Prawa pracownika etatowego

Umowa o pracę to obecnie najlepsza forma zatrudnienia. Niesie ona ze sobą wiele korzyści, głównie dla pracującego. Pracownik zatrudniony na stałe ma znacznie więcej przywilejów niż jego koledzy, wykonujący swoje obowiązki w oparciu o umowy cywilnoprawne, czyli o dzieło lub zlecenie.

W dzisiejszych czasach o szczęściu może mówić ten, komu uda się zdobyć lub utrzymać stałą posadę. Firmom zatrudniającym pracowników ta forma najmniej się opłaca. To dlatego w ostatnim czasie coraz powszechniejsze stają się zatrudnienia tzw. czasowe, np. zlecenia na wykonanie konkretnego zadania. Przedsiębiorcom bardziej opłaca się podjąć współpracę np. z osobą prowadzącą własną działalność, która sama za siebie odprowadza składki. Pracownik etatowy jest zbyt kosztowny. Tymczasem warto walczyć w swojej firmie o prawo do umowy o pracę, bo jej warunki są znacznie korzystniejsze niż w przypadku każdego innego zatrudnienia. System gwarancji i przywilejów pracowniczych wynikający z umowy o pracę jako jedyny jest zagwarantowany w formie pisemnej - w kodeksie pracy.

Prawo do wypoczynku

Każdy pracownik, w oparciu o umowę o pracę, ma prawo do płatnego wypoczynku w wymiarze proporcjonalnym do stażu pracy. Ten, kto podejmuje pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym się zatrudnił, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy - 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku. Prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym: 20 dni pracownik zatrudniony do 10 lat, powyżej 10 lat - 26 dni. Za niewykorzystany urlop pracownik powinien otrzymać ekwiwalent pieniężny, wynagradzający mu straconą szansę na wypoczynek.

Większa stabilizacja zatrudnienia

Choć zdarzają się przypadki, że osoby zatrudnione na podstawie umowy cywilnoprawnej pracują w jednym miejscu latami, nigdy nie mają pewności, czy nie stracą pracy z dnia na dzień. Taki przywilej mają natomiast pracownicy etatowi. W każdej umowie o pracę, na czas określony lub nieokreślony, powinien istnieć zapis o okresie wypowiedzenia. Może on wynieść tydzień, miesiąc lub wielokrotność tych terminów. Stała praca jest także bardzo ważna dla kobiet planujących macierzyństwo (w ciąży i na urlopie macierzyńskim nie wolno zwolnić kobiety) czy np. dla pracowników znajdujących się w okresie przedemerytalnym. Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego (oczywiście jeśli przejście na emeryturę umożliwia mu okres zatrudnienia). Poza tym pracownicy etatowi, w celu obrony swoich praw i interesów, mają prawo tworzyć wszelkiego rodzaju organizacje i przynależeć do nich - np. do związków zawodowych.

Możliwości rozwoju

Jeżeli jesteśmy w trakcie kończenia nauki, studiów czy innego kursu podjęcie zatrudnienia na podstawie umowy o pracę to dla nas idealne rozwiązanie. W prawie pracy istnieje coś takiego jak urlop szkoleniowy - zwolnienie z całości lub części dnia (a nawet kilku dni) z prawem do pełnego wynagrodzenia - np. 6 dni w przypadku, gdy pracownik przystępuje do egzaminu maturalnego i aż 21 na przygotowanie i obronę pracy dyplomowej.

Dodatkowo pracodawca może pokryć część kosztów, które pracownik poniósł na opłacenie kształcenia i tym samym na podniesienie swoich kwalifikacji - np. opłata za studia, przejazd do uczelni czy podręczniki. Przy czym, jeśli pracownik nie zakończy kształcenia lub nie skorzysta ze zdobytej wiedzy u obecnego pracodawcy z własnej winy, np. złoży wymówienie, zobowiązany jest do zwrotu przynajmniej części kwoty wypłaconej mu przez pracodawcę.

Jeżeli pracownik podnosi swoje kwalifikacje, uczęszczając na kurs niezwiązany ze szkolnictwem państwowym, ma prawo do zwolnienia z całości lub części dnia pracy, jednak bez zachowania prawa do wynagrodzenia. W tym przypadku pracownik może też skorzystać z bezpłatnego urlopu w wymiarze ustalonym z pracodawcą.

Wynagrodzenie za pracę dodatkową

Ogromną zaletą pracy na etat jest normowany czas pracy. Jeśli zdarzają się godziny nadliczbowe, oprócz normalnego wynagrodzenia pracownikowi przysługuje dodatek - wynoszący 100 proc. wynagrodzenia za pracę w niedzielę, święta i noc oraz 50 proc. za każdy inny dzień. W zamian za tę dodatkową wypłatę środków, pracodawca może udzielić (na pisemny wniosek pracownika) wolnego dnia.

Ubezpieczenie i chorobowe

To chyba to, na czym najbardziej nam zależy i co jest głównym atutem umowy o pracę. Chodzi tu zarówno o ubezpieczenie zdrowotne, jak i emerytalne. To do obowiązku pracodawcy należy opłacanie tych składek. Każdemu pracownikowi przysługuje do 33 dni tzw. chorobowego (po 50. roku życia do 14 dni). W trakcie trwania zwolnienia pracownik otrzyma 80 proc. swojego wynagrodzenia. Całość wypłaty zostanie wypłacona kobietom, które chorują w trakcie ciąży lub osobom, które doznały uszczerbku na zdrowiu w wypadku, który zdarzył się w drodze do lub z pracy.

Obowiązki pracownika

Warto pamiętać, że także pracodawca zatrudniający etatowego pracownika ma wobec niego pewne wymagania. Pracownik nie może np. prowadzić działalności konkurencyjnej wobec swojego pracodawcy. Aby mieć pewność, że osoba zatrudniona poświęca swój zawodowy czas tylko dla jednego pracodawcy, niekiedy spisuje się dodatkową umowę lojalnościową, zakazującą podejmowania dodatkowego zatrudnienia, w szczególności u bezpośredniej konkurencji. Chodzi tu głównie o zapobieganie wyciekowi ważnych strategicznie dla firmy danych. Każdy pracownik, który wyrządził szkodę w firmie, może być pociągnięty do odpowiedzialności za swoje działanie - wypłaty odszkodowania. Jego wysokość uzależniona jest od wielkości poniesionych strat, jednak nie może przekraczać kwoty trzymiesięcznego wynagrodzenia.

Zaplecze socjalne

Oprócz ogromu przywilejów przysługujących osobom zatrudnionym na etat (wynikających z prawa pracy), poszczególne firmy mają do zaoferowania swoim pracownikom szereg udogodnień związanych z ich polityką wewnętrzną. Niekiedy np. pracownik etatowy ma prawo do zwrotu części kosztów poniesionych podczas wypoczynku, tzw. wakacje pod gruszą, albo ma zapewniony pobyt w ośrodku wakacyjnym. Bardzo często organizowane są imprezy dla dzieci pracowników albo przygotowywane są dla nich paczki świąteczne. Niektóre firmy, oprócz podstawowego ubezpieczenia zdrowotnego, oferują swoim pracownikom pakiety na leczenie w prywatnych klinikach czy karnety na basen lub siłownię. Zdarza się także, że pracodawcy z własnej woli wydłużają kobietom urlopy macierzyńskie.