Spis treści
- Opodatkowanie łączne małżonków
- Przychody zwolnione od podatku
- Ulgi i odliczenia
- Dochody lub straty ze źródeł przychodów
- Odliczamy składki na ubezpieczenia społeczne
- Obliczamy podstawę obliczenia podatku
- Obliczamy podatek
- Odliczenia od podatku
- Niedopłata i nadpłata
Opodatkowanie łączne małżonków
Małżonkowie mogą być opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów po uprzednim odliczeniu, odrębnie przez każdego z małżonków, kwot podlegających odliczeniu od dochodu.
Czyli osobno u każdego z małżonków trzeba rozliczyć stratę, koszty uzyskania przychodów, składki ZUS, składkę zdrowotną oraz ulgi odliczane od dochodu. Potem trzeba zsumować podstawy opodatkowania a sumę podzielić przez 2.
Od takiej kwoty oblicza się podatek oraz stosuje kwotę zmniejszającą podatek właściwą dla wyliczonej tak podstawy obliczenia podatku.
Następnie wyliczony podatek należy pomnożyć przez dwa.
Od wyliczonego podatku odlicza się ulgi odliczane od podatku przysługujące każdemu z małżonków.
Przychody zwolnione od podatku
Od 2022 roku wprowadzono zwolnienia z podatków dla przychodów do łącznej wysokości 85 528 zł. Z preferencji tej mogą korzystać:
- osoby, które pomimo osiągnięcia wieku emerytalnego nie pobierają emerytury i dalej pracują,
- rodzice wychowujący 4 i więcej dzieci,
- osoby, które zdecydowały się na zmianę miejsca zamieszkania z zagranicy na terytorium Polski.
Ulgi i odliczenia
Zerowy PIT dla seniorów dotyczy mężczyzn, którzy mają więcej niż 65 lat i kobiet powyżej 60. roku życia – seniorów, którzy nie pobierają emerytury z ZUS, a dodatkowo podlegają ubezpieczeniom społecznym.
Ci seniorzy korzystają ze zwolnienia od opodatkowania przychodów uzyskanych w 2022 r. do wysokości 85 528 zł.
Z ulgi prorodzinnej mogą skorzystać rodzice/opiekunowie prawni, także dziadkowie jeśli przyjęli dziecko lub dzieci na wychowanie, które są: małoletnie, bez względu na wiek jeśli otrzymują zasiłek pielęgnacyjny oraz dzieci do ukończenia 25 lat, które uczą się lub studiują - jeżeli w poprzednim roku nie uzyskały dochodów wyższych niż dwunastokrotność kwoty renty socjalnej (od 2022 r. wartość renty socjalnej wynosi 1338,44 zł).
W przypadku wychowywania jednego dziecka warunkiem skorzystania przez rodziców/opiekunów z ulgi jest nieprzekroczenie wspólnego dochodu 112 000 zł (po odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne). Rodziców/opiekunów wychowujących dwoje lub więcej dzieci nie obowiązują limity dochodu. Rodzice spełniający warunki skorzystania z ulgi mogą odliczyć kwotę:
- do 1 112, 04 zł rocznie na wychowywanie pierwszego i drugiego dziecka (na każde z nich),
- do 2 000, 04 zł rocznie na trzecie dziecko,
- do 2 700, 00 zł rocznie na czwarte i każde kolejne dziecko. Ulga jest nielimitowana liczbą posiadanych dzieci.
Dochody lub straty ze źródeł przychodów
W częściach: D.1. i D.2. PIT-37 wykazujemy przychody, koszty uzyskania przychodów, dochody lub straty, a także kwoty zaliczek pobranych przez płatników. Część D.2. należy wypełnić tylko gdy dochody małżonków opodatkowane są łącznie.
W kolumnie d wpisujemy kwotę dochodu, będącą różnicą sumy przychodów i kosztów uzyskania przychodów (kwota z kolumny b minus kwota z kolumny c).
W kolumnie e wpisujemy kwotę straty, o ile koszty uzyskania przychodów (kol. c) przekraczają sumę przychodów (kol. b). W kolumnie f wpisujemy sumę zaliczek pobranych przez płatnika od naszych dochodów ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych. Zaliczki te są wykazane w poz. 33, 40 i 47 informacji PIT-11.
Odliczamy składki na ubezpieczenia społeczne
Chodzi o składki potrącone w roku podatkowym przez płatnika ze środków podatnika na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe. Kwota składek potrąconych przez płatnika jest wykazywana w poz. 95, 96 i 97 informacji PIT-11.
Chodzi również o składki zapłacone w roku 2022 bezpośrednio na własne ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe podatnika, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
Nie podlegają odliczeniu od dochodu składki na ubezpieczenia społeczne, których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku m.in. w ramach ulgi dla pracujących seniorów.
- Kwota składek na ubezpieczenia społeczne odliczanych w poz. 122 nie może przekroczyć kwoty dochodu wykazanej w poz. 85.
- Kwota składek na ubezpieczenia społeczne odliczanych w poz. 123 nie może przekroczyć kwoty dochodu wykazanej w poz. 120.
Obliczamy podstawę obliczenia podatku
Dla podatników rozliczających swoje dochody indywidualnie podstawą tą jest kwota z poz. 127 pomniejszona o kwotę z poz. 128 (po zaokrągleniu do pełnych złotych).
Dla rozliczających dochody łącznie z małżonkiem podstawą jest połowa kwoty obliczonej jako różnica kwot z poz. 127 i 128 (po zaokrągleniu do pełnych złotych).
Obliczamy podatek
- Gdy podstawa opodatkowania nie jest większa niż 120 tys. zł podatek oblicza się odejmując kwotę zmniejszającą podatek 3 600 zł, a następnie od różnicy obliczamy podatek w wysokości 12 proc.
- Gdy podstawa opodatkowania przekracza 120 tys. zł podatek oblicza się dodając do kwoty 10 800 zł 32 proc. nadwyżki ponad 120 tys. zł.
Tak obliczony podatek podatnicy rozliczający swoje dochody indywidualnie wpisują w poz. 130 zeznania podatkowego, a rozliczający się łącznie mnożą przez dwa, a następnie wpisują w poz. 130 zeznania.
Odliczenia od podatku
Podatek po odliczeniach wpisujemy w poz. 135. Aby go obliczyć, od sumy kwot z poz. 130 i 132 odejmujemy kwotę z poz. 133.
W przypadku łącznego opodatkowania małżonków, od sumy kwot z poz. 130 i 132 odejmujemy sumę kwot z poz. 133 i 134.
Podatek po odliczeniach wpisujemy w poz. 136. Jeżeli obliczona w załączniku PIT/D kwota przysługującego odliczenia jest wyższa od kwoty podatku z poz. 135, nadwyżka podlega odliczeniu w następnych latach.
Od kwoty z poz. 135 odejmujemy kwotę z poz. 136, a wynik zaokrąglamy do pełnych złotych i wpisujemy w poz. 137.
Niedopłata i nadpłata
Zapłacić trzeba różnicę między podatkiem należnym wynikającym z zeznania a sumą należnych za dany rok zaliczek, w tym zaliczek pobranych przez płatników. Różnicę tę wpisujemy w poz. 138 i jest to podatek do zapłaty.
W poz. 139 podatnicy wykazują różnicę między sumą zaliczek pobranych przez płatników a podatkiem należnym, czyli nadpłatę.