Napisz dobry biznesplan

Rozpoczęcie działalności gospodarczej wymaga odpowiedniego przygotowania, czyli opracowania biznesplanu. Niezależnie od bran-ży, w jakiej działa przedsiębiorstwo, istnieją zasady, których należy przestrzegać w trakcie pisania biznesplanu.

W biznesplanie przedstawiasz swój pomysł na interes i sposób, w jaki chcesz go zrealizować. Biznesplan określa cele, które twoja firma chce osiągnąć, strategię działania, a także czas, w którym plan powinien być zrealizowany. Biznesplan pokazuje też źródła finansowania całego przedsięwzięcia.

Bez dobrego biznesplanu nie obejdziesz się podczas składania wniosku kredytowego czy rozmów z potencjalnym inwestorem. Umożliwia on zdobycie kapitału, bez którego nie da się robić dużych interesów - dzięki niemu potencjalny inwestor czy pożyczkodawca może realnie ocenić twoje możliwości oraz ryzyko związane z udzieleniem ci kredytu.

O czym musisz pamiętać

Powinieneś pamiętać o tym, kto jest adresatem biznesplanu i jakich informacji oczekuje. Co innego w biznes-planie będą chcieli zobaczyć bankowcy, ewentualni pożyczkodawcy, a co innego inwestorzy. W ramach biznesplanu musisz opracować strategię rozwoju firmy, czyli napisać swego rodzaju przewodnik z informacjami o tym, jak firma ma funkcjonować przez następne trzy, pięć czy więcej lat. Prezentujesz w nim, w jaki sposób zamierzasz zrealizować swój pomysł, przedstawiasz cele i strategię działania oraz podajesz źródła finansowania całego przedsięwzięcia.

Nie ma reguł co do objętości biznesplanu. Opis strategi działania małej firmy powinien zmieścić się na 10 stronach, większej - w zależności od rozmiarów przedsięwzięcia - od 30 do 50. Biznesplan musi być dobrze zredagowany, napisany językiem fachowym, ale zrozumiałym. Powinien to być dokument zwięzły i konkretny. Nie wystarczy sporządzić go raz na długi czas, powinien być stale aktualizowany wraz ze zmieniającymi się realiami.

Pamiętaj o sile przekonywania. Biznesplan powinien być tak zaprezentowany, aby adresaci nie mieli wątpliwości, że twój pomysł na biznes jest świetny i zapewni ci szybki zysk.

Najpierw streszczenie

Biznesplan musi mieć stronę tytułową i spis treści. Na stronie tytułowej powinny się znaleźć takie informacje, jak: twoje imię i nazwisko, nazwa, logo i adres firmy oraz pozostałe dane kontaktowe, aktualna data, numer wersji biznesplanu (plan może się zmieniać, w zależności od rozwoju sytuacji) i klauzula poufności. Spis treści umieszczasz bezpośrednio po stronie tytułowej.

Biznesplan otwiera streszczenie, czyli ogólny zarys tego, co twoja firma zamierza robić i tego, co zostanie dokładnie opisane w następnych rozdziałach. Powinno ono zachęcać do dalszej lektury. Jedno- lub dwustronicowe streszczenie może zadecydować o tym, czy czytający (np. inwestor) zainteresuje się dalszymi rozdziałami, dlatego powinieneś umieścić w nim tylko najważniejsze, skondensowane informacje: krótki opis przedsięwzięcia, przewidywane koszty, potrzeby, czynniki powodzenia i ryzyka, prognozy finansowe. Ta część biznesplanu powinna dać odpowiedź potencjalnym inwestorom m.in. na pytania: na czym polega pomysł na biznes, do jakiego segmentu rynku adresujesz swój produkt czy usługę, w jaki sposób chcesz osiągnąć sukces na rynku, ile musisz przeznaczyć na to pieniędzy, na czym polega twoja przewaga nad konkurencją. Wprowadzenie, w którym powinno się znaleźć streszczenie całego przedsięwzięcia, jest jedną z najważniejszych części planu. Przygotowuje się je zawsze na końcu, gdy masz już opracowane pozostałe części biznesplanu.

