- Właściciel psa odpowiada za szkody niezależnie od tego, czy zwierzę było pod jego nadzorem
- Można ubiegać się o odszkodowanie za straty materialne i zadośćuczynienie za krzywdę
- Posiadanie niektórych ras wymaga zgody regionalnego dyrektora ochrony środowiska
- Za brak środków ostrożności grozi grzywna do 1000 zł, ograniczenie wolności lub nagana
Spis treści
W Polsce żyje około 8 milionów psów, a gospodarstw domowych z psem jest więcej niż tych z dzieckiem. Codziennie dochodzi do prawie 100 ataków psów na ludzi i inne zwierzęta – to około 35 tysięcy incydentów rocznie. Skala problemu pokazuje, jak istotna jest odpowiedzialność właścicieli zwierząt dla bezpieczeństwa publicznego.
Nie warto ufać zapewnieniom właścicieli, że „mój pies nie gryzie” czy „jest łagodny”. Rzeczywistość brutalnie weryfikuje takie deklaracje – media regularnie donoszą o tragicznych przypadkach pogryzień, często z udziałem psów uznawanych przez opiekunów za nieszkodliwe. Dlatego warto znać swoje prawa i nie dać się zastraszyć przez właściciela agresywnego pupila.
Prawo nakłada na każdego właściciela psa obowiązek zachowania zwykłych środków ostrożności. W praktyce oznacza to:
- Smycz i kaganiec w miejscach publicznych (parki, ulice, place zabaw)
- Zamknięta furtka i zabezpieczone ogrodzenie – pies nie może samowolnie wybiec z posesji
- Tabliczka ostrzegawcza „Uwaga, pies” przy bramie lub furtce
- Przywołanie i kontrola – pies powinien reagować na komendy właściciela
- Unikanie sytuacji stresowych – trzymanie psa z dala od skupisk ludzi, jeśli wykazuje agresję
- Nadzór nad psem podczas spacerów i w domu
Brak zachowania tych podstawowych zasad może stanowić wykroczenie i podstawę do odpowiedzialności cywilnej.
Pies pogryzł psa – kto płaci
Gdy jeden pies zaatakuje drugiego, odpowiedzialność ponosi właściciel agresora. Może on odpowiadać za:
- Koszty leczenia weterynaryjnego – badania, zabiegi, hospitalizację, leki, rehabilitację
- Wartość zwierzęcia – jeśli pies poniesie śmierć
- Zniszczone przedmioty – smycze, obroże, odzież właściciela
Co zrobić zaraz po ataku:
- Natychmiast wezwij weterynarza
- Zrób zdjęcia obrażeń
- Ustal tożsamość właściciela atakującego psa
- Zawiadom policję lub straż miejską
- Zbierz dane świadków zdarzenia
- Zachowaj wszystkie rachunki i faktury
Wysokość odszkodowania zależy od skali obrażeń – od kilkuset złotych przy drobnych ranach do kilkunastu tysięcy przy poważnych urazach lub śmierci psa rasowego.
Ważne! W przypadku pogryzionego psa nie można dochodzić zadośćuczynienia za szkody emocjonalne właściciela (stres, cierpienie związane z cierpieniem pupila). Zadośćuczynienie przysługuje wyłącznie za krzywdy doznane przez człowieka.
Pies zaatakował człowieka – konsekwencje prawne
Właściciel psa odpowiada za szkody na podstawie Kodeksu cywilnego. Może uwolnić się tylko wtedy, gdy udowodni brak swojej winy – co w praktyce jest bardzo trudne.
Konsekwencje dla właściciela:
- Odpowiedzialność cywilna – obowiązek zapłaty odszkodowania i zadośćuczynienia
- Kara za wykroczenie – do 1000 zł grzywny lub ograniczenie wolności (art. 77 § 1 Kodeksu wykroczeń)
- Postępowanie karne – jeśli obrażenia są poważne
Obowiązek właściciela (art. 77 § 1 KW): Właściciel musi zachowywać zwykłe lub nakazane środki ostrożności przy trzymaniu zwierzęcia:
- Smycz w miejscach publicznych
- Kaganiec – jeśli pies wykazuje agresję
- Zabezpieczenie posesji (ogrodzenie, bramka, tabliczka ostrzegawcza)
- Kontrola nad psem podczas spacerów
- Nie puszczanie psa luzem w parkach, na ulicach, w lasach
Brak zachowania tych środków to wykroczenie, za które grozi mandat lub kara sądowa.
