Sygnalistów nie będzie można zwolnić. Nowe przepisy dla pracowników i pracodawców
Zgodnie z ustawą, która weszła w życie od 2025 roku, sygnalistą, jest każda osoba, która jest narażona na działania odwetowe pracodawcy po tym jak dokonała zgłoszenia o nieprawidłowościach w firmie. Ochrona należy się niezależnie od podstawy i formy świadczenia pracy, a ochroną objęte są także osoby, które pomagają sygnaliście.
Do działań odwetowych zaliczaj się nie tylko zwolnienie z pracy, ale także pozbawienie pracownika awansu, podwyżki, lub nagrody.
Jak otrzymać status sygnalisty? Firmy będą musiały wdrożyć system zgłoszeń
Status sygnalisty przyznawany jest w momencie zgłoszenia nieprawidłowości i tożsamość tej osoby musi być zachowania w tajemnicy. Jak zaś można dokonywać zgłoszeń? Wszystkie firmy zatrudniające przynajmniej 50 osób (niezależnie od umów) mają obowiązek wdrożenia procedur zgłoszeń wewnętrznych. Jednocześnie to od firmy zależy, czy będą przyjmowane zgłoszenia anonimowe. Sama tożsamość sygnalisty musi zostać zachowania w tajemnicy.
Wciągu 7 dni od zgłoszenia sygnalista musi otrzymać potwierdzenie, że jego zawiadomienie zostało przyjęte, a następnie pracodawca musi wszcząć działania w sprawie zgłoszenia (z reguły to postępowanie wyjaśniające). Jak przekazała w rozmowie z PAP radca prawny dr Monika Wieczorek. ustawa nie narzuca szczegółowych reguł dotyczących tego, jak powoływać komisje, czy zespoły do zbadania sprawy, ale procedura ma być podobna do procedury mobbingowej.
Ponadto jak wyjaśnia dr Wieczorek, w ciągu trzech miesięcy sygnalista musi dostać informację zwrotną o planowanych, lub podjętych działaniach następczych, ale niekoniecznie oznacza to koniec weryfikacji zgłoszenia.
W jakich sprawach można dokonywać zgłoszeń? Katalog wymienionych nieprawidłowości dotyczy:
- korupcji
- przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowania terroryzmu,
- bezpieczeństwa produktów i ich zgodności z wymogami,
- bezpieczeństwa transportu,
- ochrony środowiska,
- zdrowia i dobrostanu zwierząt,
- zdrowia publicznego,
- ochrony konsumentów,
- ochrony prywatności i danych osobowych,
- bezpieczeństwa sieci i systemów teleinformatycznych,
- konstytucyjnych wolności oraz praw człowieka i obywatela.
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej podkreśla, że poza wewnętrznym zgłoszenie, sygnalista może zgłosić sprawę do Rzeczniczka Praw Obywatelskich, lub organu publicznego, albo ujawnić sprawę publicznie np. poprzez media, czy serwisy społeczności. Resort pracy podkreśla jednak, że w razie braku zaufania do pracodawcy ujawnienie sprawy w social media nie powinno być pierwszym krokiem, a zamiast tego - zgłoszenie sprawy do odpowiednich organów.
Polecany artykuł:
Podcasty
Playlisty tematyczne
