Nauczycielskie świadczenia kompensacyjne – aktualne dane
W kwietniu 2025 roku 11 tysięcy nauczycieli pobierało nauczycielskie świadczenia kompensacyjne, które stanowią odpowiednik emerytur pomostowych. Średnia wysokość wypłacanej kompensówki wyniosła 4,2 tys. zł.
Z danych ZUS wynika, że w kwietniu 2025 roku świadczenia kompensacyjne pobierało dokładnie 11 tys. osób, a przeciętna wysokość świadczenia wyniosła 4207,16 zł. Dla porównania, w marcu 2025 roku świadczenia te pobierało 11,3 tys. osób, a średnia kwota wynosiła 4208,62 zł. W lutym 2025 roku liczba beneficjentów to 11,5 tys. osób, a średnia wysokość świadczenia to 3981,54 zł. Natomiast w styczniu 2025 roku świadczenie pobierało 11,7 tys. osób, a średnia kwota wynosiła 4010,11 zł.
Spadek liczby beneficjentów w porównaniu do lat ubiegłych
Interesujące jest, że liczba nauczycieli korzystających z tego świadczenia w kwietniu 2025 roku była niższa niż w analogicznych okresach w latach poprzednich. W kwietniu 2024 roku świadczenia kompensacyjne pobierało 12,3 tys. osób, a średnia wysokość świadczenia wynosiła 4022,52 zł. W kwietniu 2023 roku te same dane prezentowały się następująco: 13,1 tys. osób i 3561,09 zł. Z kolei w kwietniu 2022 roku świadczenie pobierało 13,5 tys. osób, a średnia kwota wynosiła 2849,89 zł.
Kompensówki a emerytury pomostowe
Nauczycielskie świadczenia kompensacyjne są często porównywane do emerytur pomostowych. W kwietniu 2025 roku emerytury pomostowe pobierało 40 tys. osób, a przeciętna ich wysokość wynosiła 5599,62 zł.
Warto jednak zaznaczyć, że w odróżnieniu od emerytur pomostowych, kompensówki są świadczeniem o charakterze wygasającym. Zgodnie z ustawą obowiązującą od 2009 roku o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych, świadczenie to może być przyznane nauczycielom posiadającym 30 lat stażu pracy, w tym 20 lat pracy nauczycielskiej, pracującym na co najmniej jedną drugą etatu. Wiek uprawniający do świadczenia stopniowo wzrastał w latach 2014-2032, począwszy od 55. roku życia aż do osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego. W latach 2025-2026 nauczyciel może otrzymać świadczenie, jeśli ukończył 56 lat (kobieta) i 61 lat (mężczyzna).
Świadczenia kompensacyjne przysługują nauczycielom zatrudnionym w szkołach, przedszkolach, placówkach kształcenia ustawicznego, młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, specjalnych ośrodkach wychowawczych oraz w publicznych i niepublicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w tym w poradniach specjalistycznych.
Planowane zmiany w zakresie świadczeń kompensacyjnych
Ministerstwo Edukacji Narodowej planuje rozszerzenie zakresu świadczeń o nauczycieli publicznych i niepublicznych placówek oświatowo-wychowawczych, centrów kształcenia zawodowego oraz branżowych centrów umiejętności, placówek artystycznych, bibliotek pedagogicznych, placówek doskonalenia nauczycieli i kolegiów pracowników służb społecznych, a także nauczycieli zatrudnionych w okręgowych ośrodkach wychowawczych, zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich.
Ograniczenia dotyczące pracy po przejściu na świadczenie
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, nauczyciele pobierający kompensówki nie mogą kontynuować pracy w szkole, przedszkolu lub ośrodku (nawet w niepełnym wymiarze godzin), niezależnie od charakteru zajmowanego stanowiska, pod rygorem zawieszenia świadczenia. Wyjątkiem jest podjęcie pracy niezwiązanej z zawodem nauczyciela, co nie wpływa na prawo do pobierania świadczenia.
W 2022 roku, w związku z pełnoskalową agresją Rosji na Ukrainę i napływem uchodźców, wprowadzono pewne odstępstwa od tej zasady.
Wyjątki związane z pomocą obywatelom Ukrainy
Na mocy ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym, możliwe jest zatrudnienie nauczyciela pobierającego świadczenie kompensacyjne bez utraty tego świadczenia na stanowisku pomocy nauczyciela lub nauczyciela w oddziale przygotowawczym dla uczniów z Ukrainy. Możliwe jest również zatrudnienie bez utraty świadczenia kompensacyjnego nauczyciela języka polskiego lub nauczyciela prowadzącego dodatkową naukę języka polskiego, a także innego nauczyciela niż polonista, jeżeli w dniu nawiązania z nim stosunku pracy do szkoły uczęszcza co najmniej jeden uczeń będący obywatelem Ukrainy, którego pobyt na terytorium Polski jest uznawany za legalny. Przepisy te obowiązują do 31 sierpnia 2025 roku.
Warto podkreślić, że środki na nauczycielskie świadczenia kompensacyjne nie pochodzą ze składek, lecz z budżetu państwa. ZUS udostępnia na swojej stronie internetowej specjalny kalkulator, który umożliwia nauczycielom oszacowanie prognozowanej wysokości świadczenia. Wystarczy wprowadzić podstawowe dane, aby uzyskać przybliżoną kwotę.
Podcasty
Playlisty tematyczne