Pamiętaj! Każdy pies, niezależnie od rasy i wielkości, może być agresywny. Nawet mały pies łapiący "tylko" za nogawkę może w następnej chwili ugryźć w nogę. Dlatego właściciele wszystkich psów muszą zachowywać środki ostrożności.
Polecany artykuł:
Jak dochodzić odszkodowania
Poszkodowany może żądać dwóch rodzajów świadczeń:
Odszkodowanie (straty materialne):
- Koszty leczenia i rehabilitacji
- Leki, opatrunki, wizyty u specjalistów
- Zniszczona odzież
- Utracony zarobek
Zadośćuczynienie (krzywda niematerialna – tylko dla pogryzionego człowieka):
- Ból i cierpienie
- Stres i lęk
- Trwałe blizny
- Trauma psychiczna
Wysokość zadośćuczynienia:
- Drobne obrażenia: kilkaset – kilka tysięcy złotych
- Poważne urazy: kilkanaście – kilkadziesiąt tysięcy złotych
- Ciężkie obrażenia z trwałym uszczerbkiem: nawet kilkaset tysięcy złotych
Procedura dochodzenia roszczeń:
- Wyślij pisemne wezwanie do zapłaty właścicielowi psa
- Zgłoś szkodę do ubezpieczyciela (jeśli właściciel ma polisę OC)
- W razie odmowy lub zaniżonej kwoty – złóż pozew do sądu
Czy można bronić się przed psem?
Prawo dopuszcza obronę konieczną przed atakiem zwierzęcia, ale musi być ona proporcjonalna do zagrożenia.
Dozwolone działania obronne:
- Głośne krzyki mające odstraszyć psa
- Ucieczka w bezpieczne miejsce
- Użycie przedmiotów jako bariery (teczki, parasola)
- Proporcjonalna siła fizyczna – tylko gdy inne metody zawiodą
Pamiętaj:
- Najpierw próbuj uniknąć konfrontacji
- Użyj siły tylko gdy zagrożenie jest realne i bezpośrednie
- Nie kontynuuj działań po zakończeniu ataku
- Znęcanie się nad zwierzętami to przestępstwo
Celowe szczucie psem
Poszczucie psem na człowieka lub zwierzę to przestępstwo, za które grozi:
- Narażenie na niebezpieczeństwo – od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności
- Spowodowanie obrażeń ciała – w zależności od ciężkości
- Znęcanie się nad zwierzętami – do 3 lat więzienia
Osoba prowokująca atak ponosi pełną odpowiedzialność i nie może się skutecznie bronić.
Jakie dowody zabezpieczyć
Dokumentacja medyczna:
- Karta ze szpitala lub przychodni
- Wyniki badań
- Zdjęcia obrażeń (bezpośrednio po ataku i w trakcie leczenia)
- Wszystkie rachunki i faktury
Inne dowody:
- Protokół policyjny
- Dane świadków zdarzenia
- Zdjęcia miejsca ataku
- Dokumentacja uszkodzonej odzieży
Ubezpieczenie OC właściciela
- Polisa OC w życiu prywatnym – dobrowolne ubezpieczenie, często dodawane do polisy mieszkaniowej
- Obowiązkowe OC rolnika – obejmuje szkody wyrządzone przez psy w gospodarstwie
- OC przedsiębiorcy – gdy zdarzenie ma związek z działalnością firmy
- Jeśli właściciel nie ma ubezpieczenia, poszkodowany dochodzi roszczeń bezpośrednio od sprawcy.
Przedawnienie
Roszczenia przedawniają się po 3 latach od dnia pogryzienia. Nie zwlekaj z działaniem – im później, tym trudniej zebrać dowody.
Ważne: Artykuł ma charakter informacyjny. W konkretnych sprawach skonsultuj się z prawnikiem.
Podcasty
Playlisty tematyczne
