprzemienna ma być sprawowana w porównywalnych i powtarzających się okresach. Każdemu z rodziców świadczenie będzie przysługiwało po połowie.

Zmiany dla przedsiębiorców
Przyjęto założenie, że przedsiębiorcy rozliczający się na podstawie ryczałtu uzyskują dochód w wysokości ogłaszanej corocznie w drodze obwieszczenia przez Ministerstwo Pracy na podstawie badań Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych. Dla tych osób został wprowadzony wymóg dołączenia do wniosku o 500 plus zaświadczenia naczelnika urzędu skarbowego. Wymóg dołączania takiego zaświadczenia wszedł w miejsce obowiązku składania oświadczenia o deklarowanych dochodach.

Utrata dochodu
Rząd chce ograniczyć sytuacje, w których wnioskodawca utraci dochód z tytułu zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej oraz dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej i uzyska go ponownie u tego samego pracodawcy.

Po zmianie przepisu za dochód utracony nie będzie można uznać zmniejszenia pensji u tego samego pracodawcy, który zwolnił pracownika i w ciągu trzech miesięcy ponownie przyjął go do pracy. Urzędnicy będą sprawdzać ciągłość umów osób ubiegających się o 500 plus na pierwsze dziecko. Jeśli okaże się, że umowa pracownika została rozwiązana, a następnie znów podpisana z tym samym pracodawcą, ale z niższym wynagrodzeniem, taki rodzic będzie miał prawo do pobierania świadczenia dopiero po trzech miesiącach. Ma to zapobiegać sytuacjom umyślnego obniżania wynagrodzenia, by spełnić kryterium dochodowe.

WAŻNE! 500 plus jest droższe niż zakładał rząd

Osoby niezamieszkujące w Polsce
Prawo do świadczenia mają tylko rodziny mieszkające w Polsce. Nowe przepisy przewidują, że w przypadku wątpliwości co do spełnienia tego warunku gmina będzie mogła wezwać osobę otrzymującą świadczenie wychowawcze do osobistego złożenia wyjaśnień.

Wypłata świadczenia wychowawczego będzie wstrzymana, jeżeli osoba otrzymująca to świadczenie odmówiła udzielenia lub nie udzieliła wyjaśnień w wyznaczonym terminie. W przypadku udzielenia wyjaśnień świadczenie wychowawcze wypłaca się od miesiąca, w którym wpłynęły wyjaśnienia, do końca okresu, w jakim przysługuje świadczenie wychowawcze.

Zobacz również: 500 plus wyciąga polskie rodziny z długów

Jeden rodzic na emigracji
W przypadku, gdy jeden z rodziców przebywa za granicą w celach zarobkowych, a reszta rodziny pozostaje w Polsce, wówczas rodziny te będą mogły korzystać i z polskich świadczeń z programu 500 plus, i z zagranicznych - ale nie w pełnej wysokości. Jedno państwo wypłaci pełne świadczenie według własnego ustawodawstwa, drugie jedynie dodatek dyferencyjny, czyli kwotę będącą różnicą pomiędzy wysokością świadczeń polskich a świadczeniami danego kraju.