Prezentacja pomysłu

Część druga biznesplanu polega na prezentacji pomysłu, czyli szczegółowym opisie produktu lub usług, które zamierzasz dostarczać potencjalnym klientom. Dla czytającego twój biznesplan ważna będzie informacja, czy twój produkt dopiero ma się pojawić na rynku, czy też już istnieje oraz czy wiesz, jak będzie wyglądał plan dalszego rozwoju przedsięwzięcia. Powinieneś swój pomysł zaprezentować z punktu widzenia przyszłych odbiorców twoich towarów lub usług. Warto szczególnie podkreślić potrzebę pojawienia się lub zwiększenia obecności twoich towarów czy usług na rynku. Postaraj się wykazać, że twój produkt lepiej niż już oferowane przez konkurencję zaspokaja potrzeby konsumentów i wymień korzyści, jakie będą mieli klienci z twojego pomysłu. W tej części podajesz też informacje o potencjalnych klientach oraz uzasadniasz, dlaczego będą zainteresowani właśnie twoim produktem. Możesz tu wymienić zalety wyrobu, podkreślić jego unikalne cechy, solidną jakość, podać cenę oraz przewagę nad innymi, porównywalnymi produktami dostępnymi na rynku.

Rozpoznaj rynek

Im dokładniej przeprowadzisz rozpoznanie rynku i im więcej zbierzesz informacji na temat ewentualnej konkurencji, tym większe masz szanse na to, że twoje kalkulacje finansowe prezentowane w biznesplanie okażą się prawidłowe. W tym miejscu powinieneś ocenić segment rynku, na którym masz zamiar działać - jego wielkość i to, jak będzie się rozwijał w przyszłości oraz jakie czynniki mogą mieć wpływ na wzrost zapotrzebowania konsumentów. Dobrze przygotowany rozdział dotyczący rynku i konkurencji powinien też wyjaśniać, na jakim poziomie planujesz sprzedaż i jaki udział w rynku chcesz osiągnąć. Konieczne będzie dokładne przyjrzenie się klientom, którym chcesz zaoferować swoje produkty lub usługi oraz pokazanie, że dzięki twojemu wejściu na rynek mogą zyskać. W tej części biznesplanu musisz też przedstawić i ocenić konkurencyjne firmy działające na tym rynku (ich ofertę, czym się różni od twojej, opisać, jak wygląda u nich marketing i dystrybucja produktów, pokazać ich mocne i słabe strony).

Zaprezentuj się

Odrębny rozdział musisz poświęcić opisowi organizacji i zarządzania firmą, bo nie wystarczy skoncentrować się na samych zaletach produktu. Ta część biznesplanu bywa często niedoceniana przez przyszłych przedsiębiorców, tymczasem z punktu widzenia twoich potencjalnych wspólników czy inwestorów jest to bardzo ważna informacja, bo przecież powierzą ci swoje pieniądze. Dlatego warto w biznesplanie zaprezentować również swoje CV oraz ewentualnych współpracowników. Ważne są kwalifikacje i doświadczenie zawodowe, a także dotychczasowe osiągnięcia wszystkich osób biorących udział w przyszłym przedsięwzięciu. Warto też określić, jaki będzie podział kompetencji i zakres odpowiedzialności poszczególnych osób zarządzających firmą. Jeśli będziesz korzystał z pomocy firm zewnętrznych (np. biuro rachunkowe, doradca podatkowy), nie zapomnij o tym wspomnieć.

Opracuj strategię marketingową i reklamową

Kolejny rozdział to opis działań marketingowych, których celem jest określenie potrzeb klientów i przygotowanie odpowiedniej oferty. Plan marketingowy stanowi jeden z najważniejszych elementów biznesplanu. Przedstawiasz tu sposób prowadzenia kampanii informacyjnej dla klientów, charakteryzujesz tych, którzy mogą być szczególnie zainteresowani nowym produktem, pokazujesz te nośniki reklamy i określasz wysokość budżetu przeznaczonego na kampanię reklamową. Warto dokładnie wyjaśnić, jaką strategię marketingową wybrałeś i dlaczego taką (opracowujesz ją na podstawie analizy rynku i konkurencji), oraz określić, jakie przewidujesz wydatki na marketing i reklamę.

Powinieneś zacząć od opisania pomysłu, w jaki sposób twój produkt czy usługa zostaną wprowadzone na rynek i jak będą wyglądały poszczególne etapy działań. Musisz tu określić, w jaki sposób chcesz pozyskać i utrzymać klientów. Teraz pora na opisanie twojego produktu czy usługi - np. jak wygląda, jak będzie pakowany, jaka jest jego jakość, w jaki sposób będzie zapewniony serwis. Bardzo ważna jest proponowana cena oraz system ewentualnych promocji, rabatów czy bonusów dla klientów. Kolejny krok w tej części planu to sprecyzowanie, w jaki sposób produkt lub usługa będą sprzedawane (jakie kanały dystrybucji). Na koniec trzeba wyjaśnić, jak będzie prowadzona kampania reklamowa, do kogo będzie skierowana, za pomocą jakich środków przekazu realizowana, ile będzie kosztowała i kiedy spodziewasz się rezultatów.

Poinformuj o formie prawnej firmy

W tej części biznesplanu powinny znaleźć się informacje o tym, w jakiej formie twoja firma będzie prowadzona (np. jednoosobowa, spółka z o.o.), bo to wiąże się z tym, w jaki sposób odpowiadasz za jej zobowiązania (np. całym majątkiem, do wysokości kapitału zakładowego). Wybór formy prawnej powinien wynikać z ekonomicznych i podatkowych interesów twojej firmy.

W tym miejscu informujesz również o nazwie i logo firmy. Dobrze wybrana nazwa powinna ułatwiać promocję firmy i jej produktów lub usług.

Opisz planfinansowy

Każdy biznesplan oprócz rozbudowanej części opisowej musi zawierać szczegółową analizę finansowa planowanego przedsięwzięcia. Bez nich cała wcześniejsza praca jest niewiele warta. W kolejnym rozdziale prezentujesz więc szczegółowy plan finansowy wprowadzenia produktu lub usługi na rynek. W tej części musisz wykazać, że przedstawiony pomysł na biznes jest opłacalny i przyniesie zyski. Liczysz wszelkie koszty działalności (rozpoczęcia działalności i bieżące) oraz posiadane i spodziewane źródła finansowania (najlepiej udokumentowane) - np. kapitał własny, kredyty. Powinieneś wskazać, ile pieniędzy firma potrzebuje (teraz i w przyszłości), kiedy i jak zostaną one wykorzystane, podać wielkość wniesionego przez ciebie kapitału. Musisz także wykazać, jakie firma będzie dawała przychody i w jakim tempie będą one rosły. Na koniec oceniasz, kiedy i w jakiej wysokości twoja działalność przyniesie zyski. Rzetelne obliczenia oparte na realnych założeniach powinny uwiarygadniać twój projekt w oczach jego odbiorców. Pomagają także przy podejmowaniu kluczowych dla przedsięwzięcia decyzji. Szczegółowa analiza finansowa planowanego przedsięwzięcia to najtrudniejsze wyzwanie dla początkujących przedsiębiorców, bo tu nie wystarczy sam opis, trzeba podać konkretne liczby, szacunki i wskaźniki. Zawartość tego dokumentu będzie różna w zależności od tego, kto i dla jakich celów go przygotowuje, ale w każdej dobrze sporządzonej analizie finansowej powinny się znaleźć trzy podstawowe elementy - bilans (zestawienie aktywów i pasywów firmy), rachunek strat i zysków (porównanie przychodów i kosztów przedsiębiorstwa) i rachunek przepływów środków pienięż-nych (informacja o płynności finansowej). Ważną sprawą jest wskazanie tzw. progu rentowności, czyli momentu, w którym pojawią się pierwsze zyski (przychody będą wyższe od kosztów działalności). Poszczególne części analizy finansowej powinny zawierać prognozy na najbliższe 3-5 lat. Istotne jest, żeby prognozy wykraczały co najmniej o rok poza moment osiągnięcia progu rentowności. Najczęściej sporządza się szczegółowy plan finansowy na pierwsze dwa lata (w ujęciu miesięcznym lub kwartalnym), a następnie plany roczne. Na koniec warto zamieścić krótkie podsumowanie. Musisz udowodnić, że inwestorowi (bankowi) przedstawiona została atrakcyjna i realna propozycja oraz skonkretyzować, w jaki sposób i kiedy zwrócą się włożone pieniądze.

Jakie korzyści z biznesplanu

- ułatwia przekonanie innych osób lub instytucji do planowanego przedsięwzięcia

- umożliwia realną oceną twego pomysłu na biznes

- jest niezbędny przy zdobywaniu źródeł finansowania

- pozwala skutecznie kontrolować przebieg przedsięwzięcia

- zmusza do systematycznego działania

- ogranicza ryzyko, może uchronić cię przed porażką albo zminimalizować straty

- zwiększa szanse na sukces